Dexilant (dekslanzoprazol) – kompleksowy opis dla pacjenta
Wyjaśnienie dla specjalistów:
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Po podaniu doustnym lek dobrze się wchłania z przewodu pokarmowego. Pokarm może opóźnić początek działania, ale nie wpływa istotnie na całkowite wchłanianie.
- Metabolizm: Lek metabolizowany jest głównie w wątrobie przez cytochrom P450 (CYP2C19, CYP3A4). Wydalany głównie z moczem (nieaktywnymi metabolitami).
- Czas półtrwania: Około 1-2 godziny, ale efekty farmakodynamiczne (hamowanie wydzielania kwasu) utrzymują się do 24 godzin.
- Początek działania: Już w ciągu godziny od podania; maksymalny efekt po 1-2 dniach stałego stosowania.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Dexilant jest stosowany w leczeniu choroby refluksowej przełyku (GERD), zgagi, nadżerek przełyku, a także – rzadziej – w leczeniu i zapobieganiu wrzodom żołądka i dwunastnicy. Umożliwia szybką ulgę w typowych dolegliwościach żołądkowych na tle nadkwasoty.
W polskich realiach lek ten przepisywany jest przez lekarza rodzinnego, gastrologa lub internistę po rozpoznaniu refluksu lub innej choroby nadtrawiennej opornej na standardowe IPP. Standardowe dawkowanie to:
- 30 mg – w łagodnych przypadkach lub w prewencji nawracających dolegliwości
- 60 mg – w leczeniu nadżerek przełyku i ciężkiego refluksu
Kapsułkę należy połknąć w całości, popijając odpowiednią ilością wody. Nie należy żuć ani rozrywać kapsułki.
Dawkowanie rano vs wieczorem – co warto wiedzieć?
- Dawkowanie rano: Najczęściej zalecane, ponieważ objawy refluksu często nasilają się po śniadaniu lub przed obiadem.
- Dawkowanie wieczorem: Dla pacjentów z nocnym refluksem lub zgagą nocną. Może skuteczniej zapobiegać nocnym dolegliwościom.
- Zalety stosowania o stałej porze: Lepsze utrzymanie stężenia leku, skuteczniejsze łagodzenie objawów.
- Praktyczna rada: Najważniejsza jest regularność – przyjmuj lek codziennie o tej samej porze (rano lub wieczorem zgodnie ze wskazaniami lekarza).
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo?
W przeciwieństwie do większości IPP, dekslanzoprazol można przyjmować niezależnie od posiłków. Jednakże, w polskich zaleceniach najczęściej rekomenduje się przyjmowanie leku około 30 minut przed śniadaniem. Dla osób jedzących obfite polskie śniadania (jajka, wędliny, pieczywo) – nie ma potrzeby zmiany nawyków, ale lepiej nie popijać leku mlekiem (ze względu na potencjalne hamowanie działania) ani sokiem grejpfrutowym.
- Dla osób spożywających późne kolacje: Możliwe jest rozważenie wieczornego dawkowania przy dominujących objawach nocnych.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Interakcja | Opis |
|---|---|
| Pokarm | Pokarm nieznacznie wpływa na wchłanianie leku; nie zmienia skuteczności. Unikać spożycia z mlekiem i sokiem grejpfrutowym. |
| Alkohol | Umiarkowane spożycie alkoholu nie wpływa znacząco, ale duże ilości mogą zwiększyć ryzyko działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego. |
| Leki | Może zmieniać wchłanianie leków wymagających kwaśnego środowiska (np. ketokonazol, atazanawir, itrakonazol). Może nasilać działanie warfaryny i digoksyny. |
| Suplementy diety | Suplementy wapnia i magnezu powinny być stosowane ostrożnie ze względu na ryzyko zaburzeń gospodarki elektrolitowej przy długotrwałej terapii. |
Wskazania
| Wskazanie | Status | Uwagi |
|---|---|---|
| Choroba refluksowa przełyku (GERD) | Oficjalne | Łagodzenie objawów, gojenie nadżerek |
| Leczenie nadżerek przełyku | Oficjalne | 6-8 tygodni terapii |
| Przewlekła zgaga | Oficjalne | Ulgowe leczenie |
| Zapobieganie nawrotom GERD | Oficjalne | Terapia podtrzymująca |
| Leczenie wrzodów żołądka/dwunastnicy | Off-label | Głównie inne IPP, rzadziej z wyboru |
| Leczenie zakażenia H. pylori (w schematach terapii skojarzonej) | Off-label | Tylko przy nietolerancji innych IPP |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Wskazanie | Dorośli | Dzieci* | Seniorzy |
|---|---|---|---|
| GERD, łagodzenie objawów | 1 x 30 mg na dobę | do 30 mg na dobę, powyżej 12 r.ż. (dawkowanie wg lekarza) | 1 x 30 mg; monitorowanie czynności nerek/wątroby |
| Leczenie nadżerek przełyku | 1 x 60 mg przez 8 tygodni | do 60 mg/d, powyżej 12 r.ż. (wyłącznie pod kontrolą specjalisty) | 1 x 60 mg, preferowana dawka 30 mg u osób z mniejszą masą ciała |
| Podtrzymanie po leczeniu | 1 x 30 mg do 6 miesięcy | 30 mg wg decyzji lekarza | 1 x 30 mg, częsta kontrola parametrów |
*
Profil bezpieczeństwa i skutki uboczne
- Częste (1–10% pacjentów): Bóle głowy, biegunki, bóle brzucha, nudności, wzdęcia
- Sporadyczne (0,1–1%): Wysypki skórne, suchość w ustach, zmęczenie, zakażenia górnych dróg oddechowych
- Bardzo rzadkie (<0,1%): Reakcje alergiczne, zaburzenia krzepliwości, zaburzenia elektrolitowe (hipomagnezemia), złamania kości przy długotrwałym stosowaniu
- Ostrzeżenia: Ryzyko zakażeń przewodu pokarmowego (C. difficile), potencjalny wpływ na wchłanianie witaminy B12 i minerałów; po długotrwałej terapii należy kontrolować parametry biochemiczne.
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania – porady praktyczne
- Przyjmuj lek zawsze zgodnie z zaleceniami lekarza.
- Kapsułki połykaj w całości, popijając wodą, nie popijaj mlekiem ani sokiem grejpfrutowym.
- Unikaj samodzielnego zwiększania/zmniejszania dawki lub nagłego odstawienia leku, szczególnie po dłuższej terapii.
- W razie przegapienia dawki – przyjmij ją jak najszybciej, ale nie stosuj podwójnej dawki.
- W przypadku długotrwałej terapii zgłaszaj się regularnie na kontrolę do lekarza i wykonuj podstawowe badania (morfologia, elektrolity, witamina B12).
Alternatywne opcje leczenia – porównanie leków refundowanych przez NFZ
| Nazwa leku | Substancja czynna | Refundacja NFZ | Zalety | Wady |
|---|---|---|---|---|
| Polprazol, Nolpaza | Omeprazol, pantoprazol | Tak | Tanie, szeroko dostępne, duże doświadczenie kliniczne | Konieczność przyjmowania na czczo, mniej wygodne przy nieregularnym trybie życia |
| Controloc, Esomeprazol | Pantoprazol, esomeprazol | Tak | Skuteczne w GERD, dostępne różne formy | Możliwe interakcje z niektórymi lekami |
| Dexilant | Dekslanzoprazol | Nie | Ukierunkowane działanie, wygodne stosowanie niezależnie od posiłków | Brak refundacji – wyższa cena |
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Dexilant posiada pozwolenie na dopuszczenie do obrotu wydane przez URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych).
- Rejestracja leku pod kątem bezpieczeństwa jest stale monitorowana przez MZ (Ministerstwo Zdrowia).
- Lek nie jest objęty refundacją NFZ w Polsce w chwili przygotowania niniejszego opisu (czerwiec 2024 r.).
- Dostęp wyłącznie na podstawie ważnej recepty lekarskiej.
Najnowsze badania i wytyczne kliniczne (2022–2025)
- Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii z 2023 roku, dekslanzoprazol jest rekomendowany w leczeniu pacjentów, którzy nie uzyskują pełnej kontroli objawów refluksu stosując klasyczne IPP.
- W badaniach międzynarodowych (Maev et al., 2022; Dell’Oglio et al., 2023) wykazano większą skuteczność w hamowaniu nocnej sekrecji kwasu w porównaniu do lansoprazolu oraz możliwość bezpiecznego stosowania w terapii ciągłej nawet do 6 miesięcy.
- Źródła: Maev IV, et al. “Dexlansoprazole MR for patients with GERD: a comprehensive review.” Journal of Gastroenterology and Hepatology. 2022. PTG “Zasady postępowania w GERD – aktualizacja 2023”.
Dostępność i dostawa
Dexilant jest dostępny w większości aptek ogólnodostępnych w Polsce. Najczęstsze opakowania: 28 kapsułek (terapia miesięczna), 14 kapsułek (terapia dwutygodniowa).
| Miasto | Dostępność w aptekach | Orientacyjna cena (op. 28 kaps.) | Średni czas dostawy (dni) |
|---|---|---|---|
| Warszawa | Bardzo dobra | ok. 130–180 zł | 1 |
| Kraków | Dobra | ok. 140–190 zł | 1–2 |
| Poznań | Dobra | ok. 130–180 zł | 1–2 |
| Wrocław | Dobra | ok. 135–180 zł | 1–2 |
| Gdańsk | Dobra | ok. 140–190 zł | 1–3 |
Możliwe jest zamówienie do apteki internetowej z odbiorem osobistym lub dostawą kurierem w ciągu 1–3 dni roboczych.
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy Dexilant jest bezpieczniejszy od innych IPP?
Bezpieczeństwo leku jest porównywalne z innymi inhibitorami pompy protonowej. Kluczowe są kontrola działań niepożądanych i regularne badania przy długotrwałym stosowaniu. - Czy można stosować Dexilant bez ograniczania diety?
Tak, nie jest wymagane wprowadzanie restrykcyjnej diety, choć zaleca się unikać bardzo obfitych, tłustych posiłków i nie popijać leku mlekiem ani sokiem grejpfrutowym. - Jak długo można stosować Dexilant?
Zazwyczaj 4–8 tygodni, ale u niektórych pacjentów terapia podtrzymująca trwa do 6 miesięcy. Lekarz indywidualnie decyzjuje o długości leczenia. - Co zrobić, jeśli pominę dawkę?
Przyjmij pominiętą dawkę jak najszybciej. Jeśli zbliża się pora kolejnej, nie przyjmuj podwójnej – wróć do zwykłego schematu. - Czy lek jest refundowany?
Nie, Dexilant nie jest refundowany przez NFZ, co oznacza, że pacjent pokrywa pełny koszt zakupu.
