Glucovance (Metformina + Glibenklamid) – Kompleksowy opis leku dla pacjenta
W skrócie dla pacjenta:
Farmakokinetyka
- Metformina – wchłaniana głównie w jelicie cienkim, biodostępność 50-60%. Nie jest metabolizowana przez wątrobę, wydalana przez nerki w postaci niezmienionej. Maksymalne stężenie we krwi po 2,5 h. Okres półtrwania: 4-8 h.
- Glibenklamid – wchłanianie w przewodzie pokarmowym osiąga ok. 80%. Metabolizowany w wątrobie, wydalany z moczem i żółcią. Maksymalne stężenie po 2-4 h, okres półtrwania: ok. 10 h.
- Początek działania tabletek złożonych: ok. 30–60 min po przyjęciu doustnym.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Glucovance
- Regularne przyjmowanie leku to podstawa skuteczności.
- Kontroluj poziom cukru zgodnie z zaleceniami lekarza lub pielęgniarki diabetologicznej.
- Nie przekraczaj dawki – ryzyko ciężkiej hipoglikemii!
Dawkowanie rano vs wieczorem
- Rano: Może być korzystne przy wysokim stężeniu cukru na czczo. Pozwala na lepszą kontrolę glikemii w ciągu dnia, szczególnie przy polskiej tradycji obfitego śniadania.
- Wieczorem: Praktykowane w przypadku problemów z podwyższoną glikemią nocną lub na zlecenie lekarza.
Zalecenia:
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo?
Przyjmowanie w trakcie lub po posiłku
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
Glucovance
| Interakcja | Zalecenie |
|---|---|
| Alkohol | Unikaj spożywania alkoholu – zwiększa ryzyko powikłań, w tym kwasicy mleczanowej! |
| Pokarm bogatotłuszczowy | Odstaw pokarmy ciężkostrawne, wysokotłuszczowe – mogą wpływać na przyswajanie leku. |
| Leki moczopędne (np. furosemid), beta-blokery, NLPZ | Konieczna konsultacja z lekarzem przed rozpoczęciem terapii; niektóre leki mogą nasilać ryzyko hipoglikemii lub zmniejszać skuteczność Glucovance. |
| Antybiotyki, kortykosteroidy | Zgłoś lekarzowi każdą nową terapię – mogą podnosić poziom cukru we krwi lub wpływać na skuteczność leku. |
Wskazania
| Wskazania oficjalne | Wskazania off-label (pozarejestracyjne) |
|---|---|
|
|
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Grupa pacjentów | Zalecana dawka początkowa | Maksymalna dawka dobowa |
|---|---|---|
| Dorośli > 18 r.ż. | 1 tabletka (500 mg + 2,5 mg) podczas posiłku | do 4 tabletek/dobę (zgodnie z decyzją lekarza) |
| Seniorzy > 65 r.ż. | 1 tabletka/dobę, ostrożnie zwiększać | ind. (w zależności od tolerancji nerek i ogólnego stanu zdrowia) |
| Dzieci i młodzież | Nie zalecany (brak danych dot. bezpieczeństwa) | — |
Profil bezpieczeństwa/skutki uboczne
Większość pacjentów dobrze toleruje lek, ale mogą wystąpić skutki uboczne:
| Częste działania niepożądane (≥1/10) | Rzadkie i poważne objawy |
|---|---|
|
|
- Rzadko: niewydolność nerek, zaburzenia hematologiczne, reakcje alergiczne.
- Zgłoś lekarzowi niepokojące objawy!
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania – porady farmaceuty
- Stosuj lek zawsze o stałej porze, najlepiej w trakcie lub bezpośrednio po posiłku, zwłaszcza w polskich warunkach śniadania/obiadu.
- Nie dziel, nie krusz tabletek bez uzgodnienia z farmaceutą.
- Zawsze konsultuj każdą zmianę dawkowania lub wprowadzenie nowych leków z lekarzem lub farmaceutą.
- Regularnie kontroluj poziom cukru, zwłaszcza podczas wyjazdów, świąt czy zmiany diety.
- Unikaj spożywania alkoholu i produktów wysokotłuszczowych.
- Nie przerywaj kuracji bez konsultacji ze specjalistą.
- Zwracaj uwagę na wszelkie niepokojące objawy, szczególnie szybkie męczenie się, duszności, nagły ból brzucha – to może być objaw kwasicy mleczanowej.
Alternatywne opcje leczenia (leki refundowane przez NFZ)
- Metformina (np. Siofor, Metformax, Glucophage) – samodzielna terapia; często pierwszy wybór, szczególnie u osób z nadwagą.
- Pochodne sulfonylomocznika (gliklazyd, glimepiryd) – mogą być stosowane osobno lub w połączeniu z metforminą.
- Inhibitory SGLT2 (dapagliflozyna, empagliflozyna) – obecna refundacja dla wybranych grup ryzyka; zmniejszają ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych.
- Inhibitory DPP-4 (sitagliptyna, linagliptyna) – nowoczesne, dobrze tolerowane; refundowane w zestawieniu z metforminą.
- Insulina – dla pacjentów, u których doustne leki nie są wystarczające.
Porównanie:
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Recepta – wydawany wyłącznie na receptę lekarską (Rx).
- Rejestracja – URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych), decyzje zatwierdzają obrót w aptekach.
- Refundacja NFZ – częściowa; szczegóły w aktualnym wykazie leków refundowanych (link).
- Zalecenia – zgodnie z aktualnymi wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD).
Najnowsze badania/wskazówki kliniczne (2022–2025)
Aktualne zalecenia PTD z 2023 r. oraz wytyczne Europejskiego Towarzystwa Diabetologicznego (EASD) potwierdzają wysoką skuteczność terapii skojarzonej u pacjentów z niedostateczną kontrolą glikemii przy monoterapii. Zwraca się coraz większą uwagę na indywidualizację leczenia oraz zapobieganie hipoglikemii, szczególnie u osób starszych. W badaniach obserwacyjnych (np. R. Mrozikiewicz-Rakowska i wsp., 2023, Diabetologia Praktyczna, 19(1): 21-35) potwierdzono poprawę kontroli metabolicznej oraz istotne zmniejszenie częstości wysokich wartości HbA1c u pacjentów stosujących leki złożone. Wskazówka:
Dostępność i dostawa
Lek dostępny jest w większości aptek stacjonarnych i internetowych na terenie Polski, po okazaniu ważnej recepty.
| Opakowania dostępne | Przybliżona cena detaliczna (pełnopłatna/refundacja) | Orientacyjny czas dostawy (apteki internetowe) |
|---|---|---|
| 30 tabletek | 35–45 zł / 12–16 zł (refundacja) |
|
| 60 tabletek | 59–80 zł / 21–32 zł (refundacja) | Jak wyżej, zależnie od apteki – do 2 dni roboczych |
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy Glucovance można stosować z innymi lekami na cukrzycę?
Tak, ale zawsze pod nadzorem lekarza. Należy zgłaszać wszystkie przyjmowane leki w celu uniknięcia interakcji i ryzyka hipoglikemii. - Co zrobić, jeśli zapomniałem przyjąć dawki?
Przyjmij kolejną dawkę o zwykłej porze. Nie przyjmuj podwójnej dawki.
Drżenie rąk, obfite pocenie, głód, zaburzenia koncentracji, kołatanie serca. Gdy się pojawią – zjedz szybko coś słodkiego i skonsultuj się z lekarzem.
Nie zaleca się picia alkoholu podczas leczenia – grozi to ciężką hipoglikemią oraz kwasicą mleczanową.
Nie. Lek nie jest zalecany w ciąży i w okresie karmienia – należy zgłosić lekarzowi zamiar zajścia w ciążę lub ciążę już istniejącą. Zalecane są wtedy inne formy terapii.
