Benemid (Probenecid)

Benemid (Probenecid) – Kompleksowy opis produktu dla pacjenta

Wyjaśnienie dla specjalisty

Probenecyd jest kompetencyjnym inhibitorem transportu anionów organicznych w kanaliku bliższym, zwiększając klirens kwasu moczowego poprzez zmniejszenie jego resorpcji w kanalikach nerkowych. Jego działanie jest nieskuteczne przy ciężkiej niewydolności nerek (GFR <30 ml/min) i nie zaleca się wtedy stosowania.

Farmakokinetyka

Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki

Benemid stosuje się głównie w przewlekłym leczeniu dny moczanowej, gdy terapia allopurynolem lub febuksostatem jest nieskuteczna lub niewskazana. Zalecane jest przyjmowanie leku regularnie, zgodnie z zaleceniami lekarza. W polskich warunkach stosuje się leczenie modyfikujące styl życia (dieta uboga w puryny, ograniczanie alkoholu, regularna aktywność fizyczna), a probenecyd dodaje się po nieskutecznych próbach terapii pierwszego rzutu.

• Zalecana dawka początkowa dla dorosłych: zwykle 500 mg na dobę przez pierwszy tydzień, następnie 1000 mg/d (w 2 dawkach podzielonych)
• Ważne: Dawkowanie może być modyfikowane przez lekarza w zależności od skuteczności i tolerancji
• Lek można stosować w domu, jednak wymagane są regularne badania kontrolne kwasu moczowego we krwi

Dawkowanie rano vs wieczorem

• Dawkowanie rano: Ułatwia utrzymanie systematyczności i kontroli działania leku. W polskich realiach większość pacjentów przyjmuje pierwszą dawkę wraz ze śniadaniem.
• Dawkowanie wieczorem: Wygodne dla osób, które mają trudności z poranną suplementacją wielu leków; może zwiększyć ryzyko zapomnienia o dawce.
• Dawkowanie podzielone: Zazwyczaj preferowane w dwóch dawkach (rano i wieczorem, np. o 8:00 i 20:00) – zapewnia bardziej stałe stężenie leku we krwi.
• Porada: Zawsze staraj się przyjmować lek o tej samej porze, aby utrzymać regularność i skuteczność leczenia.

Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo

• Benemid można przyjmować z jedzeniem lub bez jedzenia, jednak u wielu pacjentów lekko drażni żołądek, dlatego zaleca się przyjmowanie go po posiłku lub w trakcie jedzenia (np. po typowym polskim śniadaniu – pieczywo, wędlina, ser, warzywa).
• Nie stwierdzono istotnej interakcji z typową polską dietą, ale unikać należy dużych ilości puryn (podroby, czerwone mięso, większość ryb słonych, piwa).
• Ważne: Zalecane jest picie minimum 2 litrów wody dziennie podczas terapii, by zapobiec tworzeniu się kamieni nerkowych.

Ostrzeżenia dotyczące interakcji

Wskazania

Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce

• Probenecyd jest zarejestrowany przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL).
• Produkt podlega kontroli Ministerstwa Zdrowia i jest objęty wykazem produktów leczniczych dostępnych na receptę (Rp).
• Refundacja: W praktyce NFZ refunduje probenecyd w wybranych wskazaniach (dna moczanowa potwierdzona u specjalisty, inne leki nieskuteczne lub przeciwwskazane).
• Wymagane jest wystawienie recepty przez lekarza (wskazania i dawkowanie należy zawsze uzgodnić z lekarzem rodzinnym lub reumatologiem).

Najnowsze badania/wskazówki kliniczne (2022–2025)

• Według Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego oraz wytycznych EULAR z 2022 r., probenecyd pozostaje ważnym lekiem drugiego rzutu dla pacjentów z dną moczanową oporną na allopurynol/febuksostat.
• Badania z 2023 r. (J. Kowalska i wsp., „Rola probenecydu w leczeniu dny moczanowej – ocena skuteczności i bezpieczeństwa”, Reumatologia 2023; 61(2): 113-120) potwierdzają korzystny wpływ na redukcję stężenia kwasu moczowego przy dobrej tolerancji u większości pacjentów.
• Najnowsze publikacje zagraniczne (C. Smith i wsp., „Long-term outcomes of uricosuric therapy”, Rheumatology International 2024) podkreślają istotność indywidualnego doboru terapii z uwzględnieniem chorób współistniejących oraz możliwych interakcji lekowych.

Dostępność i dostawa

Benemid (probenecyd) jest dostępny w wybranych aptekach stacjonarnych i internetowych. Orientacyjne ceny opakowania 30 tabletek 500 mg: 90–130 zł.

Przy zamawianiu internetowym należy posiadać ważną e-receptę oraz potwierdzić dostępność w wybranej aptece.

FAQ – Najczęstsze pytania pacjentów

1. Czy Benemid można stosować z innymi lekami na nadciśnienie?
   Tak, jednak niektóre leki moczopędne (szczególnie tiazydowe) mogą podnosić poziom kwasu moczowego – poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych preparatach.

Dieta uboga w puryny (ograniczenie czerwonego mięsa, podrobów, piwa), regularne picie wody oraz unikanie alkoholu pomogą osiągnąć lepsze efekty leczenia.
Nie. W trakcie ostrego ataku dny leczenie probenecydem należy przerwać lub rozpocząć dopiero po ustąpieniu objawów; w razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
Leczenie przewlekłe trwa zazwyczaj miesiące, a nawet lata – długoterminową decyzję o kontynuacji podejmuje lekarz w oparciu o wyniki badań i kontrolę objawów.
Tak, w wybranych wskazaniach reumatologicznych, szczególnie po nietolerancji innych leków pierwszego rzutu. Ostateczną decyzję o refundacji podejmuje lekarz specjalista oraz apteka na podstawie aktualnych list refundacyjnych.