Trimox (Amoksycylina) – Kompleksowy opis leku
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Bardzo dobre, biodostępność doustna 70-90%. Szybkie osiągnięcie maksymalnego stężenia (Tmax: 1–2 godz.).
- Metabolizm: Ograniczony, głównie w wątrobie.
- Wydalanie: Przez nerki w postaci niezmienionej.
- Czas działania: Okres półtrwania: 1–1,5 godziny, wydłuża się u osób z zaburzoną czynnością nerek.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
- Typowe zastosowania: zakażenia dróg oddechowych, moczowych, ucha, zatok, skóry, przewodu pokarmowego.
- Zazwyczaj stosuje się 1 tabletkę (500–875 mg) co 8 lub 12 godzin. U dzieci dawkowanie dobiera się do masy ciała.
- Koniecznie kontynuować całą kurację, nawet po ustąpieniu objawów!
- Dla pacjentów przyjmujących inne leki: skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem w celu wykluczenia interakcji.
- Nie należy stosować antybiotyku „na zapas” ani dzielić opakowań z innymi osobami.
Dawkowanie rano vs wieczorem
Amoksycylinę przyjmuje się zazwyczaj 2 lub 3 razy dziennie, w równych odstępach czasu, najczęściej rano, po południu i wieczorem. Ważna jest regularność – staraj się brać lek codziennie o tych samych porach, np. z posiłkiem śniadaniowym i kolacyjnym. Pozwoli to utrzymać stały poziom leku we krwi i zminimalizować ryzyko niepowodzenia terapii. Zalety podawania rano:
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
- Nie ma istotnego wpływu posiłku na wchłanianie amoksycyliny.
- Można przyjmować z jedzeniem lub na czczo, według własnych preferencji i tolerancji żołądka.
- Jeśli pojawią się dolegliwości żołądkowe (nudności, ból brzucha), zaleca się przyjmowanie leku po posiłku.
- W polskich realiach (śniadanie, obiad, kolacja) łatwiej pamiętać o dawkach przy posiłkach.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Rodzaj | Opis |
|---|---|
| Pokarm | Nie wpływa znacząco na wchłanianie, ale jedzenie może zmniejszać objawy żołądkowe. |
| Alkohol | Nie wchodzi w bezpośrednie interakcje, ale nadmierne spożycie osłabia odporność, utrudnia leczenie. |
| Leki zobojętniające sok żołądkowy | Mogą lekko opóźnić wchłanianie antybiotyku – odstęp 1-2h. |
| Doustne środki antykoncepcyjne | Może obniżać skuteczność – zaleca się dodatkowe zabezpieczenie. |
| Allopurynol | Ryzyko wysypki. |
| Probenecyd | Wydłuża obecność amoksycyliny we krwi – może być celowo stosowane. |
| Inne antybiotyki | Możliwe obniżenie lub wzmocnienie działania – konsultacja lekarska konieczna. |
Wskazania
| Oficjalne wskazania (Charakterystyka Produktu Leczniczego – ChPL) | Off-label (poza ChPL) |
|---|---|
|
|
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Wskazanie | Dorośli | Dzieci (waga <40 kg) | Seniorzy (65+ lat) |
|---|---|---|---|
| Zakażenia dróg oddechowych | 500–875 mg co 8–12 h | 20–50 mg/kg m.c./dobę podzielone na 2-3 dawki | Tak jak dorośli, skorygować przy niewydolności nerek |
| Zakażenia moczowe | 500 mg co 8 h przez 7 dni | 20–50 mg/kg m.c./dobę | Jak wyżej, monitorować funkcję nerek |
| Borelioza (wczesna) | 500–1000 mg co 8 h przez 14–21 dni | 50 mg/kg m.c./dobę w 2–3 dawkach | Jak u dorosłych, indywidualizacja |
| Eradykacja H. pylori (w skojarzeniu) | 1000 mg 2x/dobę przez 7–14 dni | Nie stosuje się zwykle u dzieci | Jak u dorosłych |
Profil bezpieczeństwa i skutki uboczne
| Częste (>1/100) | Rzadkie (<1/1000) | Ostrzeżenia |
|---|---|---|
|
|
|
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania – porady farmaceuty
- Przyjmuj lek w regularnych odstępach czasowych, najlepiej z posiłkami (dla wygody i ochrony żołądka).
- Dokładnie odliczaj dawki – nie pomijaj, nie podwajaj w razie zapomnienia.
- Pamiętaj o całej długości kuracji! Nawet po poprawie samopoczucia nie przerywaj leczenia.
- Zawsze kończ opakowanie lub stosuj według wskazań lekarza.
- Przechowuj lek w chłodnym, zacienionym miejscu.
- W przypadku jakiejkolwiek reakcji uczuleniowej – natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
- Antybiotyk nie działa na grypę ani wirusy – stosuj tylko przy potwierdzeniu bakteryjnej infekcji.
- Jeśli stosujesz zawiesinę: przed użyciem wstrząśnij butelkę, a po odmierzeniu dawki umyj miarkę.
Alternatywne opcje leczenia (refundowane przez NFZ)
- Fenoksymetylopenicylina (Ospen, Veclamox) – tańsza, ale węższy zakres działania; idealna na anginę paciorkowcową, mniej skuteczna w zakażeniach mieszanych.
- Amoksycylina z kwasem klawulanowym (Augmentin, Amoksiklav) – szersze spektrum, skuteczniejsza na gronkowce i bakterie oporne, ale częściej wywołuje biegunki.
- Cefalosporyny (np. Zinnat, Cefuroxime) – alternatywa przy alergii na penicyliny, ale droższe i mniej efektywne na niektóre patogeny.
- Makrolidy (np. Klarytromycyna, Azytromycyna) – gdy alergia na betalaktamy; wyższe ryzyko interakcji.
| Lek | Zakres działania | Plusy | Minusy |
|---|---|---|---|
| Amoksycylina | Szerokie | Bardzo bezpieczna, tania, łatwa w stosowaniu | Oporność niektórych szczepów |
| Amoksycylina + kwas klawulanowy | Bardzo szerokie | Skuteczna na oporne bakterie | Więcej działań niepożądanych |
| Fenoksymetylopenicylina | Wąskie | Idealna na paciorkowce, niska cena | Mniej skuteczna przy mieszanych infekcjach |
| Makrolidy | Wąskie | Alternatywa przy alergii | Więcej interakcji, ryzyko oporności |
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- URPL: Lek zarejestrowany przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
- MZ: Amoksycylina umieszczona w wykazie leków refundowanych przez Ministerstwo Zdrowia.
- NFZ: Refundacja na podstawie listy leków refundowanych dla wybranych wskazań – odpłatność 30%, 50% lub bezpłatnie dla dzieci do 18 r.ż., seniorów 65+ i kobiet w ciąży.
- Recepta: Wydawany tylko na receptę lekarską.
Najnowsze badania i wskazówki kliniczne (2022–2025)
- Na podstawie „Rekomendacji Polskiego Towarzystwa Chorób Zakaźnych 2023” amoksycylina pozostaje lekiem pierwszego wyboru w leczeniu zakażeń górnych dróg oddechowych u dzieci i dorosłych.
- Zmiany w zaleceniach NEJM (New England Journal of Medicine, 2024) – potwierdzają: skuteczność amoksycyliny w monoterapii w prostych zakażeniach oraz przewagę nad cefalosporynami w eradykacji H. pylori (terapia skojarzona).
- Monitorowanie oporności w Europie Środkowej wskazuje na wzrost odporności wśród szczepów E. coli – przy zakażeniach moczowych zalecana konsultacja z lekarzem co do wyboru antybiotyku.
- Nie zaleca się rutynowej modyfikacji dawki u pacjentów geriatrycznych bez istotnych zaburzeń funkcji nerek.
- Więcej informacji: www.pzh.gov.pl, www.antybiotyki.edu.pl, www.ptdzi.pl
Dostępność i dostawa
- Trimox i amoksycylina są szeroko dostępne w aptekach stacjonarnych i internetowych na terenie całej Polski.
- Popularne opakowania: 10, 12, 16, 20, 30, 30+ tabletek/kapsułek; zawiesina 60, 100, 120 ml.
- Orientacyjna cena: od 6 do 22 zł (tabletki), od 9 do 26 zł (zawiesina) w zależności od dawki i producenta (2024).
| Miasto | Czas dostawy do apteki (dni robocze) |
|---|---|
| Warszawa | 0–1 |
| Kraków | 0–1 |
| Gdańsk | 0–2 |
| Poznań | 0–2 |
| Wrocław | 0–1 |
| Białystok | 1–2 |
| Lublin | 1–2 |
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy mogę pić alkohol podczas kuracji amoksycyliną?
Niewielkie ilości nie są przeciwwskazane, ale zaleca się ograniczenie spożycia. Alkohol może osłabić odporność i zwiększyć ryzyko działań niepożądanych.
Przyjmij zapomnianą dawkę jak najszybciej. Jeśli zbliża się pora kolejnej, przyjmij tylko jedną dawkę i kontynuuj jak dotąd. Nie podwajaj dawek!
Amoksycylina jest bezpieczna w ciąży i laktacji, ale decyzję zawsze podejmuje lekarz.
Tak, nawet jeśli poczujesz się lepiej, ważne jest dokończenie terapii, by obniżyć ryzyko nawrotu i rozwoju oporności bakterii.
Tak, amoksycylina jest powszechnie stosowana u dzieci – dawkowanie ustala lekarz na podstawie masy ciała i rodzaju infekcji.
