Udenafil – Kompleksowy przewodnik po leku dla pacjenta
Dla specjalistów:
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Udenafil szybko wchłania się po doustnym podaniu, osiągając maksymalne stężenie w surowicy (Tmax) przeciętnie po 1–1,5 godziny.
- Metabolizm: Metabolizm zachodzi głównie w wątrobie przez układ cytochromu P450 (głównie CYP3A4).
- Wydalanie: Produkt wydalany jest głównie z kałem, w mniejszym stopniu przez nerki.
- Czas działania: Efekt utrzymuje się do 24 godzin – czas eliminacji (T1/2) wynosi ok. 11–13 godzin.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki stosowania
Udenafil jest zalecany dla dorosłych mężczyzn z trudnościami w osiąganiu i utrzymaniu erekcji. W Polsce najczęściej stosuje się go 'na żądanie' – czyli w razie potrzeby, około 1–2 godziny przed planowanym stosunkiem. Może być wykorzystywany, kiedy inne leki PDE5 nie przynoszą oczekiwanych rezultatów lub chory wykazuje nietolerancję na sildenafil/tadalafil.
- Typowa dawka początkowa wynosi 100 mg. Lekarz może ją zmodyfikować do 50 mg (przy działaniu niepożądanym lub niskiej masie ciała) lub 200 mg (gdy efekt jest zbyt słaby).
- Lek stosowany jest tylko jednorazowo w ciągu doby.
- Ważne – zaleca się konsultację z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania, także w ramach teleporady.
- W polskich warunkach, lek często wydawany jest w opakowaniach 1x, 4x lub 8x tabl.
Dawkowanie rano vs wieczorem
- Rano:
- Może wystąpić zmniejszona skuteczność ze względu na czas do bodźca seksualnego.
- Możliwe pogorszenie koncentracji przy działaniach ubocznych (np. ból głowy).
- Wieczorem:
- Zalecane przy planowanych kontaktach seksualnych w godzinach wieczornych.
- Mniejsze ryzyko wpływu na obowiązki zawodowe.
Wskazówka:
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
Pokarmy tłuste (np. tradycyjna polska kuchnia: schabowy, golonka, tłuste sosy) mogą opóźnić początek działania udenafilu, ale nie wpływają znacząco na jego skuteczność końcową. Zaleca się przyjmowanie na pusty żołądek, ale można również z lekkim posiłkiem (np. jogurt, zupa, warzywa). Unikać spożycia alkoholu oraz bardzo obfitych i tłustych potraw przed zażyciem leku.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Interakcja | Opis | Zalecenie |
|---|---|---|
| Pokarm tłusty | Może opóźnić wchłanianie udenafilu i pojawienie się efektu | Unikać obfitych, tłustych posiłków przed zażyciem |
| Alkohol | Może nasilać działania niepożądane (np. spadki ciśnienia, ból głowy) | Zaleca się unikanie/spożywanie w umiarkowanych ilościach |
| Leki z azotanami | Ryzyko niebezpiecznego spadku ciśnienia krwi | Przeciwwskazane stosowanie razem! |
| Leki na nadciśnienie (ACEI, ARB, beta-blokery) | Może nasilać hipotensyjne działanie niektórych leków | Skonsultować z lekarzem |
| Leki antyarytmiczne (amiodaron, chinidyna) | Ryzyko wydłużenia QT i arytmii | Ostrożność, konsultacja kardiologiczna |
| Inhibitory CYP3A4 (np. ketokonazol, erytromycyna) | Zwiększenie stężenia udenafilu | Zmniejszyć dawkę, konsultacja lekarska |
| Sok grejpfrutowy | Hamuje metabolizm udenafilu | Unikać spożywania razem |
Wskazania
| Wskazanie | Rodzaj rejestracji | Uwagi |
|---|---|---|
| Leczenie zaburzeń erekcji u dorosłych mężczyzn | Oficjalnie zarejestrowane | Lek I wyboru przy nietolerancji sildenafilu/tadalafilu |
| Nadciśnienie tętnicze płucne | Off-label | Stosowane wyjątkowo, pod ścisłą kontrolą lekarza |
| Zaburzenia funkcji śródbłonka (w badaniach) | Badania kliniczne | Niezalecane rutynowo |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Grupa pacjentów | Dawka początkowa | Maksymalna dawka dobowa | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Dorośli | 100 mg | 200 mg | Stosować do 1x na dobę |
| Osoby starsze (≥65 lat) | 50 mg lub 100 mg | 100 mg | Większa ostrożność przy polilekoterapii |
| Dzieci i młodzież <18 lat | Nie zalecane | Nie zalecane | Brak badań klinicznych |
| Pacjenci z niewydolnością wątroby/nerkową | Niższe dawki, indywidualizacja | 50 mg | Konieczna konsultacja lekarska |
Profil bezpieczeństwa/Skutki uboczne
| Częstość | Opis działań niepożądanych | Postępowanie |
|---|---|---|
| Bardzo często (≥1/10) | Ból głowy, zaczerwienienie twarzy | Zazwyczaj samoistnie ustępuje |
| Często (≥1/100, <1/10) | Niestrawność, uczucie gorąca, zawroty głowy, katar, ból pleców | Zgłoś lekarzowi w razie utrzymywania się objawów |
| Rzadko (≤1/1000) | Reakcje alergiczne, priapizm (długotrwała, bolesna erekcja), zaburzenia widzenia | Pilny kontakt z lekarzem! |
| Bardzo rzadko | Zawał, udar, ciężkie reakcje nadwrażliwości | Należy natychmiast wezwać pogotowie |
Ostrzeżenia:
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania (rada farmaceutyczna dla polskich pacjentów)
- Przed pierwszym przyjęciem skonsultuj się z lekarzem (historia choroby, zażywane leki, próba siłowa na rowerze, EKG).
- Nie przekraczaj zalecanej dawki.
- Tabletki popijaj szklanką wody.
- Po zażyciu nie prowadź pojazdów, jeśli wystąpią zawroty głowy.
- Nie łącz leku z innymi środkami na erekcję bez uzgodnienia z lekarzem.
- W razie utrzymujących się objawów (priapizm — erekcja >4 godz., ból w klatce piersiowej) natychmiast zgłoś się do izby przyjęć.
- Przyjmuj na czczo lub po lekkim posiłku – unikaj tłustych, ciężkostrawnych potraw typowych dla diety polskiej (np. bigos, golonka).
Alternatywne opcje leczenia (leki refundowane przez NFZ – porównanie)
- Sildenafil – popularny, refundowany przez NFZ w wybranych wskazaniach (dawka 25, 50, 100 mg). Działa wolniej, czas działania ok. 4–6 h. Może wywoływać częściej zaburzenia widzenia.
- Tadalafil – dostępny w refundacji (zwł. BPH), działa dłużej (do 36 h), łatwiejsza spontaniczność. Odrębny mechanizm działań niepożądanych.
- Wardenafil – brak refundacji, szybki początek działania, krótszy czas działania niż udenafil.
Udenafil stanowi alternatywę szczególnie dla pacjentów nietolerujących innych inhibitorów PDE5 – jego dłuższy czas działania (ok. 24 h) i dobra tolerancja są dużym atutem.
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Lek zarejestrowany decyzją URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych)
- Nie jest obecnie refundowany przez NFZ – opłacany w całości przez pacjenta
- Dostępny wyłącznie na receptę wystawianą przez lekarza (również w ramach e-recepty)
- Dopuszczony do obrotu wyłącznie w autoryzowanych aptekach stacjonarnych i internetowych
Najnowsze badania i wytyczne kliniczne (2022–2025)
- Twarde dane wskazują na wysoką skuteczność udenafilu (badania randomizowane, multicentryczne, m.in. Kim S. J., et al., Andrology 2023). Erekcja uzyskana była u 79–84% pacjentów po 100–200 mg.
- Najnowsze zalecenia Polskiego Towarzystwa Medycyny Seksualnej oraz zalecenia European Association of Urology (EAU 2024) klasyfikują udenafil jako jedno z narzędzi wspierających terapię zaburzeń erekcji u mężczyzn nietolerujących sildenafilu.
- Doniesienia z lat 2022–2024 potwierdzają dobrą tolerancję i możliwość zastosowania u pacjentów z zespołami metabolicznymi (P. Wolski, Seksuologia Polska 2024).
- Brak oficjalnego programu refundacji w Polsce, jednak rosnące zainteresowanie lekiem — coraz częściej dostępny w aptekach.
Dostępność i dostawa
| Opakowanie (tabl.) | Orientacyjna cena (PLN)* | Dostępność w dużych miastach | Dostawa kurierem/apteki online |
|---|---|---|---|
| 1 szt. | ok. 36–50 | Warszawa, Kraków, Poznań – tak Łódź, Gdańsk – tak | 24 h (duże miasta), 2-3 dni (mniejsze miejscowości) |
| 4 szt. | ok. 120–180 | W większości aptek sieciowych | 24–48 h |
| 8 szt. | ok. 250–320 | Wybrane apteki internetowe, Warszawa, Wrocław, Katowice | Do 72 h |
*Ceny mogą się różnić w zależności od marży, polityki aptek lub promocji.
FAQ – Najczęstsze pytania pacjentów
- Czy mogę łączyć udenafil z alkoholem?
Zaleca się unikanie alkoholu lub jego dużych ilości przed przyjęciem udenafilu, ponieważ może zwiększać ryzyko działań niepożądanych (zawroty głowy, spadki ciśnienia krwi, zaburzenia koordynacji). - Jak szybko po zażyciu zaczyna działać?
Udenafil zwykle uaktywnia się po 60–90 minutach. Początek działania może być wydłużony po tłustym posiłku. - Czy lek można stosować codziennie?
Obecnie rekomenduje się stosowanie "na żądanie", maksymalnie raz na dobę. O codziennym stosowaniu decyduje lekarz po ocenie indywidualnej sytuacji. - A co jeśli nie uzyskuję efektu?
W takim przypadku należy wrócić do lekarza – możliwa jest modyfikacja dawki, zmiana preparatu lub ocena innych czynników zdrowotnych. - Czy udenafil jest refundowany przez NFZ?
Nie, lek nie podlega refundacji – pacjent ponosi pełny koszt zakupu.
