Podstawowe informacje o produkcie
Dla Specjalisty
Exemestan jest steroidalnym, nieodwracalnym inhibitorem aromatazy, który blokuje enzym aromatazę odpowiedzialny za konwersję androgenów do estrogenów. Powoduje trwałe obniżenie poziomu estrogenów w ustroju, co zapobiega pobudzaniu przez ten hormon komórek nowotworowych uzależnionych od jego obecności.
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Po podaniu doustnym dobrze wchłaniany. Biodostępność wynosi ok. 42% i zwiększa się przy przyjęciu z posiłkiem o wysokiej zawartości tłuszczu.
- Metabolizm: Metabolizowany głównie w wątrobie (cytochrom P450 3A4 i aldehydowa oksydaza). Metabolity nie wykazują aktywności antyestrogenowej.
- Wydalanie: Wydalany głównie z moczem (40%) i kałem (40%).
- Czas działania: Okres półtrwania wynosi około 24 godzin, co uzasadnia podawanie raz na dobę.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Exemestan stosowany jest regularnie według zaleceń lekarza, zwykle w dawce 25 mg raz dziennie. W Polsce lek najczęściej przepisywany jest pacjentkom z rakiem piersi, które zakończyły terapię tamoksyfenem. Tabletki należy połykać w całości, popijając wodą. Stała godzina przyjmowania leku ułatwia zachowanie regularności terapii.
W praktyce polskiej ważne jest, aby kontrolować stan zdrowia u lekarza prowadzącego oraz wykonywać regularnie badania, takie jak morfologia, poziom wapnia, densytometria kości i ewentualnie badania wątroby, zgodnie z indywidualnymi zaleceniami.
Dawkowanie rano vs wieczorem
- Rano: Przyjęcie leku rano sprzyja systematyczności, pasuje do codziennych nawyków dorosłych Polek i Polaków, a w razie wystąpienia działań niepożądanych (np. osłabienia) łatwiej je monitorować w ciągu dnia.
- Wieczorem: Niektóre osoby preferują wieczorne dawkowanie ze względu na wygodę lub jeśli przyjmują inne leki rano. Potencjalne działania niepożądane mogą być mniej dokuczliwe podczas snu.
- Wskazówki: Najważniejsze jest stałe przyjmowanie tabletek o tej samej porze każdego dnia, aby utrzymać stały poziom leku w organizmie.
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
- Rekomenduje się przyjmowanie Aromasinu po posiłku, co poprawia wchłanianie i może zmniejszać ryzyko dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.
- W polskich realiach, najlepiej łączyć przyjmowanie leku ze śniadaniem lub innym głównym posiłkiem.
- Jeśli pacjentka przypadkowo przyjmie lek na czczo – nie jest to niebezpieczne, jednak przy regularnym stosowaniu razem z jedzeniem podanie jest korzystniejsze.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Kategoria | Przykłady | Zalecenia |
|---|---|---|
| Pokarm | Posiłki obfite w tłuszcz zwiększają wchłanianie | Przyjmować po posiłku |
| Alkohol | Wino, piwo, wysokoprocentowe alkohole | Unikać nadmiernego spożycia, nasilenie działań niepożądanych |
| Leki | Karbamazepina, fenytoina, ryfampicyna, ziele dziurawca | Mogą osłabiać działanie exemestanu – należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach |
| Inne leki przeciwnowotworowe | Tamoksyfen, inhibitory aromatazy | Nie stosować równocześnie bez ścisłego zalecenia lekarza |
Wskazania
| Wskazanie | Status (PL) |
|---|---|
| Leczenie wczesnego raka piersi hormonozależnego u kobiet po menopauzie (po tamoksyfenie) | Oficjalne (zarejestrowane i refundowane przez NFZ) |
| Zaawansowany hormonozależny rak piersi u kobiet po menopauzie, po niepowodzeniu innych terapii hormonalnych | Oficjalne |
| Stosowanie off-label: prewencja raka piersi, inne nowotwory hormonozależne | Niezalecane, sporadycznie stosowane na odpowiedzialność lekarza |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Grupa pacjentów | Dawka dobowa | Czas trwania terapii |
|---|---|---|
| Dorośli kobiety po menopauzie | 25 mg (1 tabletka) | Do kilku lat lub zgodnie z zaleceniami lekarza |
| Dzieci i młodzież | Nie zaleca się stosowania | Brak danych |
| Seniorzy | Jak dorośli | Dostosowanie dawki zwykle nie jest wymagane |
| Pacjentki z niewydolnością nerek/wątroby | Dostosowanie dawki może być niezbędne | Konsultacja lekarska wymagana |
Profil bezpieczeństwa i skutki uboczne
Najczęstsze działania niepożądane
- Uderzenia gorąca
- Nadciśnienie tętnicze
- Bóle mięśni i stawów
- Bóle głowy
- Sztywność stawów
- Zmęczenie, uczucie osłabienia
- Obniżenie masy kostnej (ryzyko osteoporozy)
Rzadziej występujące działania niepożądane
- Zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych
- Depresja, bezsenność
- Zaburzenia układu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka)
- Wysypki skórne, świąd
- Powiększenie węzłów chłonnych
Ważne ostrzeżenia
- Kontrola gęstości kości zalecana! U kobiet po menopauzie zwiększa się ryzyko osteoporozy.
- Szczególną ostrożność zachować u osób z zaburzeniami czynności nerek i wątroby.
- Aromasin nie jest przeznaczony dla kobiet przed menopauzą.
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania
- Przyjmuj lek o wybranej, stałej porze każdego dnia, najlepiej po posiłku (np. po śniadaniu lub obiedzie).
- Nie przerywaj leczenia bez konsultacji z lekarzem – samowolne odstawienie obniża skuteczność terapii.
- Tabletki połykać w całości, popić wodą; nie rozgryzaj, nie krusz.
- Przypominaj sobie o dawce poprzez zapisanie w kalendarzu lub ustawienie alarmu w telefonie.
- Informuj lekarza o wszystkich dolegliwościach niepokojących oraz o innych przyjmowanych lekach (w tym ziołowych i OTC).
- Regularnie wykonuj zlecone badania krwi, kontroluj stan kości.
- Unikaj nadmiernego spożycia alkoholu.
Alternatywne opcje leczenia
- Letrozol (Letrozole Accord, Letrozol Teva, Femara, i inne) – także inhibitor aromatazy, refundowany przez NFZ w identycznych wskazaniach. Porównywalna skuteczność, inne profile działań niepożądanych (częściej bóle stawów, rzadziej objawy żołądkowo-jelitowe).
- Anastrozol (Anastrozole Accord, Anastrozole Teva, Arimidex, i inne) – również inhibitor aromatazy, stosowany we wczesnych i zaawansowanych stadiach. Rzadziej powoduje uderzenia gorąca niż exemestan.
- Tamoksyfen – modulator receptora estrogenowego, standard leczenia przed menopauzą lub na wcześniejszych etapach terapii. Profil bezpieczeństwa inny, może zwiększać ryzyko zakrzepicy.
Decyzja o wyborze preparatu zależy od stanu klinicznego, tolerancji działań niepożądanych oraz dostępności refundacji.
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Produkt leczniczy dopuszczony do obrotu zgodnie z wymogami URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych).
- Wskazania umożliwiają refundację wg obwieszczeń Ministra Zdrowia oraz decyzji Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Lek dostępny wyłącznie na podstawie recepty lekarskiej.
- Zalecane jest ścisłe przestrzeganie zasad ordynacji – zgodnie z aktualnymi wytycznymi dla terapeutycznej farmakoterapii raka piersi.
Najnowsze badania i zalecenia kliniczne (2022–2025)
- Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (PTOK, 2023) oraz NCCN (National Comprehensive Cancer Network, wersja 4.2024) exemestan pozostaje standardem postępowania po tamoksyfenie u kobiet z hormonozależnym rakiem piersi po menopauzie.
[Źródło: PTOK – Zalecenia dotyczące raka piersi, 2023; NCCN Breast Cancer Guidelines 2024] - Europejska Organizacja Onkologiczna (ESMO, 2024) potwierdza skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowania inhibitorów aromatazy, wskazując na konieczność monitorowania zdrowia kości u pacjentek.
- Nie istnieją obecnie rekomendacje do rozszerzonego stosowania exemestanu u prewencyjnie zdrowych kobiet bez wywiadu onkologicznego.
Dostępność i dostawa
- W Polsce Aromasin oraz leki generyczne są powszechnie dostępne w aptekach stacjonarnych i internetowych.
- Najczęściej spotykane opakowanie: 30 tabletek (zapewnienie terapii 1-miesięcznej).
- Orientacyjna cena (06.2024): 50–200 zł za 30 tabletek, w zależności od producenta i poziomu refundacji.
| Miasto | Szacowany czas dostawy do apteki (dni robocze) |
|---|---|
| Warszawa | 1–2 |
| Kraków | 1–2 |
| Poznań | 1–2 |
| Gdańsk | 1–3 |
| Kielce | 2–3 |
| Lublin | 2–3 |
| Białystok | 2–3 |
W razie problemów z dostępnością warto zapytać farmaceutę o zamienniki.
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy Aromasin można stosować w połączeniu z innymi lekami na raka piersi?
Zazwyczaj nie zaleca się łączenia kilku leków hormonalnych bez wyraźnych zaleceń lekarza. Decyzja o terapii skojarzonej powinna być podejmowana wyłącznie przez lekarza onkologa. - Co zrobić, jeśli zapomniałam/-em przyjąć dawkę?
Jeśli upłynęło niewiele czasu – przyjmij tabletkę jak najszybciej. Jeśli do kolejnej dawki pozostało mało czasu, omiń zapomnianą tabletkę i wróć do schematu. Nie należy podwajać dawek. - Czy przyjmowanie exemestanu wpływa na codzienne funkcjonowanie?
Większość pacjentów prowadzi normalny tryb życia, choć mogą pojawić się m.in. bóle stawów lub uczucie osłabienia. Objawy te najczęściej ustępują lub łagodnieją po kilku tygodniach stosowania leku. - Czy lek różni się w działaniu od innych inhibitorów aromatazy?
Działanie zasadnicze wszystkich inhibitorów aromatazy jest podobne. Wybór leku dostosowuje się do indywidualnej tolerancji oraz stanu zdrowia – szczegółów udzieli lekarz. - Czy Aromasin jest refundowany przez NFZ?
Tak, w wybranych wskazaniach oraz po spełnieniu warunków programu lekowego lek podlega refundacji. O szczegóły pytaj lekarza lub farmaceutę.
