Tofisopam

Tofisopam — Przewodnik dla Pacjenta

Farmakokinetyka

• Wchłanianie: szybko po podaniu doustnym, biodostępność ok. 75%
• Metabolizm: wątroba (intensywny metabolizm przez CYP3A4 i CYP2C19)
• Wydalanie: głównie z moczem jako metabolity, niewielki odsetek kałem
• Czas działania: maksymalne stężenie we krwi po 1-2 h, średni czas półtrwania 6-8 h
• Nie kumuluje się przy dłuższym stosowaniu

Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki

• Zalecane dawki: standardowa dawka to 50–150 mg/dobę (1–3 tabletki) w 2–3 dawkach podzielonych
• Zastosowanie: leczenie lęku, napięcia, zaburzeń psychosomatycznych; przydatny w stresujących okresach, np. w miejscu pracy
• Dobre praktyki: stosować regularnie zgodnie z zaleceniem lekarza, nie przekraczać dawki maksymalnej 300 mg/dobę
• W polskich realiach: często przepisuje się go osobom aktywnym zawodowo, które nie mogą sobie pozwolić na senność w ciągu dnia

Dawkowanie rano vs wieczorem

• Rano: zwiększa koncentrację i poprawia nastrój – korzystne dla osób pracujących
• Wieczorem: nie działa nasennie, więc nie jest wskazany na noc
• Najlepiej: rozłożyć stosowanie na 2–3 równe dawki w ciągu dnia
• Wskazówka: stosować lek o stałych porach, aby utrzymać stabilny poziom leku we krwi

Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo

Lek można przyjmować zarówno na czczo, jak i po posiłkach. Przyjmowanie tabletek po jedzeniu może zmniejszyć potencjalne dolegliwości żołądkowe, istotne zwłaszcza przy tradycyjnych, polskich posiłkach obfitych w tłuszcze i białko. Zaleca się popijanie tabletek wodą, unikać soku grejpfrutowego!

Ostrzeżenia dotyczące interakcji

Wskazania

Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania — porady farmaceuty na co dzień

1. Przyjmować lek zgodnie z zaleceniem lekarza, najlepiej o stałych porach
2. Tabletkę popijać szklanką wody, nie rozgryzać
3. Unikać alkoholu i soku grejpfrutowego podczas terapii
4. Nie przerywać nagle leczenia (nawet jeśli objawy ustąpią) bez porozumienia z lekarzem
5. W razie pominięcia dawki – zażyć ją jak najszybciej, ale jeśli zbliża się pora kolejnej, pominąć zaległą bez podwajania dawki
6. Przechowywać lek w temperaturze poniżej 25°C, w miejscu niedostępnym dla dzieci

Alternatywne opcje leczenia – przegląd leków refundowanych przez NFZ

• Hydroksyzyna (Atarax, Hydroxyzinum): stosowana na lęk i napięcie nerwowe; działanie sedacyjne (senność); refundowana w określonych wskazaniach
• Buspiron: nowszy lek przeciwlękowy, nie powoduje uzależnienia ani senności; refundacja - raczej tylko w wybranych wskazaniach
• Benzodiazepiny krótkodziałające (Alprazolam, Lorazepam): szybkie działanie, ryzyko uzależnienia; refundowane – tylko w uzasadnionych przypadkach i krótkotrwałym stosowaniu
• Leki przeciwdepresyjne o działaniu przeciwlękowym (SSRI, np. sertralina, escitalopram): refundowane, często stosowane przewlekle; konieczny kilkutygodniowy czas oczekiwania na efekt

Porównanie:

Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce

• Tofisopam zarejestrowany w Polsce przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych (URPL)
• Wydawany wyłącznie z przepisu lekarza (recepta zwykła, nie jest to lek psychotropowy w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii)
• Nie jest obecnie objęty refundacją z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ – 100% odpłatność)
• Podlega regularnej kontroli jakości i monitoringu bezpieczeństwa przez Ministerstwo Zdrowia i URPL

Najnowsze badania i wskazówki kliniczne (2022–2025)

• Badanias randomizowane potwierdzają skuteczność tofisopamu w krótkotrwałym leczeniu zespołów lękowych, nie wykazano istotnego ryzyka uzależnienia (Badania Egis, 2022; Psychiatry Res. 2023)
• Krajowe zalecenia (Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, 2023) umieszczają tofisopam jako lek drugiego rzutu w ostrych stanach lękowych u dorosłych
• Nie zaleca się stosowania tofisopamu w monoterapii depresji, ale jako lek wspomagający jest skuteczny przy objawach lękowych (Metaanaliza: Pacjent 2024; Psychiat. Prakt. Ogólnolekarska 2023)
• W grupie osób starszych bezpieczniejszy niż klasyczne benzodiazepiny (Brak sedacji i upadków)

Dostępność i dostawa

• Najpopularniejsze opakowania: 20, 60, 100 tabletek po 50 mg
• Cena orientacyjna za opakowanie 60 tabletek: 38–55 zł (cena w 2024 r., może się różnić lokalnie)

FAQ – najczęstsze pytania pacjentów

1. Czy Tofisopam uzależnia?
   Nie – w odróżnieniu od większości leków przeciwlękowych z grupy benzodiazepin, nie powoduje uzależnienia fizycznego ani psychicznego.

Większość osób nie odczuwa zaburzeń koncentracji. Zalecana jest ostrożność na początku terapii, do czasu poznania indywidualnej reakcji organizmu.
Tak, często jest przepisywany jako uzupełnienie terapii antydepresyjnej. Dawkę i kombinację ustala lekarz.
W niektórych przypadkach lekarz może zalecić lek off-label także w PMS. Badania donoszą o korzystnych efektach.
Przyjąć jak najszybciej, a jeśli zbliża się pora kolejnej, pominąć zapomnianą dawkę (nie podwajać).