Podstawowe informacje o produkcie
Dla specjalistów
Desmopresyna jest analogiem argininowazopresyny (AVP) działającym wybiórczo na receptory V2 kanalików zbiorczych nerek, stymulując reabsorpcję wody i zmniejszając diurezę. Słabo wpływa na ciśnienie krwi (w przeciwieństwie do naturalnej wazopresyny, prawie nie wykazuje działania na receptory V1). Dodatkowo pobudza uwalnianie czynnika von Willebranda oraz VIII czynnika krzepnięcia, co wykorzystywane jest w leczeniu niektórych zaburzeń krwotocznych.
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: po podaniu doustnym – biodostępność wynosi ok. 0,1–0,2%, po podaniu donosowym – ok. 3–5%.
- Metabolizm: głównie w wątrobie; w niewielkim stopniu przez peptydazy osocza.
- Wydalanie: w większości przez nerki (ok. 52% dawki), niezmieniony lek i metabolity.
- Czas działania: efekt przeciwdiuretyczny utrzymuje się 6–14 godzin w zależności od postaci leku.
- Cmax: 0,5–2 godziny (tabletka doustna); Tmax szybciej po podaniu donosowym.
- Okres półtrwania: 2–3 godziny (osoby dorosłe), u dzieci – krótszy.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
- Najczęściej stosowany w terapii nocnego moczenia (moczenie nocne u dzieci i dorosłych), moczówki prostej centralnej, zaburzeń krzepnięcia (choroba von Willebranda, hemofilia A).
- Typowe dawki w terapii moczówki prostej: u dorosłych zwykle 0,1–0,2 mg 1–2 razy dobę doustnie; u dzieci odpowiednio niższe dawki, dostosowane indywidualnie.
- W leczeniu moczenia nocnego u dzieci najczęściej 0,2 mg wieczorem, w razie potrzeby zwiększając do 0,4 mg.
- W terapii krwotoków: postać do wstrzyknięć lub donosowa, dawki ustalane indywidualnie przez lekarza.
- Polskie realia: Stały kontakt z lekarzem prowadzącym jest niezbędny. Polscy pacjenci mają dostęp do refundacji NFZ przy spełnieniu określonych wskazań.
- Nie stosuj leku na własną rękę bez ustalonego rozpoznania i konsultacji lekarskiej.
Dawkowanie rano vs wieczorem
Zalety i wady, wskazówki
- W przypadku moczenia nocnego zaleca się stosowanie desmopresyny na 1–2 godziny przed snem, co skutkuje ograniczeniem produkcji moczu w nocy.
- W przypadku moczówki prostej rozważa się podawanie 2 razy dziennie, w regularnych odstępach (np. rano i wieczorem), dopasowane indywidualnie do rytmu dobowego pacjenta.
- Zalecenia: staraj się przyjmować lek o stałych porach, aby zapewnić optymalą kontrolę objawów.
- Wady: wieczorne przyjęcie wymaga ograniczenia płynów, by uniknąć obniżenia poziomu sodu we krwi (hiponatremia).
- Porozmawiaj z lekarzem o najlepiej dobranej porze przyjmowania leku względem Twojego trybu dnia i snu.
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
Przyjmowanie desmopresyny najlepiej zaplanować na minimum 1 godzinę przed lub po posiłku, zwłaszcza ciężkostrawnym. Pokarmy tłuste i obfite zmniejszają wchłanianie leku – dotyczy to w szczególności tabletek doustnych i doustnych rozpuszczalnych. W polskich warunkach (np. kolacja, podwieczorek) należy przesunąć czas przyjęcia leku i powstrzymać się od picia dużych ilości płynów po zażyciu.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
Desmopresyna może wchodzić w interakcje z różnymi lekami, pokarmami i substancjami. Zawsze poinformuj lekarza/farmaceutę o wszystkich przyjmowanych lekach!
| Interakcja | Przykład | Możliwe skutki |
|---|---|---|
| Leki moczopędne | Furosemid, hydrochlorotiazyd | Osłabienie skuteczności desmopresyny |
| Leki zwiększające ryzyko hiponatremii | Karbamazepina, SSRI, NLPZ | Wzrost ryzyka zaburzeń elektrolitowych |
| Pokarmy bogate w sól | Słone przekąski, zupy instant | Zaburzenie kontroli gospodarki wodno-elektrolitowej |
| Alkohol | n.a. | Brak wpływu farmakologicznego, ale zwiększone ryzyko odwodnienia lub zatrucia wodnego |
Wskazania
| Wskazanie | Tryb rejestracji | Refundacja NFZ |
|---|---|---|
| Moczówka prosta centralna | Oficjalne, polska ChPL | Tak (dla dzieci i dorosłych, odpowiednie postacie leku) |
| Nocne moczenie (enureza nocna) | Oficjalne | Częściowo, zgodnie z wykazem MZ |
| Hemofilia A i choroba von Willebranda typu I | Oficjalne | Tak, w określonych sytuacjach klinicznych |
| Nocna poliuria u osób starszych | Off-label (nie w ChPL, pojedyncze rejestracje doniesione w UE) | Nie |
| Diagnostyka moczówki prostej | Oficjalne | Nie |
Dawkowanie według wskazań klinicznych
| Wskazanie | Dawka - Dorośli | Dawka - Dzieci | Dawka - Seniorzy |
|---|---|---|---|
| Moczówka prosta | 0,1–0,2 mg 2 razy/dobę, modyfikacja wg objawów | 0,05–0,2 mg 1–2 razy/dobę | Zalecana niższa dawka i ostrożne monitorowanie sodu |
| Nocne moczenie | 0,2 mg na noc, w razie potrzeby do 0,4 mg | 0,2 mg na noc, modyfikacja do 0,4 mg | Stosować pod ścisłą kontrolą, niższe dawki |
| Krwotoki (hemofilia A, von Willebrand typ I) | 0,3 mcg/kg m.c. dożylnie/nosowo co 12–24 godz., max. 2–3 podania | 0,3 mcg/kg m.c. nosowo lub dożylnie, wg schematów klinicznych | Jak u dorosłych, ostrożnie, monitorowanie czynników krzepnięcia |
| Pierwotna nokturia (seniorzy) | 25–50 mcg na noc (tabletka podjęzykowa; ostrożność!) | Nie dotyczy | 25 mcg, nie przekraczać zaleceń specjalisty |
Profil bezpieczeństwa i skutki uboczne
| Częstość | Skutki uboczne | Postępowanie |
|---|---|---|
| Częste (1-10%) | bóle głowy, nudności, bóle brzucha, niewielka retencja płynów, nieżyt nosa (po podaniu donosowym) | Zwykle ustępują samoistnie; jeśli nasilone – konsultacja z lekarzem |
| Rzadkie (<1%) | hiponatremia (niski poziom sodu), drgawki, obrzęki, nadciśnienie, reakcje alergiczne | Natychmiastowe odstawienie i szybki kontakt z lekarzem |
| Bardzo rzadkie (<0,01%) | zatrucie wodne, znaczne zaburzenia elektrolitowe, niewydolność serca (przy chorobach współistniejących) | Hospitalizacja, intensywna opieka medyczna |
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania
- Stosuj lek dokładnie zgodnie z zaleceniami lekarza; nie zmieniaj samodzielnie dawki.
- Ogranicz płyny na minimum 8 godzin po zażyciu – pytaj lekarza o bezpieczną objętość napojów.
- Przechowuj lek poza zasięgiem dzieci, w temperaturze poniżej 25°C, chroniąc przed światłem i wilgocią.
- W przypadku pominięcia dawki nie przyjmuj podwójnej dawki – kontynuuj schemat zgodnie z planem.
- W razie jakichkolwiek niepokojących objawów (bóle głowy, nudności, obrzęki, drgawki) – natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
- Regularnie wykonuj badania krwi (sód, mocz, elektrolity), zwłaszcza na początku leczenia i po każdej zmianie dawki.
- Nie przyjmuj leku z alkoholem lub dużą ilością jedzenia tuż przed, ani po zażyciu dawki.
Alternatywne opcje leczenia
- Hormon antydiuretyczny naturalny (wazopresyna): nie jest dostępny w Polsce w formie farmaceutycznej.
- Diuretyki tiazydowe: czasami stosowane u pacjentów z moczówką prostą nerkową (niecentralną) – refundacja NFZ na określonych zasadach.
- Chlorpropamid: lek o ograniczonej skuteczności i większym profilu działań niepożądanych; rzadziej stosowany.
- Terapia niefarmakologiczna: modyfikacja stylu życia, trening pęcherza, ograniczenie płynów na noc, psychoterapia (szczególnie u dzieci – refundacja terapii psychologicznej w wybranych przypadkach).
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Rejestracja: Desmopresyna jest zarejestrowana w Polsce przez URPL (preparaty pod nazwami Minirin, Nocdurna, Octostim, DDAVP).
- Status legalny: Lek wydawany wyłącznie z przepisu lekarza (Rx).
- Refundacja NFZ: Przy spełnieniu wskazań wynikających z ChPL i rozporządzenia Ministra Zdrowia, w szczególności dla dzieci i dorosłych z moczówką prostą oraz wybranymi zaburzeniami krzepnięcia krwi.
- Opieka nad pacjentem: Zalecana regularna kontrola w poradniach nefrologicznych lub hematologicznych, w ramach świadczeń gwarantowanych przez MZ/NFZ.
Najnowsze badania i wskazówki kliniczne (2022–2025)
- Europejska Rada Nefrologii, Dializoterapii i Transplantologii (ERA-EDTA) podkreśla konieczność częstego monitorowania poziomu sodu u seniorów i dzieci leczonych desmopresyną (2023).
- Badania polskich ośrodków pediatrycznych (np. IMiD w Warszawie, 2024) potwierdzają bezpieczeństwo leku przy restrykcyjnym ograniczeniu płynów oraz rzetelnym monitorowaniu parametrów krwi.
- Według najnowszych wytycznych Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego (2025) desmopresyna pozostaje zalecanym „lekiem pierwszego wyboru” w idiopatycznym moczeniu nocnym i moczówce prostej centralnej.
- Trwają prace nad innowacyjnymi analogami wazopresyny o dłuższym czasie działania i lepszym profilu bezpieczeństwa (Przegląd Lekarski 2024/2, DOI: 10.5604/01.3001.0059.7812).
- Literatura:
- „Nowoczesne leczenie moczówki prostej” – Forum Medycyny Rodzinnej 2023, tom 17, nr 2.
- M. Fijałkowska, „Desmopresyna w terapii moczenia nocnego – efektywność i bezpieczeństwo”, Pediatria Polska 2022, 97(4): 195-203.
- Wytyczne PTNefro 2025: https://ptnefro.pl/wytyczne/moczenie-nocne-i-moczówka-prosta.html
Dostępność i dostawa
| Postać/Opakowanie | Zwykle dostępność w aptekach | Orientacyjna cena (PLN) | Dostawa - Warszawa | Dostawa - Kraków | Dostawa - Gdańsk | Dostawa - Wrocław | Dostawa - Poznań |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Minirin tabl. 0,1 mg (30 szt.) | 65–80% | ok. 50–60 zł (częściowo refundowany) | 1–2 dni | 1–2 dni | 1–3 dni | 1–2 dni | 1–2 dni |
| Nocdurna tabl. rozp. 60 mcg (30 szt.) | 40–60% | ok. 110–130 zł (częściowa refundacja) | 2–3 dni | 2–3 dni | 3–4 dni | 2–3 dni | 2–3 dni |
| Minirin nasal (roztwór donosowy, 2,5 ml) | rzadziej dostępny | ok. 105 zł (częściowa refundacja) | 2–4 dni | 3–5 dni | 3–5 dni | 2–4 dni | 2–4 dni |
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
1. Czy DDAVP (desmopresyna) można stosować długoterminowo?
Tak, lek jest bezpieczny do długotrwałego stosowania pod warunkiem regularnych kontroli poziomu sodu oraz oceny ogólnego stanu zdrowia przez lekarza prowadzącego.
2. Czy lek wpływa na masę ciała?
Przyrost masy ciała może pojawić się w przypadku zatrzymania płynów. Zaleca się kontrolę wagi i regularne monitorowanie objawów obrzęków, zwłaszcza u dzieci i seniorów.
3. Czy DDAVP można brać razem z innymi lekami przewlekłymi?
Należy poinformować lekarza o wszystkich stosowanych lekach. Współistniejąca terapia może wymagać modyfikacji dawek lub częstszych badań kontrolnych.
4. Co zrobić, gdy zapomnę przyjąć dawkę?
Pominiętą dawkę można pominąć i zażyć lek o stałej porze następnego dnia. Nie należy stosować dawki podwójnej.
5. Jakie są objawy przedawkowania lub zatrucia DDAVP?
Objawy to nudności, bóle głowy, obrzęki, uczucie splątania, drgawki. W takiej sytuacji należy niezwłocznie odstawić lek i pilnie skontaktować się z lekarzem lub udać się na SOR.
