Colofac (Mebeweryna hydrochloridum) – kompleksowy przewodnik dla pacjentów Informacje dla specjalistów
Mebeweryna jest silnym spazmolitykiem muskulotropowym – działa selektywnie na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Nie wykazuje wpływu na autonomiczny układ nerwowy, nie powoduje atropinopodobnych działań ubocznych. Brak istotnego wpływu na motorykę prawidłowo funkcjonującego jelita. Wykazuje kompatybilność z farmakoterapią Zespołu Jelita Drażliwego (IBS) oraz innych zaburzeń czynnościowych jelit.
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Mebeweryna jest dobrze wchłaniana po podaniu doustnym.
- Metabolizm: Ulega szybkiemu metabolizmowi w wątrobie do nieaktywnych metabolitów.
- Wydalanie: Produkty metabolizmu wydalane są głównie z moczem.
- Czas działania: Efekt przeciwskurczowy utrzymuje się około 8–12 godzin po pojedynczej dawce. Kapsułki o przedłużonym uwalnianiu utrzymują działanie do 12–24 godzin.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
- Najczęściej stosowany u dorosłych i młodzieży powyżej 10 lat.
- Lek nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów.
- Tabletki/kapsułki należy połykać w całości z odpowiednią ilością wody.
- Typowa dawka początkowa: 135 mg 3 x dziennie lub 200 mg 2 x dziennie (kapsułki retard).
- Lek najlepiej przyjmować regularnie – nawet jeśli objawy chwilowo ustąpią.
- W polskich realiach dietetycznych, stosowanie Colofac warto łączyć z dietą ubogą w tłuszcze, unikanie ciężkostrawnych potraw i spożyciem dużej ilości błonnika.
Dawkowanie rano vs wieczorem
| Miejsce w schemacie | Zalety | Wady | Wskazówki |
| Rano (np. przed śniadaniem) | Działanie przez cały dzień; łagodzenie objawów po nocnym głodzeniu; łatwo zapamiętać porę | Może być trudniej stosować na czczo u osób z problemem żołądkowym | Połknąć niewielką ilością wody, nie rozgryzać |
| Wieczorem (np. przed kolacją) | Redukcja objawów wieczornych/nocnych; szczególnie u osób z „jelitem drażliwym” wieczorem | Można zapomnieć o dawce; mniej komfortowe, jeśli zbyt blisko snu | Unikać przyjmowania tuż przed snem |
Ważna jest regularność – najlepiej przyjmować lek o stałych porach dnia! Proszę stosować zgodnie z zaleceniami lekarza.
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
- Lek można przyjmować niezależnie od posiłków, ale zaleca się zażywanie 20–30 minut przed jedzeniem, by zmniejszyć ryzyko objawów po posiłku.
- Colofac nie reaguje z typowo polskimi potrawami, ale należy unikać dań bardzo tłustych i ciężkostrawnych.
- Dla uniknięcia objawów żołądkowych (nudności, zgaga), zaleca się zażywanie leku z małą ilością wody.
- Nie rozgryzać kapsułek/tabletek!
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Interakcja | Zalecenie |
| Pokarm | Brak istotnych interakcji, unikać tłustych posiłków |
| Alkohol | Zalecana ostrożność, alkohol może nasilać objawy jelitowe |
| Leki przeciwdepresyjne (np. trójpierścieniowe) | Brak bezpośrednich interakcji, monitoring kliniczny |
| Spazmolityki, leki przeciwbólowe | Możliwe sumowanie efektu, konsultacja z lekarzem |
| Leki wpływające na motorykę jelit (np. loperamid, metoklopramid) | Unikać jednoczesnego stosowania bez zalecenia lekarza |
Wskazania (oficjalne i off-label)
| Wskazanie | Status | Uwagi |
| Zespół jelita drażliwego (IBS) | oficjalne | Ból brzucha, wzdęcia, zaburzenia wypróżniania |
| Stany skurczowe przewodu pokarmowego | oficjalne | Różne przyczyny – w tym choroby czynnościowe |
| Skurcze okrężnicy na tle nerwowym | oficjalne | Stres, napięcie |
| Choroby organiczne przewodu pokarmowego z towarzyszącymi skurczami | oficjalne | Wspomagająco |
| Objawowe leczenie bólów czynnościowych jamy brzusznej u dzieci powyżej 10 lat | off-label (po konsultacji lekarskiej) | Indywidualna decyzja |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Grupa pacjentów | Dawka standardowa | Częstotliwość | Uwagi |
| Dorośli | 135 mg (tabletki) lub 200 mg (kapsułki retard) | 3 x dziennie (tabletki) lub 2 x dziennie (kapsułki retard) | Przyjmować regularnie, popić wodą |
| Młodzież powyżej 10 lat | Jak u dorosłych | Jak u dorosłych | Konsultacja pediatryczna zalecana |
| Dzieci poniżej 10 lat | Niedostateczne dane | - | Lek niezalecany |
| Seniorzy | Jak u dorosłych | Jak u dorosłych | Brak konieczności modyfikacji dawki |
| Osoby z niewydolnością nerek/wątroby | Jak u dorosłych | Jak u dorosłych | Zalecana ostrożność, monitoring lekarski |
Profil bezpieczeństwa – działania niepożądane
| Częstość | Objawy | Uwagi |
| Częste (>1/100, <1/10) | Ból głowy, łagodne dolegliwości żołądkowe (nudności, zgaga, lekka biegunka lub zaparcia) | Ustępują zwykle po kilku dniach |
| Niezbyt częste | Wysypka, pokrzywka | Skonsultować z lekarzem |
| Bardzo rzadkie (<1/10 000) | Reakcje alergiczne (obrzęk naczynioruchowy, wstrząs anafilaktyczny) | Wymagają natychmiastowej pomocy medycznej |
| Ostrzeżenia | Nie stosować przy krwawieniu z odbytu, nagłej utracie masy ciała, gorączce i innych alarmujących objawach | Konsultacja lekarza obowiązkowa! |
- Lek nie wywołuje uzależnienia.
- Nie wpływa istotnie na układ nerwowy ani krążenia.
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania
- Przyjmować lek regularnie o stałych porach, najlepiej rano i wieczorem (w przypadku kapsułek retard).
- Nie przerywać leczenia bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem, nawet jeśli ustąpiły objawy.
- Pilnować zbilansowanej, lekkostrawnej diety, unikać stresu oraz regularnie nawadniać organizm (minimum 1,5 l wody dziennie).
- Nie rozgryzać tabletek ani kapsułek – połknąć w całości.
- W przypadku wystąpienia nasilenia objawów lub pojawienia się dodatkowych symptomów (krwawienie, utrata masy ciała) – natychmiastowa wizyta u lekarza!
Alternatywne opcje leczenia w Polsce (leki refundowane przez NFZ)
- No-Spa (drotaweryna): Najpopularniejszy lek rozkurczowy, dostępny bez recepty w tabletkach i iniekcjach, refundowany w niektórych wskazaniach.
Plusy: Szybkie działanie, niski koszt, łatwa dostępność.
Minusy: Może powodować spadki ciśnienia u osób z chorobami serca, mniejsza selektywność działania. - Dicycloverinum (np. Spasticol): Lek dostępny na receptę, stosowany w zaburzeniach motoryki przewodu pokarmowego.
Plusy: Dobre efekty w skurczach dróg żółciowych i moczowych.
Minusy: Możliwość działań antycholinergicznych (suchość w ustach, zaburzenia widzenia). - Spasmolina (hyoscyamina): Silny lek rozkurczowy, tylko na receptę, refundowany w określonych wskazaniach.
Plusy: Szybkie i silne działanie.
Minusy: Częste działania uboczne atropinopodobne. - Leki przeciwdepresyjne (np. amitryptylina) – off-label: Stosowane w ciężkim IBS.
Plusy: Efekt długoterminowy.
Minusy: Skutki uboczne, potrzeba ścisłego nadzoru lekarza.
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Colofac jest zarejestrowany przez URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych).
- Dostępny tylko na podstawie recepty lekarskiej (Rp).
- Produkt nie jest refundowany – 100% odpłatności.
- W czasie ważności recepty (30 dni) możliwy zakup w każdej aptece certyfikowanej przez NFZ.
Najnowsze badania i wskazówki kliniczne (2022–2025)
- Zgodnie z Zaleceniami Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii (PTG) z 2023 r., mebeweryna pozostaje rekomendowaną opcją w leczeniu czynnościowych bólów brzucha i IBS, zwłaszcza u osób z dominacją objawów skurczowych i bólów we wzdęciach (ptgastro.pl/zalecenia).
- Europejska Agencja Leków (EMA, 2023) podtrzymuje korzystny stosunek korzyści do ryzyka. Nie potwierdzono potrzeby ograniczania stosowania lub nowych ostrzeżeń bezpieczeństwa.
- Badania randomizowane (Lancet 2024 i Gastroenterology 2023) wykazały przewagę mebeweryny nad placebo we wspomaganiu leczenia IBS, szczególnie w populacji europejskiej.
- Brak istotnych zmian w rekomendacjach PTG i EMA w latach 2022–2025.
Dostępność i dostawa – prosty przewodnik
- Najczęściej dostępne opakowania: 30, 60 i 90 tabletek/kapsułek.
- Przeciętna cena detaliczna w polskich aptekach (2024): 28–40 zł/30 tabl., 55–70 zł/60 tabl., 90–110 zł/90 tabl.
- W przypadku braku dostępności w aptece, czas oczekiwania na zamówienie zwykle nie przekracza 24–48 godzin.
| Miasto | Typowa dostępność | Czas dostawy zamówienia |
| Warszawa | w większości aptek | 0–24 h |
| Kraków | b. dobra | 0–24 h |
| Łódź | b. dobra | 0–24 h |
| Wrocław | dobra | 0–24 h |
| Poznań | dobra | 24–48 h |
| Gdańsk/Sopot/Gdynia | średnia/dobra | 24–48 h |
| Miasta powiatowe | średnia | 1–4 dni |
FAQ – najczęściej zadawane pytania
- Czy Colofac powoduje uzależnienie?
Nie. Lek nie wykazuje działania uzależniającego ani psychotropowego. Można stosować długoterminowo pod kontrolą lekarza. - Czy mogę przyjmować Colofac podczas ciąży lub karmienia piersią?
Stosowanie w ciąży i czasie karmienia wymaga decyzji lekarza. Dane są ograniczone – lek nie jest rutynowo zalecany, chyba że potencjalne korzyści przewyższają ryzyko. - Czy Colofac można stosować razem z innymi lekami na jelita?
W większości przypadków tak, ale każdorazowo decyzję powinien podjąć lekarz – dotyczy to wszystkich leków rozkurczowych i działających na przewód pokarmowy. - Po jakim czasie można spodziewać się poprawy?
Pierwsze efekty można zaobserwować po kilku dniach, pełne działanie – zwykle po 1–2 tygodniach regularnego stosowania. - Co zrobić, jeśli zapomniałem kolejnej dawki?
Należy zażyć pominiętą dawkę możliwie szybko. Jeśli zbliża się czas kolejnej dawki, nie dublować – kontynuować według harmonogramu.
