Phoslo (Calcium Acetate)

Phoslo (Octan wapnia) – kompleksowy opis produktu dla pacjentów

Wyjaśnienie dla specjalistów

Octan wapnia jako doustny środek wiążący fosforany pozwala na kontrolę poziomu fosforu przez odpowiednie dawkowanie w stosunku do zawartości fosforu w posiłkach. Działa poprzez wymianę jonową w świetle jelita i nie wpływa na absorpcję wapnia w przewodzie pokarmowym w istotnym stopniu, jeśli stosuje się go zgodnie z zaleceniami.

Farmakokinetyka

• Wchłanianie: Słabe, głównie lokalny efekt w jelitach
• Metabolizm: Octan wapnia nie ulega transformacji wątrobowej; wapń zawarty w preparacie może być częściowo wchłaniany
• Wydalanie: Większość fosforanów związanych z oktanem wapnia wydalana jest z kałem
• Czas działania: Efekt terapeutyczny utrzymuje się przez cały cykl trawienia, zalecane jest regularne stosowanie z posiłkami

Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki

Octan wapnia najczęściej przepisywany jest pacjentom z przewlekłą chorobą nerek, zwłaszcza dializowanym, u których występuje problem nadmiaru fosforu. Zaleca się przyjmowanie leku ściśle według zaleceń lekarza, zwykle 2–3 razy dziennie do głównych posiłków. Ważne jest kontrolowanie diety ubogiej w fosfor (ograniczenie nabiału, produktów zbożowych, niektórych warzyw) oraz regularna kontrola poziomu wapnia i fosforu we krwi.

• Typowa dawka początkowa dla dorosłych: 2 tabletki (1,334 g) z głównymi posiłkami
• Dawkę można stopniowo zwiększać pod ścisłą kontrolą lekarza
• Pacjent powinien prowadzić dziennik przyjmowania i wyników badań laboratoryjnych
• Unikać samodzielnego zwiększania/zmniejszania dawki
• Stosować się do polskich rekomendacji żywieniowych dla chorych na nerki

Dawkowanie rano vs wieczorem

• Rano: Przyjmowanie rano wraz ze śniadaniem jest korzystne przy posiłkach bogatych w fosfor; pomaga ograniczyć wchłanianie fosforanów na początku dnia.
• Wieczorem: Zaleca się stosowanie także przy kolacji, zwłaszcza jeśli wieczorne posiłki są obfite; regularność jest kluczowa.
• Zalecenie: Najlepsze efekty osiąga się stosując lek stałe przy KAŻDYM posiłku bogatym w fosfor – nie tylko rano lub wieczorem. Regularność zapewnia stabilny poziom fosforu.

Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo?

• Tylko z jedzeniem! Lek należy przyjmować podczas, nie przed ani po posiłku, aby skutecznie wiązać fosforany.
• Polskie nawyki żywieniowe: Warto przyjmować lek z głównymi posiłkami dnia: śniadaniem, obiadem i/lub kolacją (tradycyjny model 3 posiłków dziennie).

Ostrzeżenia dotyczące interakcji

Wskazania

Dawkowanie wg wskazań klinicznych

Profil bezpieczeństwa / skutki uboczne

Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania

• Stosuj lek zawsze podczas posiłku, popijając szklanką wody.
• Nie rozgryzaj ani nie rozpuszczaj tabletek – połykaj w całości.
• Nie łącz z innymi suplementami wapnia lub witaminą D bez zgody lekarza.
• Regularnie wykonuj badania poziomu fosforu i wapnia we krwi zgodnie z zaleceniem poradni nefrologicznej.
• Zachowaj ostrożność przy zmianie diety – skonsultuj ją z dietetykiem specjalizującym się w chorobach nerek.
• Nie spożywaj alkoholu na czas terapii.

Rada farmaceuty: Prowadź dziennik przyjmowania leków i objawów ubocznych – ułatwia to kontrolę terapii i szybką reakcję w razie działań niepożądanych!

Alternatywne opcje leczenia (leki refundowane przez NFZ)

• Sevelamer (Renagel, Renvela): Nie zawiera wapnia, zalecany przy powikłaniach wapniowych. Skuteczny, ale droższy.
• Węglan wapnia (Calcium carbonate): Dostępny, tańszy, lecz większe ryzyko hiperkalcemii.
• Lanthanum (Fosrenol): Alternatywna opcja, szczególnie przy nietolerancji wapnia, mniej popularny ze względu na cenę.

Porównanie:

Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce

• URPL: Octan wapnia jest zarejestrowany w Polsce jako lek, dostępny na receptę (Rp).
• Ministerstwo Zdrowia: Lek znajduje się na liście refundacyjnej; poziom odpłatności zależny od schorzenia i wskazań.
• NFZ: Refundacja u pacjentów dializowanych (CKD G4/G5) oraz przy współistniejącej hiperfosfatemii.
• Nie jest dostępny bez recepty. Do otrzymania leku konieczna jest wizyta u lekarza nefrologa lub internisty.

Najnowsze badania/wskazówki kliniczne (2022–2025)

• Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego (PTN, 2023): zaleca indywidualizację terapii wiążącymi fosforany; przewaga octanu wapnia nad węglanem wapnia w aspekcie mniejszego ryzyka hiperkalcemii przy podobnej skuteczności fosforopochłaniania ^[1].
• Cochrane Database Syst Rev. 2024: Octan wapnia wykazuje korzystny profil bezpieczeństwa u pacjentów hemodializowanych; należy dążyć do najniższej skutecznej dawki ^[2].
• Aktualizacje KDIGO 2022 – preferowanie nie-wapniowych leków wiążących fosfor przy współistniejącej hiperkalcemii ^[3].

1. PTN: Rekomendacje leczenia CKD-MBD 2023. ptnephro.pl
2. Cochrane Database Syst Rev. 2024; Issue 3.
3. Kidney Disease: Improving Global Outcomes (KDIGO) CKD-MBD Update 2022.

Dostępność i dostawa

• Lek dostępny w aptekach stacjonarnych i internetowych na terenie całej Polski
• Możliwa rezerwacja online oraz odbiór osobisty w godzinach pracy apteki
• Ceny mogą się różnić wg województwa; dla pacjentów z refundacją dopłata niższa

FAQ – najczęstsze pytania pacjentów

1. Czy octan wapnia mogę stosować razem z innymi lekami na nerki?
   Zawsze należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach. Niektóre mogą wchodzić w interakcje z octanem wapnia (np. digoksyna, inne suplementy wapnia, określone antybiotyki).

Octan wapnia nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów, jednak w przypadku wystąpienia działań ubocznych (np. zawrotów głowy) należy zachować ostrożność.
Przyjmij lek przy następnym posiłku. Nie stosuj podwójnej dawki w celu „nadrobienia” pominiętej tabletki.
Tak długo, jak zalecił lekarz prowadzący. Leczenie jest zwykle przewlekłe, wymaga stałej kontroli poziomu fosforu i wapnia.
Tak, dostępne są zamienniki (np. węglan wapnia, sewelamer). Lekarz pomoże dobrać najlepszą opcję, również pod kątem refundacji oraz tolerancji.