Podstawowe informacje o produkcie
Opis dla specjalisty
Klarytromycyna wiąże się odwracalnie z podjednostką 50S rybosomu bakteryjnego, blokując elongację łańcucha peptydowego. Nie wykazuje aktywności wobec większości szczepów Enterobacteriaceae i Pseudomonas aeruginosa.
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Po podaniu doustnym klarytromycyna wchłania się dobrze, biodostępność wynosi ok. 50% (wzrost po podaniu z posiłkiem). Maksymalne stężenie w osoczu po 2–3 godzinach od podania.
- Metabolizm: Metabolizowana głównie w wątrobie do aktywnego metabolitu – 14-hydroksyklarytromycyny.
- Wydalanie: Ok. 20–30% z moczem w postaci niezmienionej, reszta jako metabolity z kałem.
- Czas półtrwania: 3–7 godzin (wydłuża się u osób starszych i w niewydolności nerek).
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Klarytromycyna jest często przepisywana w Polsce w leczeniu zakażeń dróg oddechowych (angina, zapalenie zatok, zapalenie gardła, oskrzeli, płuc), zakażeniach skóry i tkanek miękkich oraz w eradykacji Helicobacter pylori (terapia skojarzona przy wrzodach żołądka i dwunastnicy). Typowa dawka dla dorosłego to 250–500 mg co 12 godzin (dwa razy na dobę), zwykle przez 7–14 dni. U dzieci dawkę ustala się indywidualnie na podstawie masy ciała. Antybiotyku nie należy samodzielnie odstawiać przed zakończeniem kuracji, nawet jeśli objawy ustępują.
Polskie realia stosowania
W Polsce klarytromycyna jest często alternatywą dla penicylin (u osób z alergią). Pamiętaj o regularności przyjmowania leku, najlepiej o stałych porach. W sezonie zimowym często stosowana w leczeniu zakażeń górnych dróg oddechowych, szczególnie wśród dzieci i młodzieży.
Dawkowanie rano vs wieczorem
- Zalety przyjmowania rano: Łatwiejsza synchronizacja leczenia z codziennymi posiłkami, mniejsze ryzyko pominięcia dawki.
- Zalety przyjmowania wieczorem: U niektórych pacjentów łatwiej pamiętać o leku przed snem.
- Najważniejsze: Zachowaj odstęp około 12 godzin przy stosowaniu dwa razy dziennie. Ważna jest regularność, nie pora dnia.
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
Zaleca się przyjmować Biaxin podczas posiłku, co zmniejsza ryzyko działań niepożądanych ze strony żołądka (nudności, bóle brzucha) i poprawia jego wchłanianie. W polskich warunkach — np. w czasie śniadania i kolacji. Jeśli pacjent stosuje Biaxin w formie tabletek o przedłużonym uwalnianiu, zawsze
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Interakcja | Opis | Zalecenie |
|---|---|---|
| Pokarm | Pokarm zwiększa biodostępność i łagodzi objawy uboczne ze strony przewodu pokarmowego. | Stosować z posiłkiem. |
| Alkohol | Nie udowodniono bezpośredniej groźnej interakcji, ale alkohol obciąża wątrobę i nasila działania niepożądane leku. | Zaleca się unikanie alkoholu podczas kuracji. |
| Leki zobojętniające sok żołądkowy | Mogą opóźniać wchłanianie, ale nie zmieniają ogólnej skuteczności. | Przyjmować leki w odstępie >2h od Biaxin. |
| Statyny (np. simwastatyna) | Ryzyko rabdomiolizy (uszkodzenia mięśni), nasilenie działań niepożądanych statyn. | Często wymagana czasowa przerwa w przyjmowaniu statyn; konsultacja u lekarza. |
| Warfaryna, inne leki przeciwkrzepliwe | Możliwość nasilenia działania przeciwkrzepliwego i ryzyka krwawień. | Konieczna kontrola INR, ścisły nadzór lekarza. |
| Leki z grupy benzodiazepin | Możliwość wydłużonego działania nasennego/uspokajającego. | Należy zachować ostrożność i skonsultować się z lekarzem w razie wątpliwości. |
- Inne: Klarytromycyna może wchodzić w interakcje z cyklosporyną, digoksyną, kolchicyną, fenytoiną oraz lekami przeciwarytmicznymi (ryzyko wydłużenia QT!).
Wskazania
| Wskazanie | Oficjalne w PL | Off-label (pozarejestracyjne) |
|---|---|---|
| Zakażenia dróg oddechowych | Tak | -- |
| Zakażenia skóry i tkanki podskórnej | Tak | -- |
| Eradykacja Helicobacter pylori | Tak (w skojarzeniu) | -- |
| Zakażenia atypowe (Mycoplasma, Chlamydia, Legionella) | Tak | -- |
| Zakażenia u osób z immunosupresją | Tak | -- |
| Zakażenia prątkami atypowymi (Mycobacterium avium) | Tak | Tak (niektóre formy/profilaktyka) |
| Zakażenia w stomatologii, ucha środkowego | Tak | -- |
| Infekcje COVID-19 | Nie | Nie rekomendowane |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Wskazanie | Dawkowanie dorośli | Dawkowanie dzieci | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Zakażenia dróg oddechowych, skóry, tkanek miękkich | 250–500 mg co 12h przez 7–14 dni | 7,5 mg/kg mc. co 12h (max. 500 mg 2x/dobę) | U dzieci można stosować zawiesinę doustną |
| Eradykacja H. pylori (terapia skojarzona) | 500 mg 2x/dobę przez 7 dni (w połączeniu z innymi lekami) | 10–15 mg/kg mc. 2x/dobę | Stosować z IPP i amoksycyliną/metronidazolem |
| Zakażenia Mycobacterium avium | 500 mg 2x/dobę | 7,5–15 mg/kg mc. 2x/dobę | Czas leczenia i schemat indywidualny |
| Pacjenci w podeszłym wieku | Jak dorośli (z oceną funkcji nerek/wątroby) | -- | Monitorować ryzyko interakcji i wydłużony T1/2 |
| Niewydolność nerek | Dawka mniejsza o 50%, jeśli GFR <30 ml/min | Zgodnie z zaleceniem lekarza | -- |
Profil bezpieczeństwa i skutki uboczne
| Częstość | Objaw/Działanie niepożądane | Uwagi |
|---|---|---|
| Bardzo często (>10%) | Nudności, biegunka, bóle brzucha | Można zmniejszyć stosując lek z jedzeniem |
| Często (1–10%) | Wymioty, zaburzenia smaku, zgaga | Przemijające, rzadko wymagają odstawienia leku |
| Rzadko (<1%) | Wysypka, reakcje alergiczne, świąd | W razie utrzymujących się objawów kontakt z lekarzem |
| Bardzo rzadko (<0,01%) | Ciężka reakcja alergiczna (obrzęk, duszności), wydłużenie QT, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia czynności wątroby | Objawy wymagające natychmiastowej pomocy medycznej |
- Inne możliwe działania niepożądane: suchość w ustach, bóle głowy, bezsenność, przejściowe podwyższenie transaminaz wątrobowych.
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania (rada farmaceuty)
- Stosuj lek regularnie, najlepiej o stałych porach, zgodnie z zaleceniami lekarza.
- Nie przerywaj leczenia samodzielnie – nawet jeśli ustąpiły objawy infekcji.
- Przy wystąpieniu wysypki, duszności, bólu serca lub silnych dolegliwości żołądkowo-jelitowych – natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
- W przypadku pominięcia dawki – przyjmij ją jak najszybciej, chyba że zbliża się czas kolejnej dawki (nie stosuj podwójnej dawki).
- Przechowuj lek w miejscu niedostępnym dla dzieci. Przestrzegaj terminu ważności podanego na opakowaniu.
Alternatywne opcje leczenia (leki refundowane przez NFZ)
- Amoksycylina (penicyliny): Skuteczna w zakażeniach dróg oddechowych, szeroko stosowana, refundowana. Plusy: mniej interakcji, minusy: ryzyko alergii.
- Doksycyklina (tetracykliny): W niektórych zakażeniach alternatywa dla makrolidów. Plusy: niska cena, minusy: fotouczulenia, nie do stosowania u dzieci <8 lat i kobiet w ciąży.
- Azitromycyna (azitromycyna): Makrolid, często jedna dawka na dobę, krótsze kuracje. Plusy: wygoda stosowania, minusy: niekiedy więcej objawów jelitowych.
- Cefuroksym (cefalosporyny II generacji): Przy problemach z penicylinami lub makrolidami. Plusy: szerokie spektrum działania, minusy: cena i potencjał alergizujący.
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
Biaxin (klarytromycyna) jest zarejestrowana przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL). Wyłącznie na receptę lekarską (Rp). Refundowana w niektórych wskazaniach przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) – przede wszystkim eradykacja Helicobacter pylori i wybrane zakażenia bakteryjne u dzieci oraz dorosłych. Listy refundacyjne publikowane są cyklicznie przez Ministerstwo Zdrowia.
Najnowsze badania/wskazówki kliniczne (2022–2025)
- Według najnowszych zaleceń Polskiego Towarzystwa Chorób Zakaźnych (PTChZ) oraz międzynarodowych zaleceń ESCMID (2023/2024), klarytromycyna pozostaje jednym z podstawowych leków pierwszego wyboru w leczeniu zakażeń bakteryjnych górnych dróg oddechowych, szczególnie u osób z przeciwwskazaniami do penicylin.
- Rola klarytromycyny w terapii eradykacyjnej H. pylori jest podtrzymywana, choć narastająca oporność bakterii w Polsce wymaga indywidualizacji doboru antybiotyku.
- Nie ma podstaw do rutynowego stosowania klarytromycyny w leczeniu COVID-19 lub innych zakażeń wirusowych – potwierdzają wytyczne MZ i polskich ekspertów z 2023 r.
- Źródła: Medycyna Praktyczna, Zalecenia PTChZ 2024, Ustawa refundacyjna 2024 (www.gov.pl, www.mp.pl)
Dostępność i dostawa w Polsce
| Opakowanie | Dawka | Najczęściej spotykane w aptekach | Cena orientacyjna (PLN) | Orientacyjny czas dostawy do miasta |
|---|---|---|---|---|
| Tabletki powlekane | 250 mg x 14 szt. | Tak | od 17 do 28 PLN | Warszawa/Kraków – zwykle 2–6 h, Wrocław/Gdańsk – 1 dzień |
| Tabletki powlekane | 500 mg x 14 szt. | Tak | od 24 do 39 PLN | Poznań/Łódź – 6–12 h, mniejsze miasta – do 48 h |
| Zawiesina doustna | 125 mg/5 ml 60 ml | Tak | od 21 do 34 PLN | Większe miasta – tego samego dnia, wieś – do 3 dni |
| Tabletki o przedłużonym uwalnianiu | 500 mg x 7 szt. | Rzadziej | od 18 do 31 PLN | Na zamówienie, 1–3 dni |
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy mogę pić mleko lub produkty mleczne podczas kuracji Biaxin?
Tak, spożycie mleka i nabiału nie wpływa na skuteczność leku. Zaleca się przyjmowanie z posiłkiem. - Czy mogę prowadzić samochód po zażyciu Biaxin?
Biaxin nie wpływa na sprawność psychomotoryczną, choć u niektórych osób mogą wystąpić bóle głowy lub zawroty. W razie tych objawów – nie prowadź pojazdów. - Co zrobić, jeśli zapomnę przyjąć dawkę?
Przyjmij pominiętą dawkę jak najszybciej, chyba że zbliża się czas kolejnej dawki – wtedy przyjmij tylko jedną, nie należy stosować podwójnej dawki. - Czy Biaxin jest bezpieczny w ciąży?
Nie zaleca się stosowania w ciąży, chyba że korzyści przewyższają ryzyko – decyzja należy do lekarza. - Czy mogę przerywać leczenie, jeśli poczuję się lepiej?
Nie, należy dokończyć kurację zgodnie z zaleceniami lekarza, aby zapobiec nawrotowi zakażenia i lekooporności.
