Desloratadyna – Kompendium Informacji dla Pacjenta
Mechanizm działania
Desloratadyna to lek przeciwhistaminowy II generacji, który selektywnie blokuje receptory H1
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Szybko wchłaniana z przewodu pokarmowego; maksymalne stężenie w osoczu po 1–3 godzinach od podania.
- Metabolizm: Ulega częściowemu metabolizmowi w wątrobie (gł. CYP2C8, CYP3A4).
- Wydalanie: Wydalana głównie z moczem.
- Czas działania: Około 24 godziny, co umożliwia stosowanie raz na dobę.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Desloratadyna łagodzi objawy alergii sezonowej (jak pyłkowica) i całorocznej (np. alergia na roztocza, sierść). W polskich warunkach najczęściej stosowana jest w sezonie pylenia traw i drzew lub w przypadku uczuleń na kurz. Lek nie wpływa negatywnie na prowadzenie pojazdów i nie powoduje zaburzeń koncentracji.
- Zawsze zażywaj lek regularnie, o tej samej porze.
- Nie przekraczaj zalecanej dawki.
- Dla dzieci poniżej 12 lat najwygodniejszą postacią jest syrop.
- W przypadku przewlekłej alergii warto skonsultować się z lekarzem alergologiem.
Dawkowanie rano vs wieczorem
Rano:
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
Desloratadynę można przyjmować niezależnie od posiłków. Pokarm nie wpływa na skuteczność ani wchłanianie leku. W polskich realiach – można ją brać np. do śniadania czy kolacji lub bezpośrednio po nich.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Substancja | Opis interakcji | Zalecenie |
|---|---|---|
| Pokarm | Brak znaczących interakcji | Można stosować z posiłkiem lub na czczo |
| Alkohol | Brak zwiększenia sedacji, ale należy zachować ostrożność | Unikać nadmiernego spożycia alkoholu |
| Ketokonazol, erytromycyna | Mogą minimalnie zwiększać stężenie desloratadyny | Konsultacja z lekarzem w razie konieczności łącznego stosowania |
| Inhibitory CYP3A4/CYP2C8 | Potencjalnie - wzrost działania leku | Ostrożnie, nadzór lekarza |
| Inne leki przeciwhistaminowe | Ryzyko nadmiaru działań niepożądanych | Nie zaleca się równoczesnego stosowania |
Wskazania
| Wskazania oficjalne (ChPL) | Wskazania off-label (zgodnie z literaturą) |
|---|---|
| Łagodzenie objawów alergicznego nieżytu nosa (sezonowego i całorocznego) | Pokrzywka przewlekła idiopatyczna (u dzieci i dorosłych) |
| Leczenie pokrzywki (przewlekła pokrzywka idiopatyczna) | Inne schorzenia alergiczne – zgodnie z decyzją lekarza |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Grupa wiekowa | Zalecana dawka | Postać leku |
|---|---|---|
| Dorośli i młodzież ≥12 lat | 5 mg raz na dobę | Tabletki powlekane, tabletki do ssania |
| Dzieci 6–11 lat | 2,5 mg raz na dobę (5 ml syropu 0,5 mg/ml) | Syrop |
| Dzieci 1–5 lat | 1,25 mg raz na dobę (2,5 ml syropu 0,5 mg/ml) | Syrop |
| Osoby starsze | Zwykle jak dorośli, ostrożnie przy niewydolności nerek/wątroby | Wybrana postać, monitorowanie |
| Niewydolność nerek/wątroby | Zmniejszenie dawki lub wydłużenie odstępów, wg zaleceń lekarza | Monitorowanie kliniczne |
Profil bezpieczeństwa / skutki uboczne
- Częste (>1/100, <1/10): ból głowy, suchość w ustach, zmęczenie.
- Rzadkie: przyspieszone bicie serca, rozstrój żołądka, bezsenność, nadwrażliwość skórna.
- Bardzo rzadkie: reakcje anafilaktyczne (obrzęk naczynioruchowy, anafilaksja – natychmiast zgłosić się do lekarza!), drgawki.
- Ostrzeżenie: nie stosować u osób z ciężką niewydolnością nerek/wątroby bez konsultacji lekarskiej.
U dzieci ryzyko pobudzenia lub senności Starsza generacja, tańsza, refundowana przez NFZ w niektórych wskazaniach, częściej powoduje senność. - Cetyryzyna: Podobna skuteczność, również lek II generacji, refundacja NFZ, stosunkowo częste uczucie senności.
- Feksofenadyna: Bardzo rzadko wywołuje senność, nowszy lek, dostępność na receptę.
- Lewocetyryzyna: Enancjomer cetyryzyny, wyższa selektywność, refundacja NFZ w określonych wskazaniach.
- Bilastyna: Nowoczesny lek, zbliżony profil działań niepożądanych i skuteczność.
Wskazówka:
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Zarejestrowany w Polsce przez URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych); kontrola jakości przez GIF (Główny Inspektorat Farmaceutyczny).
- Dla większości wskazań desloratadyna nie jest refundowana przez NFZ, wyj. niektóre orzeczenia lekarskie przy pokrzywce idiopatycznej u dzieci.
- Dostępna wyłącznie na receptę lekarską.
- Podlega kontroli farmaceutycznej – nie wydawać bez uprzedniej konsultacji z farmaceutą.
- Karta charakterystyki produktu leczniczego (ChPL) – dostępna na stronie URPL oraz u producentów.
Najnowsze badania/wskazówki kliniczne (2022–2025)
- Polskie Towarzystwo Alergologiczne (PTA) (2023): desloratadynę poleca się jako lek pierwszego wyboru w leczeniu objawowym alergicznego nieżytu nosa i pokrzywki – ze względu na wysoki profil bezpieczeństwa.
- Wytyczne EAACI/GA²LEN (2024): preferuje się leki drugiej generacji ze względu na małe sedację; desloratadyna wykazuje szybki początek działania.
- Literatura zagraniczna (Curr Allergy Asthma Rep 2024;21:60-67): donosi o skuteczności desloratadyny także w mieszanych obrazach alergii oraz jej dobrym profilu bezpieczeństwa u dzieci i osób starszych.
Dostępność i dostawa
Lek jest szeroko dostępny
- Popularne opakowania: 10, 20 i 30 tabletek; syrop 60 ml, 120 ml, 150 ml.
- Orientacyjne ceny: 10 tabletek – ok. 12–22 zł; syrop 60 ml – ok. 15–23 zł.
- Recepta online: możliwa – sprawdź w wybranych placówkach telemedycznych.
| Miasto | Dostępność w aptekach stacjonarnych | Typowy czas realizacji (apteka internetowa z odbiorem lub dostawą) |
|---|---|---|
| Warszawa | Bardzo duża | 24 godziny |
| Kraków | Duża | 1–2 dni |
| Wrocław | Duża | 1–2 dni |
| Poznań | Duża | 1–2 dni |
| Gdańsk | Duża | 1–2 dni |
| Mniejsze miasta | Dobra | 2–3 dni |
FAQ – Najczęstsze pytania pacjentów
- Czy desloratadynę można stosować przez dłuższy czas?
Tak, przy przewlekłych alergiach lek może być stosowany przez dłuższy okres – decyzja o długości terapii powinna być podjęta przez lekarza.
U większości pacjentów nie wywołuje senności. Wyjątkowo, u niektórych dzieci lub osób wrażliwych mogą wystąpić objawy zmęczenia.
Brak istotnych interakcji, jednak zaleca się ograniczenie spożycia alkoholu podczas leczenia.
Tak, desloratadyna jest bezpieczna do stosowania od 1. roku życia (syrop), w odpowiednich dawkach.
Należy przyjąć pominiętą dawkę jak najszybciej, jednak nie podwajać kolejnej. W razie wątpliwości – skonsultować się z farmaceutą.
