Podstawowe informacje o produkcie
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Po podaniu doustnym szybko się wchłania (absorpcja do 90%). Maksymalne stężenie w surowicy osiąga po ok. 1 godzinie.
- Metabolizm: Nie ulega metabolizmowi w wątrobie, jest wydalana w postaci niezmienionej.
- Wydalanie: Głównie przez nerki w moczu (ponad 80% w 6–8 h).
- Czas działania: Okres półtrwania wynosi ok. 0,5–1,5 h u dorosłych z prawidłową czynnością nerek.
- Przenikanie do tkanek: Osiąga efektywne stężenia m.in. w drogach oddechowych, moczowych, skórze i tkankach miękkich.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Cefaleksyna jest jednym z najczęściej przepisywanych antybiotyków w Polsce. Typowo stosowana jest w zakażeniach gardła, skóry, dróg moczowych oraz w leczeniu niepowikłanych zakażeń bakteryjnych. Dawkowanie:
- Nie wolno samodzielnie skracać ani wydłużać kuracji (ryzyko oporności bakterii).
- W przypadku pominięcia dawki – zażyć jak najszybciej, ale jeśli zbliża się pora kolejnej dawki, pominąć zapomnianą porcję.
- Przechowywać w temperaturze pokojowej, bez dostępu dzieci.
Dawkowanie rano vs wieczorem
- Zalety porannego podawania: Łatwiej wyrobić rutynę, mniejsze ryzyko zapomnienia.
- Zalety wieczornego podawania: Umożliwia równomierne rozmieszczenie dawek przy 3–4 dawkach na dobę.
- Wskazówka: Najważniejsza jest REGULARNOŚĆ. Zaleca się zażywanie o stałych godzinach (np. 8:00, 16:00, 24:00 przy 8-godzinnym schemacie).
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
Cefaleksynę można stosować niezależnie od posiłków. Wchłanialność leku nie ulega istotnej zmianie, co jest wygodne w polskich warunkach (typowa dieta śniadaniowo-obiadokolacyjna). Niektóre osoby mogą odczuwać dolegliwości żołądkowe — wtedy warto zażyć lek po zjedzeniu lekkiego posiłku.
- Dla większości osób: stosować z jedzeniem lub bez, zgodnie z tolerancją przewodu pokarmowego.
- Dla dzieci: zalecane po posiłku, by ograniczyć ryzyko mdłości.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Interakcja | Zalecenia |
|---|---|
| Mleko/produkty nabiałowe | Brak silnych interakcji – można stosować z mlekiem. |
| Alkohol | Najlepiej unikać spożycia podczas kuracji antybiotykowej. |
| Probenecyd | Pogarsza wydalanie cefaleksyny, może nasilić działania niepożądane – wymaga konsultacji lekarskiej. |
| Douste środki antykoncepcyjne | Teoretycznie ryzyko osłabienia działania – warto stosować dodatkową metodę antykoncepcji. |
| Inne antybiotyki | Nie należy stosować razem z bakteriostatycznymi (np. tetracykliny, makrolidy) bez konsultacji. |
| Ciąża i karmienie piersią | Można stosować w razie konieczności po konsultacji z lekarzem. |
Wskazania
| Wskazanie | Status w Polsce |
|---|---|
| Zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych | Oficjalnie zarejestrowane |
| Zakażenia układu moczowego (ZUM) | Oficjalnie zarejestrowane |
| Zakażenia skóry i tkanek miękkich | Oficjalnie zarejestrowane |
| Zakażenia kości i stawów | Oficjalnie zarejestrowane |
| Odontologiczne zakażenia bakteryjne | Off-label |
| Profilaktyka okołooperacyjna | Off-label |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Wskazanie | Dawka dorosłych | Dawka dzieci | Dawka seniorów |
|---|---|---|---|
| ZUM niepowikłane | 500 mg co 12 h przez 7 dni | 25–50 mg/kg/dobę w 2–4 dawkach | Jak dorośli, dostosować przy niewydolności nerek |
| Angina paciorkowcowa | 500 mg co 12 h przez 10 dni | 25–50 mg/kg/dobę w 2 dawkach przez 10 dni | Jak dorośli |
| Zakażenia skóry/tkanek miękkich | 500 mg co 6–12 h przez 7–14 dni | 25–50 mg/kg/dobę w 2–4 dawkach | Jak dorośli |
| Zakażenia kości/stawów | 500 mg co 6 h | 25–100 mg/kg/dobę w dawkach podzielonych | Jak dorośli, indywidualizacja dawki |
Profil bezpieczeństwa i skutki uboczne
- Częste: Biegunka, nudności, wymioty, bóle brzucha, wysypka.
- Rzadkie: Reakcje alergiczne (pokrzywka, obrzęk, świąd), kandydoza jamy ustnej lub pochwy, zmiany w morfologii krwi.
- Bardzo rzadkie/ciężkie: Anafilaksja, rzekomobłoniaste zapalenie jelit, śródmiąższowe zapalenie nerek.
| Jakie skutki uboczne wymagają pilnej konsultacji z lekarzem? |
|---|
|
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania
- Przyjmować lek o stałych porach, popijając szklanką wody.
- Nie popijać sokami cytrusowymi ani napojami gazowanymi.
- W przypadku trudności z połykaniem – dostępne są zawiesiny dla dzieci i dorosłych, których można użyć, przestrzegając precyzyjnego dozowania.
- Nie przerywać leczenia nawet w razie ustąpienia objawów.
- Regularnie kontrolować stan zdrowia u lekarza/pielęgniarki (zwłaszcza przy dłuższej kuracji).
- Odpady farmaceutyczne (np. niewykorzystane dawki) należy oddać do apteki.
Alternatywne opcje leczenia
- Amoksycylina (refundowana, tania, szerokie wskazania; minus: częstsze reakcje alergiczne)
- Co-trimoksazol (trimetoprim/sulfametoksazol) (refundowany na ZUM; minus: nie stosować przy alergii na sulfonamidy, więcej interakcji)
- Furazydyna (preparaty krajowe, refundowane przy ZUM; ograniczony zakres bakterii, brak zastosowania w innych zakażeniach)
- Doksycyklina (nierefundowana przy lekkich zakażeniach; minusem są zaburzenia żołądkowe i przeciwwskazania u dzieci)
Konsultuj z lekarzem wybór antybiotyku – dobór zależy od wskazań, wieku, wywiadu alergicznego i oporności szczepów w twoim regionie.
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- URPL: Cefaleksyna posiada rejestrację w Polsce dla określonych wskazań zakaźnych (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych).
- Ministerstwo Zdrowia: Publikuje listy refundacyjne dla wybranych dawek/postaći (aktualizowane co 2 miesiące). W 2024 r. najbardziej rozpowszechnione postacie są refundowane przy określonych wskazaniach.
- Recepta obowiązkowa (Rp Antybiotyk wydawany wyłącznie na podstawie recepty.
- e-Recepta: Realizacja we wszystkich aptekach stacjonarnych i internetowych (po okazaniu kodu/nr PESEL).
Najnowsze badania i wytyczne kliniczne (2022–2025)
- PTA (Polskie Towarzystwo Antybiotykoterapii 2023): Rekomenduje cefaleksynę w ambulatoryjnym leczeniu niepowikłanych zakażeń skóry i ZUM w sytuacji oporności na amoksycylinę i inne β-laktamy.
- European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases (ESCMID 2023): Potwierdza skuteczność cefaleksyny w leczeniu infekcji wywołanych przez szczepy niewrażliwe na penicylinę, przy dobrej tolerancji leku.
- Zalecenia MZ (Polska 2024): Antybiotyk pierwszego wyboru w zakażeniach skóry u dzieci i dorosłych, alternatywa przy uczuleniu na penicylinę (nie na inne β-laktamy).
- Badania polskie 2022: W badaniu Narodowego Instytutu Leków wykazano skuteczność Keftabu w leczeniu gronkowcowych zakażeń skóry (Publikacja: “Antybiotyki – oporność szczepów w Polsce”, NIL 2023).
Dostępność i dostawa
Dostępny w większości aptek stacjonarnych (duże sieci: DOZ, Gemini, Ziko, Super-Pharm, Apteka Melissa) i internetowych. Zazwyczaj dostępne opakowania: 16, 20, 30, 100 tabletek/kapsułek lub butelki z proszkiem do sporządzania zawiesiny.
| Miasto | Orientacyjny czas realizacji e-recepty (wysyłka/apteka stacjonarna) | Cena orientacyjna (opak. 16 x 500 mg, VI 2024) |
|---|---|---|
| Warszawa | 1 dzień / natychmiast | 15–20 zł (refundacja: od 3 zł) |
| Kraków | 1–2 dni / natychmiast | 15–19 zł (refundacja: od 4 zł) |
| Gdańsk | 2 dni / natychmiast | 15–21 zł (refundacja: od 5 zł) |
| Poznań | 1 dzień / natychmiast | 15–20 zł |
| Wrocław | 1–2 dni / natychmiast | 16–22 zł |
Przy realizacji e-recepty w aptece internetowej – możliwa dostawa do paczkomatu lub kurierem.
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy Keftab mogę przyjmować w czasie ciąży?
Tak, w uzasadnionych przypadkach i pod kontrolą lekarza. Cefaleksyna jest uznawana za względnie bezpieczną w ciąży. - Czy lek wpływa na skuteczność antykoncepcji?
Teoretycznie może nieznacznie zmniejszać skuteczność tabletek antykoncepcyjnych. Zaleca się stosowanie dodatkowej metody zabezpieczenia w trakcie kuracji. - Czy można pić alkohol podczas kuracji Keftabem?
Alkohol nie wchodzi w silne reakcje z cefaleksyną, ale może obciążać wątrobę i układ odpornościowy, dlatego najlepiej unikać go do końca leczenia. - Co zrobić, gdy zapomniałem/am przyjąć dawkę?
Przyjąć lek możliwie szybko, ale jeśli zbliża się kolejna dawka, nie zażywać podwójnej porcji. - Czy lek Keftab jest refundowany?
Tak, w wybranych wskazaniach i dla określonych postaci dawkowania. Aktualne informacje znajdują się na stronie Ministerstwa Zdrowia lub w aptece.
