Ovral (Ethinyl estradiol / Norgestrel)

Podstawowe informacje o produkcie

Mechanizm działania

Ovral jest złożonym doustnym środkiem antykoncepcyjnym, łączącym estrogen (etynyloestradiol) i progestagen (norgestrel). Działa poprzez hamowanie owulacji

Wersja dla specjalisty:

Farmakokinetyka

• Wchłanianie: Obydwa składniki dobrze wchłaniane z przewodu pokarmowego osiągają stężenie maksymalne w surowicy w ciągu 1–2 godzin po podaniu.
• Metabolizm: Etynyloestradiol podlega efektowi pierwszego przejścia przez wątrobę; norgestrel metabolizowany w wątrobie, tworząc aktywne metabolity.
• Wydalanie: Składniki wydalane są głównie z moczem oraz żółcią (kałem).
• Czas działania: Ochrona antykoncepcyjna trwa przez całą dobę po każdej tabletce; okres półtrwania etynyloestradiolu wynosi ok. 20 h, norgestrelu ok. 24 h.

Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki

Typowe dawki dobowe:

Jak stosować:

W polskich realiach – zwłaszcza przy nieregularnym trybie życia – farmaceuci zalecają skojarzyć przyjmowanie tabletki z codzienną rutyną (np. śniadanie/kolacja).

Dawkowanie rano vs wieczorem

• Rano: Zaleta – mniejsze szanse na zapomnienie, stała rutyna dnia; wada – w przypadku porannych nudności lub biegunek czasem trudniej o pełne wchłonięcie leku.
• Wieczorem: Zaleta – łatwość łączenia z wieczornymi nawykami (np. myciem zębów); wada – większe ryzyko pominięcia w przypadku nieregularnego trybu życia.

Wskazówka:

Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo

• Posiłek nie wpływa istotnie na wchłanianie leku, choć niektóre osoby zgłaszają łagodniejsze dolegliwości żołądkowe przy przyjmowaniu Ovralu po jedzeniu.
• W polskiej diecie, często obfitsze śniadania i kolacje, warto rozważyć przyjmowanie tabletki właśnie po tych posiłkach, aby ograniczyć ewentualne nudności.
• W przypadku nudności można spróbować zmieniać pory i łączyć tabletkę z niewielkim posiłkiem.

Ostrzeżenia dotyczące interakcji

Wskazania do stosowania

Dawkowanie wg wskazań klinicznych

Profil bezpieczeństwa i skutki uboczne

Najczęstsze działania niepożądane:

• mrowienia, bóle głowy, migreny
• tkliwość piersi, bolesność gruczołów
• zmiany nastroju, rozdrażnienie
• nieregularne plamienia śródcykliczne
• wzrost masy ciała, lekkie retencje wody
• nudności, zaburzenia trawienia

Rzadkie i poważne:

• Zwiększone ryzyko zakrzepicy żylnej, zatorowości płucnej (w szczególności u kobiet palących oraz powyżej 35. roku życia)
• Reakcje uczuleniowe
• Wzrost ciśnienia tętniczego
• Cholestaza wewnątrzwątrobowa, rzadko zaburzenia funkcji wątroby

W razie wystąpienia ostrych bólów głowy, duszności, bólu i obrzęku kończyn – należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem!

Alternatywne opcje leczenia

Na rynku polskim refundacji NFZ podlegają inne środki antykoncepcji hormonalnej (tabletki jedno- i dwuskładnikowe). Wybór zależy od preferencji, chorób współistniejących, wieku i tolerancji.

Porównanie:

Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce

• Ovral dopuszczony do obrotu przez URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych).
• Wydawany w aptekach na podstawie recepty lekarskiej (schemat recepturowy: Rp. lub e-Recepta).
• Lek nie podlega refundacji w Polsce (podobnie jak większość dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych).
• Zalecana konsultacja ginekologiczna – rejestracja i decyzja o wydaniu recepty należy do lekarza.
• W spisie refundacyjnym MZ (Ministerstwo Zdrowia) znajdziesz inne, tańsze odpowiedniki – zapytaj lekarza lub farmaceutę.

Najnowsze badania/wskazówki kliniczne (2022–2025)

Według Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP, 2024)

Wybrane źródła:

Dostępność i dostawa

Ovral najczęściej występuje w opakowaniach 21 oraz 63 tabletki, rzadziej 84 szt. Ceny wahają się – orientacyjnie – od 30 do 45 zł za opakowanie 21 tabletek (2024). Dostępność zależna jest od regionu – w dużych miastach dostępny praktycznie 'od ręki', w mniejszych miejscowościach realizacja w 1–2 dni robocze.

FAQ – najczęstsze pytania pacjentów

1. Czy mogę przyjmować Ovral, jeśli palę papierosy?
   Antykoncepcja złożona jest przeciwwskazana u kobiet powyżej 35 lat palących papierosy. U młodszych zaleca się zachowanie ostrożności i regularne kontrole. W razie wątpliwości rozważyć alternatywy (jednoskładnikowe tabletki, spirala).

Przyjąć zapomnianą tabletkę jak najszybciej (w ciągu 12 h — ochrona utrzymana). Jeśli minęło ponad 12 godzin – przyjąć pominiętą tabletkę, kolejną o zwykłej porze i stosować przez 7 dni dodatkowe zabezpieczenie mechaniczne. Szczegóły na ulotce lub u lekarza/farmaceuty.
Nie obserwuje się istotnych zmian masy ciała u większości osób, jednak niektóre kobiety mogą zauważyć lekką retencję płynów lub zwiększony apetyt. Zbilansowana polska dieta i aktywność fizyczna zwykle pozwalają utrzymać wagę.
Należy omówić wszystkie przyjmowane leki z lekarzem. Szczególną ostrożność zachować przy lekach przeciwpadaczkowych, antybiotykach (np. ryfampicyna), lekach na HIV i dziurawcu. Możliwe interakcje mogą obniżać skuteczność antykoncepcji.
Ovral nie jest obecnie refundowany, podobnie jak większość doustnych dwuskładnikowych środków antykoncepcyjnych. Na rynku są dostępne tańsze odpowiedniki – zapytaj farmaceutę lub lekarza o alternatywy.