Podstawowe informacje o produkcie
Wyjaśnienie dla pacjenta
Kaletra spowalnia namnażanie się wirusa HIV w organizmie i używana jest jako ważny element leczenia skojarzonego (HAART). Dzięki temu wirus nie niszczy układu odpornościowego tak szybko.
Wyjaśnienie dla specjalisty
Lopinawir i ritonawir działają jako silne inhibitory CYP3A4, zwiększając tym samym biodostępność skojarzonych leków. Lopinawir preferencyjnie działa na poliproteinę Gag-Pol wirusa HIV, blokując jej przetwarzanie i uniemożliwiając powstawanie zakaźnych cząstek wirusa.
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Największa biodostępność przy przyjmowaniu z jedzeniem; różnice wchłaniania przy stosowaniu na czczo.
- Metabolizm: Głównie w wątrobie przy udziale CYP3A4; ritonawir istotnie wydłuża działanie lopinawiru.
- Wydalanie: 83% w postaci metabolitów z kałem, nieznaczna ilość z moczem.
- Czas działania: Około 5–6 godzin (t1/2).
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Kaletra
- Leczenie może trwać wiele lat – istotna jest systematyczność.
- Nie wolno samodzielnie zmieniać dawek ani przerywać terapii.
- Regularna kontrola w poradni HIV (wizyty, badania).
Dawkowanie rano vs wieczorem
Zalecane jest przyjmowanie leku co 12 godzin (np. 8:00 i 20:00). Rano lek pozwala kontrolować objawy uboczne występujące w ciągu dnia, natomiast wieczorem – ułatwia zastosowanie u osób o nieregularnym trybie życia. Ważne jest dostosowanie godzin do własnych nawyków, by zmniejszyć ryzyko pominięcia dawki. Konsystencja godzin przyjmowania jest kluczowa dla skuteczności leczenia!
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
W polskich warunkach żywieniowych Kaletra
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Typ substancji | Przykład | Ryzyko/Zalecenia |
|---|---|---|
| Pokarm | Tłuste potrawy | Wskazane – zwiększa wchłanianie i skuteczność |
| Alkohol | Piwo, wódka, wino | Należy unikać – może nasilać działania niepożądane wątroby, trzustki. Nie zaleca się picia alkoholu w trakcie terapii. |
| Leki | Statyny (np. simwastatyna), leki nasenne, niektóre leki p-grzybicze, środki hormonalne | Zwiększone ryzyko interakcji, należy konsultować KAŻDY nowy lek z lekarzem/farmaceutą |
| Zioła | Dziurawiec | Bezwarunkowo przeciwwskazany: znaczne osłabienie działania Kaletry |
Wskazania
| Wskazanie | Oficjalny status | Uwagi |
|---|---|---|
| Leczenie skojarzone HIV-1 u dorosłych, młodzieży i dzieci powyżej 14 dni życia | Oficjalne | Stosowane w schematach skojarzonych ART (antyretrowirusowa terapia skojarzona) |
| Leczenie PEP po ekspozycji zawodowej i pozazawodowej | Off-label | Może być stosowane wyjątkowo wg wytycznych krajowych i szpitalnych |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Populacja | Dawka początkowa | Schemat przyjmowania |
|---|---|---|
| Dorośli i młodzież >40 kg | 2 tabletki (200mg/50mg x2) 2 razy dziennie | Koniecznie z jedzeniem, co 12 godzin |
| Dzieci <40 kg | Według masy ciała (patrz Charakterystyka Produktu Leczniczego) | Przeważnie 300 mg/m2 ciała lopinawiru + 75 mg/m2 ritonawiru 2 razy dziennie |
| Seniorzy (≥65 lat) | Standardowa dawka; modyfikacja przy ryzyku niewydolności wątroby/nerek | Możliwa korekta schematu i monitorowanie działań ubocznych |
Profil bezpieczeństwa/skutki uboczne
| Częstość | Dolegliwości/skutki uboczne | Opis/Zalecenia |
|---|---|---|
| Bardzo często (>10%) | Biegunki, nudności, ból brzucha, zaburzenia lipidowe | Możliwa poprawa po kilku tygodniach kontynuacji; dieta lekkostrawna, konsultacja przy nasilonych objawach |
| Często (1-10%) | Wysypki, zmęczenie, zmiany na skórze, wzrost enzymów wątrobowych, parestezje | Systematyczna kontrola laboratoryjna, zgłosić lekarzowi |
| Rzadko (<1%) | Zapalenie trzustki, ciężka hepatopatia, wydłużenie odcinka QT | Wymaga natychmiastowej oceny lekarskiej |
- Zgłoś lekarzowi każdy niepokojący objaw
- Nie wolno przerywać leczenia bez konsultacji
- Lek może wpływać na gospodarkę tłuszczową i cukrową
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania
- Lek przyjmować podczas głównego posiłku (najlepiej śniadanie/kolacja zgodnie z polskim rytmem dnia)
- Systematyczne stosowanie – ustal stałe godziny z pomocą kalendarza/telefonu
- Nie przegapiaj dawek – regularność to podstawa skuteczności leczenia HIV
- W przypadku wymiotów do 1h od przyjęcia – przyjąć dawkę ponownie; po 1h – pominąć i kontynuować schemat
- Nie łączyć z napojami energetycznymi, alkoholem czy innymi lekami bez zgody lekarza
- W razie jakichkolwiek wątpliwości – skontaktuj się z farmaceutą lub poradnią HIV/AIDS
Alternatywne opcje leczenia
- Darunavir/ritonawir (Prezista/ritonavir, refundacja NFZ)
- Podobna skuteczność, mniejsze ryzyko działań ubocznych ze strony przewodu pokarmowego; dawkowanie 1x/dzień w niektórych schematach.
- Dolutegrawir (Tivicay, refundacja NFZ)
- Nowoczesny inhibitor integrazy, lepszy profil bezpieczeństwa, mniejsza liczba przeciwwskazań/interakcji lekowych.
- Efawirenz, Abacavir, Emtrycytabina, Tenofowir (różne nazwy handlowe, refundacja NFZ)
- Preparaty z innych grup; dobór leku zależny od profilu pacjenta, współistniejących chorób i tolerancji na leczenie.
Dobór terapii powinien być zawsze indywidualnie konsultowany z lekarzem specjalistą ds. leczenia HIV/AIDS!
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Kaletra posiada pozwolenie URPL, zatwierdzone przez MZ i jest dostępna w aptekach na terenie Polski wyłącznie na receptę lekarską (Rp).
- Refundacja przez NFZ – pełna lub częściowa w ramach określonych programów terapeutycznych HIV/AIDS.
- Lek znajduje się w obowiązujących wykazach leków refundowanych (sprawdź aktualną listę MZ/NFZ).
- Konieczność prowadzenia dokumentacji medycznej i regularnego monitorowania pacjenta przez poradnie specjalistyczne.
Najnowsze badania/wskazówki kliniczne (2022–2025)
- Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Naukowego AIDS 2023, Kaletra należy do grupy rezerwowych leków do terapii 3. i 4. linii oraz w przypadkach nietolerancji lub oporności na inne inhibitory proteazy.
- Badania z lat 2022–2024 (Erlandson i in., Lancet HIV 2023; Kowalska i in., Medycyna Praktyczna 2024) konkludują, że nowsze inhibitory proteazy (darunawir, atazanawir) mają wygodniejszy profil działań niepożądanych.
- Nie rekomenduje się Kaletry rutynowo jako leczenia pierwszorzutowego ze względu na profil metaboliczny i ryzyko interakcji lekowych.
- Kaletra nie wykazuje skuteczności w leczeniu COVID-19 (ACTT 2022, RECOVERY Trial 2023).
- Zaleca się monitorowanie lipidów, glikemii i funkcji wątroby przez cały okres leczenia.
Dostępność i dostawa
Najczęściej dostępne są opakowania zawierające 120 tabletek (wystarcza na 1 miesiąc). Lek wydawany jest wyłącznie w aptekach na zamówienie specjalne, co wymaga wcześniejszego zgłoszenia recepty.
| Miasto | Czas realizacji zamówienia (dni robocze) | Orientacyjna cena* (120 tabl.) |
|---|---|---|
| Warszawa | 1–2 | Ok. 1.400 zł (refundacja 100% przy niektórych programach NFZ) |
| Kraków | 2–3 | jw. |
| Gdańsk | 3 | jw. |
| Wrocław | 2 | jw. |
| Łódź, Poznań, Lublin | 2–4 | jw. |
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
1. Czy trzeba przyjmować Kaletrę zawsze z jedzeniem?
Tak, Kaletra powinna być przyjmowana podczas posiłku – najlepiej głównego. Zwiększa to wchłanianie i skuteczność leku. Ominięcie tej zasady może obniżyć efektywność leczenia.
2. Jak postępować, jeśli zapomnę przyjąć dawki?
Jeśli minęło mniej niż 6 godzin od planowanego czasu – przyjmij lek jak najszybciej. Jeśli minęło więcej niż 6 godzin – pomiń dawkę i wróć do schematu. Nie przyjmuj podwójnej dawki!
3. Czy mogę pić alkohol w trakcie terapii Kaletrą?
Nie zaleca się. Alkohol zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby i nasila działania niepożądane. Skonsultuj się z lekarzem, jeśli masz pytania dotyczące bezpiecznej ilości/picia okazjonalnego.
4. Jakie są najczęstsze skutki uboczne i co robić, gdy się pojawią?
Najczęściej: biegunki, nudności, zmęczenie. Spożywaj lekkostrawną dietę, pij dużo wody. Zgłaszaj nasilone objawy lekarzowi!
5. Czy Kaletra wpływa na płodność lub antykoncepcję?
Może wpływać na skuteczność hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Zalecana dodatkowa metoda antykoncepcji (np. prezerwatywa).
