Podstawowe informacje o produkcie
| Składnik aktywny (INN) | Trazodon (Trazodone hydrochloride) |
|---|---|
| Przykładowe nazwy handlowe | Trittico, Trazodone Accord |
| Kod ATC | N06AX05 |
| Postacie i dawki | Tabletki powlekane (50 mg, 100 mg, 150 mg), tabletki o przedłużonym uwalnianiu (75 mg, 150 mg, 300 mg) |
| Producenci | Angelini Pharma, Accord Healthcare |
| Status receptowy | Wydawany z przepisu lekarza (Rp) |
Mechanizm działania
Trazodon
Wyjaśnienie dla specjalistów
Trazodon jest antagonistą receptorów 5-HT2A/2C, częściowym inhibitorem wychwytu zwrotnego serotoniny oraz antagonistą α1-adrenergicznego i H1-histaminowego. Jego aktywność farmakodynamiczną warunkuje zarówno wpływ na neurotransmisję serotoninergiczną, jak i noradrenergiczną.
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie we krwi osiąga zwykle w ciągu 1–2 godzin (tabletki zwykłe) lub 4–6 h (tabletki o przedłużonym uwalnianiu).
- Metabolizm: Wątroba (głównie przez CYP3A4).
- Wydalanie: Głównie przez nerki (metabolity).
- Okres półtrwania: 6–12 godzin (może się wydłużać u osób starszych i z chorobami wątroby/nerek).
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Trazodon stosuje się zazwyczaj w leczeniu depresji (także z objawami lękowymi), a także zaburzeń snu u dorosłych. W praktyce polskiej bywa także rekomendowany do krótkotrwałego łagodzenia objawów lękowych czy bezsenności, zwłaszcza u pacjentów z ryzykiem uzależnienia od klasycznych leków nasennych.
- Typowe dawki: 75–150 mg na dobę, podzielone na 1-3 dawki; dawka może być zwiększana przez lekarza do maksymalnie 300 mg/dobę (szpitalnie nawet do 600 mg).
- Jak stosować: Tabletki należy połykać w całości, popijając niewielką ilością wody.
- W realiach polskich: Leczenie trazodonem najczęściej rozpoczyna się wieczorem, co zmniejsza ryzyko senności w ciągu dnia.
Dawkowanie rano vs wieczorem
Większość pacjentów przyjmuje lek wieczorem
- Zalety dawkowania wieczornego: łagodzenie bezsenności, mniejsze ryzyko senności w pracy/szkole.
- Wady: możliwość trudności z porannym wstawaniem przy wysokich dawkach.
- Wskazówki: stosować zawsze o tej samej porze, najlepiej po kolacji.
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
Trazodon należy zażywać po posiłku
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
- Pokarm: Tłuste posiłki mogą opóźniać wchłanianie leku.
- Alkohol: Zakaz spożywania alkoholu – nasila senność, ryzyko zaburzeń rytmu serca.
- Leki: Interakcje z innymi lekami przeciwdepresyjnymi (szczególnie SSRI, SNRI), lekami nasennymi, przeciwpadaczkowymi, antykoagulantami i lekami wpływającymi na QT w EKG.
| Czynnik | Możliwa interakcja | Zalecenie |
|---|---|---|
| Alkohol | Nasilenie senności, ryzyko zaburzeń rytmu serca | Bezwzględnie unikać |
| SSRI/SNRI | Ryzyko zespołu serotoninowego | Ścisła kontrola lekarska |
| Antykoagulanty | Wzrost ryzyka krwawień | Monitorowanie INR/krzepnięcia |
| Inhibitory CYP3A4 | Wzrost stężenia trazodonu | Monitorować działania niepożądane |
| Leki wydłużające QT | Ryzyko groźnych arytmii | Ostrożność, unikać łączenia |
Wskazania
| Wskazanie | Status wskazania | Uwagi |
|---|---|---|
| Zaburzenia depresyjne | Oficjalne (w ChPL) | W tym z objawami lęku |
| Zaburzenia snu | Off-label (poza rejestracją) | Coraz częściej w polskiej praktyce |
| Leczenie bólu neuropatycznego | Off-label | Wybrane przypadki |
| Zaburzenia lękowe | Off-label | Jako lek wspomagający |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Wskazanie | Dorośli | Dzieci/młodzież | Seniorzy |
|---|---|---|---|
| Depresja | 75–150 mg/dzień (do 300 mg) | Nie zaleca się rutynowo | Początkowo 75 mg/dzień, ostrożnie zwiększać |
| Zaburzenia snu | 25–75 mg/dzień, wieczorem | Off-label – indywidualna decyzja | Najniższa skuteczna dawka |
Profil bezpieczeństwa i działania niepożądane
Częste działania niepożądane (>1/10):
- Senność, zmęczenie
- Suchość w ustach
- Bóle głowy
- Niepokój
- Nudności, zawroty głowy
Rzadkie i poważne działania niepożądane:
- Wydłużenie odstępu QT (groźna arytmia)
- Priapizm (przedłużony, bolesny wzwód – wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej)
- Hepatotoksyczność
- Reakcje alergiczne
- Zespół serotoninowy (przy łączeniu z innymi lekami serotoninergicznymi)
Ostrzeżenia:
- Lek nie jest zalecany u osób z ciężką niewydolnością wątroby, ciężką niewydolnością serca oraz zaburzeniami rytmu serca.
- Może powodować senność i zaburzenia koncentracji – nie zaleca się prowadzenia pojazdów po pierwszych dawkach leku.
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania
- Stosuj lek zgodnie z zaleceniem lekarza – nie przekraczaj dawki!
- Przyjmuj najlepiej po kolacji, popijając wodą.
- Jeśli zapomnisz dawki – nie uzupełniaj podwójną dawką.
- Nie spożywaj alkoholu podczas terapii trazodonem.
- W przypadku wystąpienia działań niepożądanych, zwłaszcza bólu w klatce piersiowej, zaburzeń rytmu serca czy priapizmu – zgłoś się niezwłocznie do lekarza.
- Nie odstawiaj leku nagle – konsultuj się z lekarzem.
Alternatywne opcje leczenia (leki refundowane przez NFZ)
- Sertralina (Asentra, Zoloft): bezpieczny SSRI, polecany w depresji i zaburzeniach lękowych. Refundowany przez NFZ.
- Mirtazapina (Mirtagen, Mirtor): skuteczna w depresji z bezsennością. Refundowana.
- Amitryptylina (Amitriptylinum): klasyczny trójpierścieniowy lek przeciwdepresyjny, działa również w bólach neuropatycznych. Refundowany.
- Escitalopram: nowoczesny SSRI, łagodny profil działań niepożądanych, refundowany.
- Duloksetyna: korzystna w depresji i bólu przewlekłym. Refundowana przy określonych wskazaniach.
Krótka charakterystyka porównawcza:
- Trazodon – działa dodatkowo nasennie, mniej ryzyka dysfunkcji seksualnych niż SSRI.
- SSRI/SNRI (sertralina, escitalopram, duloksetyna) – nie nasennie, czasami powodują zaburzenia libido.
- Mirtazapina – silnie nasenna, ale może sprzyjać wzrostowi masy ciała.
- Amitryptylina – wiele działań niepożądanych, ale dobra przy przewlekłych bólach.
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Rejestr: Lek dopuszczony do obrotu w Polsce przez URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych).
- Refundacja: Od 2023 roku część preparatów trazodonu dostępna jest ze zniżką dla osób z rozpoznaną depresją (decyzja MZ i NFZ – obecne na liście refundacyjnej).
- Wyłącznie na receptę.
- Farmaceuci mają prawo wydać tylko w ramach ważnej, podpisanej recepty elektronicznej.
Najnowsze badania i kliniczne wytyczne (2022–2025)
Najnowsze badania wskazują na przydatność trazodonu w terapii depresji opornej na inne leki oraz w leczeniu przewlekłej bezsenności (Badania EURODEPRESS, 2023; Mazurek i wsp., Psychiatria Polska, 2024). Europejskie i polskie wytyczne (np. PTBP 2023) uznają trazodon za lek II wyboru w leczeniu dużych epizodów depresyjnych, z naciskiem na jego korzystny profil snu i niskie ryzyko uzależnienia (w stosunku do benzodiazepin).
Przegląd Cochrane (Baldwin i wsp., 2022) podkreśla skuteczność trazodonu także w leczeniu zaburzeń lękowych. W 2025 roku trwają badania nad zastosowaniem leku w leczeniu przewlekłych zespołów bólowych (publikacja: Psychiatria Polska, czerwiec 2025
Dostępność i dostawa
| Opakowanie | Dawka | Ilość tabletek | Orientacyjna cena | Średni czas dostawy (apteki internetowe/miasta) |
|---|---|---|---|---|
| Trittico CR | 150 mg | 20 tab. | 49–59 zł | Warszawa: 1 dzień, Kraków: 1 dzień, Gdańsk: 2 dni, Wrocław: 2 dni |
| Trazodone Accord | 50 mg | 30 tab. | 35–42 zł | Warszawa: 1 dzień, Poznań: 2 dni, Łódź: 2 dni |
| Trittico CR | 75 mg | 30 tab. | 45–52 zł | Kraków: 1 dzień, Katowice: 2 dni, Szczecin: 2–3 dni |
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy trazodon uzależnia?
Nie. Trazodon nie powoduje uzależnienia fizycznego, ale nie wolno nagle przerywać leczenia bez konsultacji z lekarzem. - Czy mogę prowadzić pojazdy pod wpływem trazodonu?
Na początku leczenia lub po zwiększeniu dawki należy unikać prowadzenia samochodu – lek może powodować senność i zaburzenia koncentracji. - Czy trazodon można stosować u dzieci?
Wskazania pediatryczne nie są oficjalnie zatwierdzone – leczenie wyłącznie według ścisłych zaleceń specjalisty psychiatry dziecięcego. - Czy trazodon zmienia masę ciała?
W przeciwieństwie do innych leków, trazodon rzadko powoduje znaczący wzrost masy ciała, choć przy dłuższym stosowaniu może wystąpić łagodny przyrost. - Czy mogę pić alkohol podczas leczenia?
Nie. Spożywanie alkoholu w trakcie terapii trazodonem jest przeciwwskazane ze względu na ryzyko nasilenia działań niepożądanych i groźnych interakcji.
