Podstawowe informacje o produkcie
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Po podaniu doustnym średnia biodostępność wynosi 50%, wzrasta przy przyjmowaniu leku razem z posiłkiem.
- Metabolizm: Minimalny; lek przechodzi głównie w niezmienionej postaci przez układ pokarmowy.
- Wydalanie: Przede wszystkim przez nerki w postaci niezmienionej (ok. 80%).
- Czas półtrwania: Około 2 godzin; u pacjentów z niewydolnością nerek – dłuższy.
- Początek działania: Około 60–120 minut od przyjęcia dawki.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Lek stosuje się w zakażeniach górnych i dolnych dróg oddechowych, zakażeniach układu moczowego oraz skóry.
- Typowa dawka u dorosłych: 100–200 mg co 12 godzin przez 5–14 dni (zależnie od wskazania).
- U dzieci lek najczęściej podaje się w zawiesinie, dawka zależna od masy ciała (zwykle 8–10 mg/kg m.c./dobę.
- Lek przyjmuje się w regularnych odstępach, najlepiej co 12 godzin — rano i wieczorem.
- Ważne: Nie wolno przerywać kuracji nawet po ustąpieniu objawów, aby zapobiec nawrotom i oporności bakterii.
- Po polskich standardach zwykle stosuje się pełne cykle, rzadko terapię jednodniową.
Dawkowanie rano vs wieczorem
- Zalety stosowania rano: Łatwiej powiązać z codzienną rutyną, mniejsze ryzyko pominięcia dawki.
- Zalety stosowania wieczorem: Spokojniejszy okres po posiłku, mniejsze ryzyko działań niepożądanych związanych z aktywnością.
- Najlepiej przyjmować lek dwa razy na dobę, w tych samych (lub bardzo zbliżonych) godzinach każdego dnia.
- Wskazówka: Ustaw przypomnienie w telefonie lub połóż lek w widocznym miejscu, aby zachować regularność zażywania.
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
- Zaleca się przyjmować po posiłku — jedzenie zwiększa wchłanianie i łagodzi ewentualne dolegliwości żołądkowe.
- Popularne polskie śniadania lub kolacje (np. pieczywo, produkty mleczne, warzywa, lekkie obiady) nie wpływają negatywnie na działanie leku.
- Nie spożywać alkoholu do czasu zakończenia kuracji!
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| L. kolejny | Czynnik | Możliwa interakcja / efekt | Zalecenie |
| 1 | Pokarm (zwłaszcza tłusty) | Zwiększenie wchłaniania leku | Zalecane przyjmowanie po posiłku |
| 2 | Alkohol | Może nasilać działania niepożądane; zaburzenia żołądkowo-jelitowe | Unikać podczas terapii |
| 3 | Leki zobojętniające sok żołądkowy, inhibitory H2, antacydy | Obniżenie wchłaniania cefpodoksymu | Stosować odstęp min. 2–4 godziny |
| 4 | Probenecyd | Hamuje wydalanie leku przez nerki – wzrost stężenia | Ostrożność w skojarzeniu; monitorować |
| 5 | Doustne środki antykoncepcyjne | Możliwa interakcja, rzadko znacząca klinicznie; w razie wymiotów/biegunki obniżona skuteczność antykoncepcji | Stosować dodatkową metodę ochrony |
Wskazania (oficjalne i off-label)
| Wskazanie | Status | Uwagi |
| Zapalenie gardła i migdałków | Oficjalne | Wywołane przez Streptococcus pyogenes |
| Zapalenie zatok przynosowych | Oficjalne | Ostre infekcje bakteryjne |
| Zapalenie ucha środkowego | Oficjalne | Dzieci i dorośli |
| Zakażenia dróg oddechowych (oskrzela, płuca) | Oficjalne | Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP), zaostrzenia |
| Zakażenia układu moczowego | Oficjalne | Ostre i przewlekłe |
| Zakażenia skóry i tkanek miękkich | Oficjalne | Ropne zmiany, liszajec |
| Borelioza (wczesne stadium) | Off-label | Coraz częściej zalecany przy nietolerancji doksycykliny (wytyczne PTL 2024) |
| Zakażenia szpitalne, zapalenie kości, stawy | Off-label | Tylko w szczególnych przypadkach |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Wskazanie | Dorośli | Dzieci | Seniorzy |
| Zap. gardła/migdałków, ucha środk., zatok | 100 mg co 12h, 5–10 dni | 5 mg/kg m.c./dobę w 2 daw. podz., 5–10 dni | Jak dorośli (ostrożność przy niewydolności nerek) |
| Zakażenia skóry/tkanek miękkich | 200 mg co 12h, 7–14 dni | 8 mg/kg m.c./dobę w 2 daw. podz., 7–14 dni | Jak dorośli |
| Zakażenia układu moczowego | 100 mg co 12h, 5–10 dni | 5-10 mg/kg m.c./dobę, 2 dawki podzielone, 5–10 dni | Jak dorośli (dostosować dawkę przy niewydolności nerek) |
| Borelioza (off-label) | 200 mg co 12h, 14–21 dni | 10 mg/kg m.c./dobę, 2 dawki podzielone, 14–21 dni | Jak dorośli; ocena czynności nerek |
Profil bezpieczeństwa / skutki uboczne
| Częstość | Objaw/działanie niepożądane | Zalecenie |
| Bardzo częste (>10%) | Biegunka, luźne stolce | Pić dużo płynów; kontakt z lekarzem jeśli ciężka lub długa biegunka |
| Częste (1–10%) | Nudności, ból brzucha, wysypka, ból głowy | Spożywać lek po jedzeniu, monitorować objawy |
| Rzadkie (<1%) | Reakcje alergiczne (świąd, pokrzywka, duszność), grzybica jamy ustnej | Przerwać lek i zgłosić się do lekarza |
| Bardzo rzadkie | Poważna reakcja alergiczna (wstrząs anafilaktyczny), ciężkie zaburzenia krwi | Natychmiastowa pomoc medyczna |
- Możliwe nadkażenia grzybicze po dłuższym stosowaniu — warto dbać o higienę jamy ustnej i miejsc intymnych.
- Ryzyko rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego (rzadka, groźna komplikacja) – należy zwrócić uwagę na silną biegunkę z domieszką krwi.
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania (porada farmaceuty)
- Przyjmuj lek regularnie, o stałych porach, najlepiej po posiłkach.
- Nie kończ terapii przed zalecanym terminem, nawet jeśli czujesz się lepiej!
- Tabletki należy połykać w całości, popijając szklanką wody.
- Zawiesinę należy dokładnie wymieszać przed każdym podaniem.
- W przypadku pominięcia dawki — przyjmij jak najszybciej, ale nie podwajaj dawki.
- W przypadku objawów uczulenia – przerwij leczenie i skontaktuj się z lekarzem.
- Przechowuj lek w chłodnym, suchym miejscu; zawiesinę – zgodnie z ulotką (zwykle w lodówce, zużyć w 7–14 dni od sporządzenia).
- Nie dziel się lekiem z innymi, nawet przy podobnych objawach!
Alternatywne opcje leczenia (leki refundowane przez NFZ)
- Amoksycylina (Amotaks, Ospamox, Augmentin) – penicylina półsyntetyczna, refundowana na większość zakażeń dróg oddechowych. Plusy: tania, szerokie zastosowanie; minusy: częsta oporność, nietolerancje.
- Cefuroksym (Zinnat, Biofuroksym) – cefalosporyna II generacji; podobny zakres działania, częściej stosowana w zakażeniach zatok, refundowana.
- Makrolidy (np. klarytromycyna, azytromycyna; Klacid, Azitrox) – skuteczne w zakażeniach atypowych. Plusy: krótki czas leczenia; minusy: więcej interakcji z lekami.
- Doksycyklina – szerokie spektrum, polecana w boreliozie, refundowana; minus: nie może być stosowana u dzieci poniżej 8 r.ż.
- Inne cefalosporyny (cefiksym) – podobny profil, mniejsza dostępność refundacji.
Dobór antybiotyku zależy od oceny lekarza – brana jest pod uwagę lokalna oporność bakterii i indywidualna tolerancja na leki.
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Rejestracja: Produkt leczniczy dopuszczony do obrotu decyzją URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych).
- Status prawny: Dostępny wyłącznie na receptę (Rp).
- Refundacja: Duża część preparatów refundowana w 100% lub częściowo przy wybranych wskazaniach (lista refundacyjna NFZ, maj 2024).
- Wymagania: Recepta papierowa lub elektroniczna (wystawiona przez lekarza lub uprawnionego farmaceutę w sytuacji nagłej).
Najnowsze badania i wytyczne kliniczne (2022–2025)
- Wytyczne Polskiego Towarzystwa Lekarskiego (PTL), 2024: Cefpodoksym coraz częściej zalecany jako alternatywa przy nietolerancji doksycykliny w boreliozie.
- Rekomendacje ESCMID 2023, IDSA 2023: Potwierdzają skuteczność w leczeniu ostrych zakażeń górnych dróg oddechowych u dzieci i dorosłych, zwłaszcza przy podwyższonej oporności bakterii na penicyliny.
- Polskie dane epidemiologiczne (Narodowy Instytut Leków, raport 2024): Oporność bakterii na cefpodoksym utrzymuje się na niskim poziomie, zwłaszcza wśród pacjentów ambulatoryjnych.
- Badanie multicentryczne (PL, 2023): Potwierdzono wysoką skuteczność kliniczną (ponad 92%) w leczeniu niepowikłanych zakażeń dróg moczowych u kobiet.
- Źródła:
- Wytyczne PTL 2024: „Postępowanie w boreliozie”
- ESCMID: European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases 2023
- Raport Narodowego Instytutu Leków 2024: „Oporność bakterii w Polsce”
Dostępność i dostawa
| Postać/Dawka | Popularne opakowania | Orientacyjna cena (maj 2024) | Średni czas dostawy do apteki* |
| Tabletki 100 mg | 10, 14, 20 sztuk | od 20 do 40 zł (refundacja: 0–10 zł) | 1 dzień (Warszawa), 1–2 dni (Kraków, Poznań, Wrocław, Gdańsk) |
| Tabletki 200 mg | 7, 10, 14 sztuk | od 25 do 50 zł (refundacja: 0–12 zł) | 1-2 dni |
| Zawiesina 20 mg/ml | 40, 50 ml | od 25 do 45 zł (refundacja: 0–10 zł) | 2 dni |
*Czas dostawy zależny od regionu, sytuacji w hurtowniach i aptece. Ostateczny koszt i dostępność uzależnione są od recepty i refundacji.
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy mogę prowadzić samochód podczas kuracji?
Tak, lek nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów. U niektórych osób mogą pojawić się zawroty głowy — wtedy zachować ostrożność. - Czy muszę stosować probiotyki?
Probiotyki mogą zmniejszyć ryzyko biegunki lub grzybicy suplementować — nie są jednak obowiązkowe, ale korzystne przy terapii dłuższej niż tydzień lub przy skłonności do zaburzeń flory jelitowej. - Co zrobić, jeśli rozwiną się objawy alergii?
Odstaw lek, zgłoś się pilnie do lekarza. W razie trudności z oddychaniem – wezwij natychmiast pogotowie.
