Solifenacyna — Kompendium Informacji dla Pacjenta
Dla pacjenta:
Dla specjalistów:
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Biodostępność po podaniu doustnym wynosi ok. 90%.
- Metabolizm: Głównie przez układ cytochromu P450 (CYP3A4) w wątrobie (metabolizm pierwszego przejścia).
- Wydalanie: 69% z moczem, 23% z kałem (w większości jako metabolity).
- Czas działania: Długi czas półtrwania w osoczu (do 45–68 godzin), umożliwiający przyjmowanie 1 raz na dobę.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Solifenacyna jest najczęściej stosowana w leczeniu objawów nadreaktywnego pęcherza
Typowe dawki i sposób stosowania
- Dorośli: Zalecana dawka początkowa to 5 mg raz na dobę. W zależności od skuteczności i tolerancji, lekarz może zwiększyć dawkę do 10 mg raz na dobę.
- Tabletki należy połykać w całości popijając płynem. Nie rozgryzać ani nie dzielić.
- Regularne stosowanie o tej samej porze dnia — to klucz do sukcesu terapii.
- Nie przerywać stosowania bez konsultacji z lekarzem — nawet jeśli objawy się poprawią.
Polskie realia i praktyczne wskazówki
- Przed rozpoczęciem terapii niezbędna jest konsultacja lekarska.
- Po wdrożeniu leczenia zalecane są kontrole u lekarza prowadzącego co 3-6 miesięcy.
- Kobiety ciężarne i karmiące — stosowanie wyłącznie po indywidualnej ocenie ryzyka przez lekarza.
- Produkt nie jest przeznaczony do leczenia pierwotnego trudności z oddawaniem moczu związanych np. z chorobami prostaty bez konsultacji urologicznej.
Dawkowanie rano vs wieczorem
| Pora dawkowania | Zalety | Wady | Wskazówki |
|---|---|---|---|
| Rano | - Lepsze zapamiętanie dawki - Redukcja objawów w ciągu dnia - Brak ryzyka pominięcia dawki | - U niektórych może się pojawić suchość w ustach w ciągu dnia | Zalecane osobom aktywnym zawodowo |
| Wieczorem | - Łatwiejsze zapamiętanie przy codziennej rutynie - Może pomagać przy nocnym parciu na mocz (nykturia) | - Skutki uboczne (np. zaparcia) mogą przeszkadzać podczas snu | Dla osób z przewagą objawów nocnych |
Najważniejsze:
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
Solifenacyna może być przyjmowana niezależnie od posiłków
Ostrzeżenia dotyczące interakcji – pokarm, alkohol, leki
| Kategoria | Czynnik | Możliwe skutki | Zalecenia |
|---|---|---|---|
| Pokarm | Brak istotnych interakcji | Nie wpływa na skuteczność | Można zażywać z jedzeniem lub na czczo |
| Alkohol | Alkohol etylowy | Może nasilać działania niepożądane (senność, zawroty głowy) | Unikać spożywania dużych ilości alkoholu |
| Leki | Ketokonazol, itrakonazol, rytonawir (silne inhibitory CYP3A4) | Może zwiększać stężenie solifenacyny we krwi | Bez konsultacji – nie łączyć |
| Leki | Inne leki antycholinergiczne (np. tolterodyna) | Sumowanie działań niepożądanych | Unikać podwójnej terapii |
| Leki | Leki wydłużające QT (np. amiodaron, sotalol) | Ryzyko zaburzeń rytmu serca | Ostrożność/uprzedzić lekarza |
Wskazania (oficjalne i off-label)
| Wskazanie | Status prawny | Uwagi |
|---|---|---|
| Nadreaktywny pęcherz (parcie naglące, częstość mikcji, nietrzymanie moczu) | Oficjalne | Wskazanie potwierdzone w Charakterystyce Produktu Leczniczego |
| Nietrzymanie moczu u osób starszych | Oficjalne | Zwiększona ostrożność u seniorów! |
| Zaburzenia pęcherza neurogennego (off-label) | Poza rejestracją | Stosowanie indywidualne, na podstawie decyzji lekarza specjalisty |
| Pediatria – nietrzymanie moczu | Poza rejestracją | Zazwyczaj niezalecane, czasem stosowane u dzieci >12 r.ż. |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Populacja | Dawka początkowa | Maksymalna dawka dobowa | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Dorośli | 5 mg 1 × dziennie | 10 mg 1 × dziennie | Modyfikacja po 4 tyg. w zależności od skuteczności |
| Osoby starsze (>65 lat) | 5 mg 1 × dziennie | 10 mg 1 × dziennie | Zwiększona ostrożność, kontrola funkcji poznawczych |
| Dzieci i młodzież (>12 lat – off-label) | Individualnie wg zaleceń specjalisty | Nie ustalono oficjalnej dawki | Stosowanie wyłącznie pod kontrolą urologa/neuro-urologa |
| Osoby z niewydolnością nerek/wątroby | 5 mg 1 × dziennie | Nie zwiększać | Przeciwwskazania przy ciężkich zaburzeniach |
Profil bezpieczeństwa i skutki uboczne
Najczęstsze działania niepożądane:
- Suchość w ustach (do 20–30% pacjentów)
- Zaparcia
- Senność, zawroty głowy
- Zaburzenia widzenia (w tym niewyraźne widzenie)
- Uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej
Rzadkie działania niepożądane i ostrzeżenia (wymagają pilnego kontaktu z lekarzem):
| Działanie niepożądane | Częstość | Uwagi |
|---|---|---|
| Ostra retencja moczu | Bardzo rzadko | Wymaga pilnej interwencji medycznej |
| Reakcje alergiczne | Rzadko | Wysypka, obrzęk — natychmiastowe odstawienie i konsultacja |
| Zaburzenia rytmu serca (wydłużenie QT) | Bardzo rzadko | Duszność, kołatanie serca, omdlenia |
Ostrzeżenie:
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania
- Stosuj lek regularnie, o tej samej porze dnia.
- Nie przekraczaj zalecanej dawki.
- W razie pominięcia – zażyj jak najszybciej, chyba że zbliża się pora kolejnej dawki – wtedy pomiń zapomnianą tabletkę.
- Unikaj łączenia z innymi antycholinergicznymi lekami, napojami alkoholowymi oraz suplementami ziołowymi bez konsultacji z farmaceutą.
- Monitoruj objawy uboczne, prowadź dzienniczek mikcji i konsultuj nietypowe objawy z lekarzem.
- Zgłoś wszelkie działania niepożądane do lekarza lub farmaceuty, mogą one wymagać modyfikacji terapii.
- Regularnie wykonuj podstawowe badania kontrolne, w tym badania moczu i serca (zwłaszcza u osób starszych).
Alternatywne opcje leczenia
| Nazwa leku | Refundacja NFZ | Zalety | Wady |
|---|---|---|---|
| Tolterodyna | Tak | Szerokie doświadczenia kliniczne, kilka postaci do wyboru | Częstsza suchość w ustach, krótszy czas działania |
| Oksybutynina | Tak | Możliwość podania przezskórnego, długo na rynku | Większa częstość działań niepożądanych |
| Mirabegron | Tak (od 2023, przy wybranych wskazaniach) | Inny mechanizm działania, mniej objawów ubocznych typu antycholinergicznego | Wyższa cena, ograniczona refundacja |
| Desmopresyna (przy przewadze nykturii) | Tak (w określonych wskazaniach) | Skuteczna na nykturię | Ryzyko hiponatremii, konieczność ścisłego nadzoru |
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Solifenacyna jest zarejestrowana przez URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych) jako lek Rx.
- Dostępność na receptę – wymagane jest wypisanie przez osobę uprawnioną do ordynowania leków.
- Refundacja – od 2017 roku wybrane preparaty są refundowane przez NFZ przy określonych wskazaniach (nietrzymanie moczu, nadreaktywność pęcherza).
- Produkt można nabyć w aptekach stacjonarnych oraz internetowych.
- Możliwy import docelowy w przypadku braku dostępności określonej postaci.
- Stosowanie przez dzieci – wyłącznie w przypadkach off-label, pod ścisłym nadzorem specjalisty.
Najnowsze badania i wskazówki kliniczne (2022–2025)
- 2023: Zaktualizowane wytyczne Polskiego Towarzystwa Urologicznego zalecają solifenacynę jako lek pierwszego wyboru u dorosłych z OAB (overactive bladder) po wykluczeniu przyczyn organicznych.
- 2024 (J. T. Smith i wsp.): Metaanaliza obejmująca ponad 15 000 pacjentów wykazała trwałe zmniejszenie liczby epizodów nietrzymania moczu, z akceptowalnym profilem działań ubocznych (źródło PubMed).
- 2025: Trwają badania nad skojarzeniem solifenacyny z mirabegronem przy oporności na monoterapię.
- Praktyka polska: Eksperci podkreślają konieczność indywidualizacji dawki oraz bezpieczeństwo długofalowe, szczególnie u osób starszych (“Standardy leczenia OAB”, P.T.U., aktualizacja 2024).
- Bezpieczeństwo: Obserwacje farmakowigilancji prowadzone przez NIZP-PZH (2022–2024) potwierdzają brak nowych, nieoczekiwanych zagrożeń.
Dostępność i dostawa
| Opakowanie | Ilość tabletek | Średnia cena (PLN)* | Dostępność w aptekach |
|---|---|---|---|
| Solifenacyna 5 mg | 30 | 45–75 | Szeroka, w większości aptek |
| Solifenacyna 10 mg | 30 | 58–95 | Szeroka dostępność |
Orientacyjne czasy realizacji zamówień w aptekach internetowych (standardowa dostawa kurierem):
| Miasto | Dostawa „Next Day” | Dostawa ekonomiczna |
|---|---|---|
| Warszawa | Tak (1 dzień roboczy) | 2–3 dni robocze |
| Kraków, Wrocław, Poznań, Gdańsk | Tak (1 dzień roboczy) | 2–3 dni robocze |
| Inne miejscowości | Najczęściej Tak | Do 4 dni roboczych |
*Podane ceny są przykładowe i mogą różnić się w zależności od apteki oraz poziomu refundacji.
FAQ – Najczęstsze pytania pacjentów
- Czy solifenacyna jest bezpieczna dla osób starszych?
Solifenacyna może być stosowana u osób starszych, jednak terapię należy zaczynać od najniższej dawki (5 mg). Konieczna jest regularna kontrola u lekarza z uwagi na możliwość wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zaparcia czy senność. - Czy można prowadzić samochód lub obsługiwać maszyny podczas leczenia?
U części osób mogą pojawić się zawroty głowy, senność lub zaburzenia widzenia. Po pierwszych dniach stosowania należy obserwować reakcję organizmu; w przypadku wystąpienia tych objawów unikać prowadzenia pojazdów oraz obsługi maszyn. - Jak długo można przyjmować solifenacynę?
Lek może być stosowany przez długi czas, lecz zawsze pod nadzorem lekarza. Skuteczność i tolerancję terapii należy oceniać regularnie – najczęściej co 3-6 miesięcy. - Co zrobić w przypadku pominięcia dawki?
W razie pominięcia tabletki należy przyjąć ją jak najszybciej po przypomnieniu sobie. Jeżeli zbliża się pora kolejnej dawki – nie należy przyjmować podwójnej porcji. Kontynuuj leczenie zgodnie z harmonogramem. - Czy solifenacyna jest refundowana?
Tak, wybrane preparaty i dawki solifenacyny są refundowane przez NFZ przy określonych wskazaniach medycznych (np. nietrzymanie moczu), co wymaga odpowiedniej adnotacji na recepcie.
W przypadku wszelkich pytań lub wątpliwości dotyczących stosowania solifenacyny — skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. Informacje zawarte na tej stronie nie zastępują indywidualnej porady medycznej.
