Podstawowe informacje o produkcie
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Po podaniu doustnym betahistyna szybko i prawie całkowicie wchłania się z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie w osoczu występuje po ok. 1 godzinie od przyjęcia.
- Metabolizm: Metabolizowana głównie w wątrobie do kwasu 2-pirydylooctowego, nieaktywnego farmakologicznie.
- Wydalanie: Wydalana głównie z moczem (ok. 90% dawki ulega eliminacji w ciągu 24 godz.).
- Czas działania: Okres półtrwania wynosi ok. 3–4 godziny.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
- Zwykle stosuje się 16–24 mg dwa razy na dobę. Dawka początkowa i modyfikacje powinny być ustalone przez lekarza.
- Tabletki połykać w całości, popijając wodą.
- Zaleca się regularność przyjmowania leku – codziennie o tej samej porze.
- Leczenie często trwa co najmniej kilka tygodni, a efekt pełny pojawia się po 2–3 miesiącach.
- W Polsce Serc stosowany jest zwykle u osób doświadczających przewlekłych zawrotów głowy i szumów usznych.
Dawkowanie rano vs wieczorem
- Zalety przyjmowania rano: U niektórych pacjentów zawroty głowy nasilają się rano — podanie na czczo może szybciej przynieść ulgę.
- Zalety przyjmowania wieczorem: Nie powoduje bezsenności, może pomóc w walce z objawami nocnymi.
- Wskazówki: Najważniejsza jest regularność i dostosowanie przyjmowania do zaleceń lekarza i rytmu dnia pacjenta.
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
- Serc można przyjmować zarówno na czczo, jak i po posiłku.
- Przyjmowanie z jedzeniem może zmniejszyć ryzyko dolegliwości żołądkowych, które pojawiają się u niektórych osób.
- U osób z wrażliwym żołądkiem (częste w polskich nawykach dietetycznych – ogólna dieta ciężkostrawna) zaleca się zażycie tabletki po śniadaniu lub obiedzie.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Interakcja z pokarmami | Brak istotnych interakcji. Zaleca się unikanie tłustych i ciężkostrawnych posiłków tuż przed zażyciem. |
|---|---|
| Alkohol | Może nasilać zawroty głowy. Zaleca się ograniczenie lub unikanie alkoholu podczas leczenia betahistyną. |
| Leki przeciwhistaminowe | Mogą osłabiać działanie betahistyny (np. leki na alergię). |
| Inne leki | Brak istotnych interakcji, jednak zawsze należy poinformować lekarza i farmaceutę o wszystkich przyjmowanych lekach. |
Wskazania
| Oficjalne wskazania (charakterystyka produktu leczniczego) | Łagodzenie objawów zawrotów głowy w chorobie Ménière’a (zawroty głowy, szumy uszne, utrata słuchu) |
|---|---|
| Wskazania off-label | Zawroty głowy pochodzenia przedsionkowego innego niż choroba Ménière’a, szumy uszne o różnej etiologii, przewlekłe zaburzenia krążenia mózgowego (stosowanie poza rejestracją, decyzja lekarza) |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Grupa wiekowa/wskazanie | Dawka początkowa | Zakres dawek dobowych |
|---|---|---|
| Dorośli | 16 mg 2–3 razy/dobę | 24–48 mg/dobę |
| Seniorzy | 16 mg 2 razy/dobę | 24–48 mg/dobę (ostrożnie u osób z chorobami wątroby/nerek) |
| Dzieci i młodzież | Stosowanie niezalecane poniżej 18. roku życia (brak danych o bezpieczeństwie i skuteczności) | - |
Dokładne dawkowanie powinno być zawsze ustalone przez lekarza indywidualnie.
Profil bezpieczeństwa / skutki uboczne
| Częstość | Objawy/Skutki uboczne | Zalecenia |
|---|---|---|
| Częste (>1/100) | Dolegliwości żołądkowo-jelitowe: nudności, wzdęcia, bóle brzucha | Przyjmować z posiłkiem, objawy zwykle łagodne i przemijające |
| Niezbyt częste (<1/1000) | Bóle głowy, uczucie zmęczenia | Skonsultować z lekarzem, jeśli nasilone |
| Rzadkie (<1/10 000) | Wysypka skórna, świąd, reakcje alergiczne | Przerwać stosowanie i zgłosić się do lekarza |
| Bardzo rzadkie | Obrzęk naczynioruchowy (obrzęk twarzy, języka, trudności w oddychaniu) | Natychmiast zgłosić się do szpitala |
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania (porada farmaceuty)
- Stosować regularnie, zgodnie z zaleceniami lekarza.
- Nie należy przerywać leczenia bez konsultacji z lekarzem – efekty mogą pojawić się dopiero po kilku tygodniach.
- W przypadku pominięcia dawki – przyjąć ją jak najszybciej; jeśli zbliża się pora kolejnej dawki, nie przyjmować podwójnej.
- Unikać samodzielnych zmian dawkowania.
- Trzymać lek poza zasięgiem dzieci.
- Nie przyjmować przeterminowanego preparatu – sprawdzać datę ważności na opakowaniu.
- W razie wątpliwości, skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem.
Alternatywne opcje leczenia
- Cinnarizyna (np. Stugeron) – częściowo refundowana, skuteczna przy niektórych zawrotach głowy. Zalety: działanie przeciwzawrotowe, uspokajające; wady: senność, potencjalne działanie depresyjne na OUN.
- Piracetam (np. Nootropil) – refundowany przy wskazaniach neurologicznych; zalety: wspomaga krążenie; wady: konieczność długotrwałego stosowania, umiarkowana skuteczność.
- Leki przeciwcholinergiczne (np. torecan) – skuteczność głównie doraźna; wady: działania niepożądane (senność, suchość w ustach).
- Leczenie niefarmakologiczne: rehabilitacja przedsionkowa (fizjoterapia), zmiana diety (redukcja soli i kofeiny), unikanie stresu.
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Rejestracja: Serc (betahistyna) zarejestrowany przez URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych).
- Refundacja: Lek obecnie niepodlegający refundacji w typowych wskazaniach — pacjent ponosi pełny koszt zakupu.
- Status prawny: Lek na receptę — wymaga ważnie wystawionej recepty lekarskiej (papierowej lub elektronicznej).
- Zalecenia ministerialne: Rekomendacje MZ i NFZ dotyczą głównie farmakoterapii objawowej. Stosowanie off-label wymaga szczególnej wcześniejszej konsultacji z lekarzem specjalistą.
Najnowsze badania/wskazówki kliniczne (2022–2025)
Przegląd literatury (m.in. Bartkowiak A, 2022
Dostępność i dostawa
| Opakowanie | Liczba tabletek | Przykładowa cena (VI 2024) | Dostępność (apteki stacjonarne/online) |
|---|---|---|---|
| Serc 16 mg | 30 | ok. 45–55 zł | Bardzo wysoka |
| Serc 24 mg | 30 | ok. 62–72 zł | Wysoka |
Jeśli lek nie jest dostępny w pobliskiej aptece, można go zamówić w systemie e-Recepty lub przez apteki internetowe z odbiorem osobistym/deszczawą na terenie Polski. Dostawa do głównych miast (Warszawa, Kraków, Gdańsk, Wrocław, Poznań) trwa zwykle 1–2 dni robocze; do mniejszych miejscowości 2–4 dni.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
- Czy Serc (betahistyna) można stosować długoterminowo?
Tak, Serc można stosować przewlekle pod kontrolą lekarza. Często terapia trwa kilka miesięcy a czasami nawet lat — lek jest z reguły dobrze tolerowany.
Nie wykazano istotnych interakcji, jednak zawsze należy poinformować lekarza i farmaceutę o wszystkich przyjmowanych lekach.
Serc łagodzi szumy uszne, zwłaszcza jeśli są związane z chorobą Ménière’a. W innych przyczynach skuteczność jest zmienna.
Tak, ale zachować ostrożność przy początku leczenia — możliwe są przejściowe zawroty głowy lub senność.
Nie zaleca się stosowania w ciąży i podczas karmienia piersią bez wyraźnych wskazań lekarskich.
