Alfuzosin

Alfuzosyna – kompleksowy przewodnik po leku: zastosowanie, bezpieczeństwo i praktyczne wskazówki

Farmakokinetyka

• Wchłanianie: Biodostępność doustna ok. 50% po zastosowaniu postaci o przedłużonym uwalnianiu; posiłek (szczególnie tłuste danie) zwiększa i stabilizuje wchłanianie.
• Cmax: Osiągany ok. 5 godzin po dawce (postać SR 10 mg).
• Metabolizm: Głównie w wątrobie przez cytochrom P450 (CYP3A4 oraz CYP2D6).
• Wydalanie: Około 75% z kałem, 11% z moczem.
• Okres półtrwania: Około 8–13 godzin; umożliwia stosowanie 1x na dobę.

Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki stosowania

• Najczęstsze wskazanie: Leczenie objawów łagodnego rozrostu prostaty (BPH) u mężczyzn dorosłych.
• Typowe dawki w Polsce: Najczęściej 10 mg raz dziennie (tabletki przedłużonego uwalniania SR).
• Stosowanie:
  • Tabletkę przyjmować w całości, popijając szklanką wody (nigdy nie rozgryzać ani nie dzielić tabletek SR).
  • Lek najlepiej przyjmować po posiłku – praktyka szczególnie zalecana z uwagi na typowy polski sposób odżywiania (obfite obiady lub kolacje).
  • W przypadku pominięcia dawki – NIE podwajać następnej; przyjąć kolejną o ustalonej porze.
• Dobre praktyki: Lekarz lub farmaceuta powinien poinstruować jak poprawnie stosować lek oraz podkreślić regularność zażywania.

Dawkowanie rano vs wieczorem

• Podawanie rano: Zalecane osobom u których podczas stosowania nie występuje spadek ciśnienia lub zawroty głowy; nie wpływa istotnie na rytm dnia.
• Podawanie wieczorem: Preferowane u pacjentów, którzy zauważyli objawy hipotensji lub zawroty głowy; minimalizuje ryzyko związane z osłabieniem w ciągu dnia.
• Wskazówka: Niezależnie od wybranego schematu, przyjmuj lek o stałej porze!

Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo?

Alfuzosynę w postaci tabletek SR należy przyjmować po posiłku

Ostrzeżenia dotyczące interakcji

• Zawroty głowy
• Ból głowy
• Osłabienie
• Nudności, bóle brzucha
• Uczucie kołatania serca

Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania

• Bierz lek zawsze o tej samej porze dnia, najlepiej po głównym posiłku; to ogranicza ryzyko objawów ubocznych.
• Nie rozgryzaj ani nie dziel tabletek SR – grozi to nieprawidłowym uwalnianiem leku!
• Przy początkach terapii unikaj gwałtownego wstawania – obserwuj, czy nie pojawiają się zawroty głowy.
• Nie prowadź pojazdów mechanicznych, jeśli odczuwasz senność lub zawroty głowy.
• W razie zapomnienia dawki – kontynuuj według planu, nigdy nie podwajaj kolejnej.
• Zawsze informuj lekarza/farmaceutę o wszystkich przyjmowanych lekach.
• Kontroluj ciśnienie tętnicze krwi zwłaszcza podczas pierwszych 2 tygodni leczenia.

Alternatywne opcje leczenia i refundacja przez NFZ

• Tamsulosyna – podobny profil działania, możliwość dłuższego stosowania; szeroka refundacja.
• Doksazosyna – blokuje dodatkowo receptory w naczyniach, skuteczniejsza na ciśnienie u osób z nadciśnieniem; refundowana.
• Silodosyna – mocny wybiórczy antagonista alfa1A, wyższa skuteczność na LUTS u niektórych pacjentów, ale wyższe koszty.
• Leki z grupy 5-alfa-reduktazy (finasteryd, dutasteryd) – dobra opcja u mężczyzn z dużym gruczołem krokowym; alternatywa lub terapia skojarzona (refundacja: wybrane wskazania).
• Fitoterapeutyki (Cernitol, Prostamol Uno) – dostępne bez recepty, ale skuteczność ograniczona;<nierefundowane.

Dobór terapii zawsze wymaga konsultacji z lekarzem urologiem.

Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce

• Rejestrację i dopuszczenie do obrotu wydaje: URPL (Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych).
• Status refundacyjny: Określają aktualne listy Ministerstwa Zdrowia (NFZ – Narodowy Fundusz Zdrowia).
• Wydawanie: Wyłącznie na podstawie ważnej, papierowej lub elektronicznej recepty lekarskiej.
• Kontrola: W aptece – zgodnie z rozporządzeniami i procedurami GIS.

Najnowsze badania i wytyczne kliniczne (2022–2025)

Zgodnie z najnowszymi wytycznymi European Association of Urology (EAU 2023)

Dostępność i dostawa

• Najczęściej dostępne opakowania:
  • 30 tabletek 10 mg SR (miesięczna terapia)
  • 60 tabletek (terapia 2-miesięczna, rzadziej stosowana)
• Przykładowe ceny (stan na czerwiec 2024):
  • Alfuzosyna Lek-AM SR 10 mg x 30 tabletek: 21–28 zł (refundowana odpłatność; zależnie od apteki i poziomu refundacji)
  • Preparaty importowane lub z 100% odpłatnością: do 80 zł/opakowanie

FAQ – najczęstsze pytania pacjentów

• 1. Czy alfuzosyna zmniejsza rozmiar prostaty?
  Nie, lek nie wpływa na sam rozmiar gruczołu, ale znacznie poprawia komfort mikcji i zmniejsza objawy przeszkody podpęcherzowej.

Z reguły tak, jednak wymagana jest ostrożność – zarówno lekarz jak i farmaceuta powinni monitorować ciśnienie, szczególnie podczas rozpoczynania nowej terapii.
Natychmiast skontaktować się z lekarzem; można doraźnie przyjąć pozycję leżącą oraz odpowiednią ilość płynów nawadniających.
Nie zaleca się spożywania alkoholu podczas kuracji, ponieważ zwiększa on ryzyko spadków ciśnienia oraz zawrotów głowy.
Tak, pod warunkiem regularnej kontroli ciśnienia tętniczego i funkcji nerek oraz wątroby, co zalecają także najnowsze wytyczne PTU i EAU.