Frumil (Amiloryd) – kompleksowy opis leku
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Po podaniu doustnym wchłania się umiarkowanie (około 50%).
- Metabolizm: Nie jest intensywnie metabolizowany w wątrobie – większość pozostaje niezmieniona.
- Wydalanie: Głównie przez nerki, z moczem.
- Czas działania: Działanie rozpoczyna się po 2–4 godzinach, utrzymuje się 12–24 godziny.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Amiloryd stosowany jest jako uzupełnienie terapii moczopędnej w celu zapobiegania hipokaliemii. Jest szczególnie popularny u osób z nadciśnieniem tętniczym i/lub obrzękami związanymi z niewydolnością serca, wątroby oraz nerek. W polskich warunkach, Frumil jest często przepisywany seniorom ze względu na korzystny profil bezpieczeństwa względem potasu.
- Typowe dawki: Dorośli najczęściej przyjmują 5–10 mg amilorydu dziennie (często w połączeniu z innym diuretykiem).
- Jak stosować: Tabletki należy połykać w całości, popijając szklanką wody. Zmiana dawki lub częstotliwości powinna odbywać się wyłącznie pod kontrolą lekarza.
- Polskie realia: Lek dostępny na receptę, refundowany w przypadku np. przewlekłej niewydolności serca, zastoju płynów czy nadciśnienia opornego na monoterapię.
Dawkowanie rano vs wieczorem
- Rano: Zalecane ze względu na uniknięcie częstszego oddawania moczu w nocy (nokturii), co jest istotne dla jakości snu.
- Wieczorem: Może zwiększać ryzyko wybudzania się z powodu potrzeby oddania moczu.
- Porady: Przyjmuj lek o tej samej porze każdego dnia, najlepiej rano, tuż po śniadaniu.
Utrzymanie regularności przyjmowania zmniejsza ryzyko pominięcia dawki i stabilizuje działanie leku.
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
- Tabletki Frumil można przyjmować niezależnie od posiłku, jednak przyjmowanie po śniadaniu poprawia tolerancję ze strony przewodu pokarmowego.
- Polskie nawyki żywieniowe, takie jak spożywanie śniadania o godzinie 7–9, sprzyjają wygodnemu wdrożeniu leku po porannym posiłku.
- Unikaj nadmiernego spożycia produktów bogatych w potas (np. banany, pomarańcze, orzechy) bez konsultacji z lekarzem, zwłaszcza przy zaburzeniach pracy nerek.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Lek/pokarm/alkohol | Możliwa interakcja | Zalecane postępowanie |
| Inhibitory ACE, sartany | Może dojść do hiperkaliemii (zbyt wysoki poziom potasu) | Monitorowanie potasu, konsultacja z lekarzem |
| Leki moczopędne oszczędzające potas (np. spironolakton, eplerenon) | Silna hiperkaliemia | Unikaj łączenia bez wskazań lekarza |
| Dieta bogata w potas | Ryzyko hiperkaliemii | Ogranicz produkty bogate w potas |
| Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) | Osłabienie działania diuretyku, ryzyko niewydolności nerek | Ścisła kontrola czynności nerek |
| Alkohol | Możliwe nasilenie działania hipotensyjnego | Unikaj dużych ilości alkoholu |
| Lit | Zwiększone stężenie litu we krwi | Monitorowanie poziomu litu |
Wskazania
| Wskazanie | Status według ChPL | Komentarz |
| Obrzęki związane z niewydolnością serca | Oficjalne | Najczęstsze zastosowanie w Polsce |
| Obrzęki w przebiegu marskości wątroby | Oficjalne | Stosowany dodatkowo w terapii obrzęków |
| Nadciśnienie tętnicze | Oficjalne | Szczególnie przy oporności na monoterapię |
| Hipokaliemia indukowana innymi diuretykami | Oficjalne | Zapobieganie niedoborom potasu |
| Kamica nerkowa z hipokaliurią | Off-label | W przypadku działań niepożądanych innych diuretyków |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Grupa pacjentów | Dawkowanie początkowe | Dawkowanie podtrzymujące |
| Dorośli | 5 mg/dobę | 5–10 mg/dobę (najczęściej 1–2 tabletki) |
| Dzieci | Brak danych do rutynowego stosowania | Stosowanie tylko w wyjątkowych przypadkach pod ścisłą kontrolą nefrologa |
| Seniorzy | 5 mg/d (ostrożnie, niższe dawki początkowe) | 5–10 mg/d lub wg tolerancji, z monitorowaniem elektrolitów |
| Osoby z niewydolnością nerek | Niższe dawki lub odstawienie leku | Bezwzględna kontrola czynności nerek i elektrolitów |
Profil bezpieczeństwa / skutki uboczne
- Częste działania niepożądane: zawroty głowy, bóle głowy, nudności, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wzrost poziomu potasu we krwi (hiperkaliemia).
- Rzadkie działania niepożądane: wysypki skórne, zaburzenia rytmu serca (przy zaburzeniach elektrolitowych), niewydolność nerek.
- Ostrzeżenia: U osób z przewlekłą chorobą nerek, cukrzycą oraz przy jednoczesnym stosowaniu innych leków oszczędzających potas – większe ryzyko hiperkaliemii i zaburzeń rytmu serca.
| Objaw | Częstość | Co robić? |
| Wysokie tętno, kołatanie serca | Rzadko | Niezwłocznie kontakt z lekarzem |
| Silny ból brzucha, wymioty | Niezbyt często | Skonsultuj się z lekarzem, nie stosuj kolejnej dawki |
| Osłabienie mięśni, drgawki | Rzadko | Może to wskazywać na zaburzenia elektrolitowe – kontrola poziomu potasu i sodu |
| Świąd, wysypka | Bardzo rzadko | Przerwij stosowanie i zgłoś się do lekarza |
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania
- Spożywaj lek w godzinach porannych, aby uniknąć oddawania moczu w nocy
- Regularnie wykonuj kontrolne badania laboratoryjne (szczególnie poziom potasu, kreatyniny, sodu)
- Nie przerywaj leczenia nagle bez konsultacji z lekarzem
- Informuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach i suplementach
- Uważaj na suplementy potasu, napoje izotoniczne, zamienniki soli kuchennej – mogą podwyższać potas
- Lek nie jest lekiem pierwszego rzutu u pacjentów z cukrzycą i przewlekłą chorobą nerek
Alternatywne opcje leczenia (leki refundowane przez NFZ)
- Spironolakton: oszczędza potas, stosowany w niewydolności serca, częściej powoduje działania niepożądane endokrynologiczne (ginekomastia, zaburzenia miesiączkowania)
- Eplerenon: nowsza generacja, mniejszy wpływ na gospodarkę hormonalną, droższy
- Hydrochlorotiazyd: diuretyk tiazydowy, nie oszczędza potasu, skuteczny w pierwotnym nadciśnieniu
- Furosemid: diuretyk pętlowy, szybkie i silne działanie, wzrost ryzyka hipokaliemii
- Indapamid: diuretyk tiazydopodobny, skuteczny w leczeniu nadciśnienia, wymaga monitorowania poziomu elektrolitów
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Lek jest dostępny wyłącznie na receptę (Rp), nie podlega sprzedaży bezpośredniej.
- Zakwalifikowany jako lek refundowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) w określonych wskazaniach (obrzęki, nadciśnienie, niewydolność serca)
- Zarejestrowany przez URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych).
- Dawki i czas trwania terapii ustala lekarz zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz ESH/ESC.
Najnowsze badania i wskazówki kliniczne (2022–2025)
- Według Polskich Wytycznych Leczenia Niewydolności Serca 2023 amiloryd oraz spironolakton stanowią podstawę terapii skojarzonej w przypadkach przewlekłej niewydolności serca z obrzękami i tendencją do hipokaliemii.
- Badania międzynarodowe (JAMA, 2022–2024): Wykorzystywanie amilorydu zmniejsza ryzyko niedoborów potasu w populacji seniorów, zapewnia ochronę przed zaburzeniami rytmu serca przy jednoczesnej terapii diuretykami pętlowymi.
- Wytyczne ESH/ESC 2024: Zastosowanie diuretyków oszczędzających potas, takich jak amiloryd, zalecane przy nadciśnieniu opornym na leczenie konwencjonalne. (ESC/ESH Guidelines 2023-2024, www.escardio.org)
- Publikacje polskie (Kardiologia Polska 2022): Coraz szersze zastosowanie amilorydu w terapii seniorów z polimorbidnością - lek dobrze tolerowany, używany w gabinetach POZ.
Dostępność i dostawa
Frumil oraz zamienniki są łatwo dostępne w aptekach stacjonarnych i internetowych.
| Opakowanie | Ilość tabletek | Średnia cena detaliczna (PLN) | Czas realizacji dostawy (Warszawa/Kraków/Poznań/Gdańsk) |
| Frumil | 30 | ~14–25 zł (refundacja: ok. 4–10 zł) | 1–2 dni robocze |
| Amilamid | 30 | ~12–20 zł (refundacja: ok. 3–8 zł) | 1–2 dni robocze |
| Amilohexal | 20–30 | ~13–22 zł (refundacja: ok. 5–9 zł) | 1–3 dni robocze |
- W przypadku realizacji e-recepty kurierem możliwy szybki odbiór, również w dużych miastach i mniejszych miejscowościach.
- Dostępność zamienników jest znaczna; apteki informują o statusie refundacji i dostępności podczas realizacji recepty.
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy Frumil można brać razem z suplementami potasu?
Nie zaleca się przyjmowania dodatkowego potasu bez zgody lekarza; grozi to hiperkaliemią (zbyt wysoki poziom potasu). - Co zrobić, jeśli zapomniałem/am przyjąć dawkę?
Przyjmij jak najszybciej, chyba że zbliża się pora kolejnej dawki – wtedy pomiń zapomnianą dawkę. Nie stosuj podwójnej dawki. - Czy lek wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów?
Rzadko, jednak mogą wystąpić zawroty głowy. Zachowaj ostrożność do czasu poznania własnej reakcji na lek. - Czy Frumil jest bezpieczny w ciąży i laktacji?
Nie zaleca się stosowania w czasie ciąży i karmienia piersią, o ile lekarz nie zdecyduje inaczej. - Czy Frumil można kupić bez recepty?
Nie – jest to lek wydawany wyłącznie na receptę.
