Podstawowe informacje o produkcie
Mechanizm szczegółowy dla specjalisty
Eplerenon hamuje działanie aldosteronu na poziomie receptora mineralokortykoidowego w dystalnej części kanalika nerkowego. Zmniejsza w ten sposób retencję sodu i objętość płynu w krążeniu, co odciąża układ sercowo-naczyniowy. Nie wpływa istotnie na poziom kortyzolu ani androgenów.
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Po podaniu doustnym biodostępność wynosi ok. 70%. Maksymalne stężenie we krwi osiągane jest po 1,5–2 godzinach.
- Metabolizm: Metabolizowany głównie przez enzym CYP3A4 w wątrobie do nieaktywnych metabolitów.
- Wydalanie: Około 50% wydalane z moczem, reszta z kałem.
- Czas działania: Okres półtrwania wynosi około 4–6 godzin. Efekt terapeutyczny utrzymuje się przy regularnym stosowaniu.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Inspra znajduje zastosowanie w codziennym leczeniu następujących schorzeń:
- Przewlekła niewydolność serca po przebytym zawale mięśnia sercowego (szczególnie z zaburzoną czynnością lewej komory serca)
- Nadciśnienie tętnicze (uzasadnione jako leczenie skojarzone lub alternatywa w przypadku nietolerancji innych diuretyków)
- Hiperaldosteronizm pierwotny (off-label, szczególnie przy nietolerancji spironolaktonu)
W Polsce lek Inspra bywa stosowany najczęściej jako element terapii skojarzonej w niewydolności serca oraz w trudnych przypadkach nadciśnienia. Tabletki należy połykać w całości, popijając szklanką wody. Regularność przyjmowania ma kluczowe znaczenie – stosowanie o stałych porach ogranicza ryzyko działań niepożądanych i ułatwia zapamiętanie dawki.
Dawkowanie rano vs wieczorem
Przyjmowanie leku rano sprzyja pamiętaniu o dawce (skojarzenie z innymi lekami czy śniadaniem), zmniejsza ryzyko zaburzeń snu związanych z częstomoczem. Dawkowanie wieczorem może być korzystniejsze u osób, które mają nawyk przyjmowania leków na noc, jednak wiąże się z większym ryzykiem nocnego oddawania moczu. Najważniejsza jest regularność – zaleca się stosować lek codziennie o tej samej godzinie.
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
Pokarm nie wpływa istotnie na biodostępność eplerenonu, można więc przyjmować lek zarówno na czczo, jak i po posiłku. W polskich realiach, rekomenduje się jednak przyjmowanie preparatu wraz ze śniadaniem lub lekką przekąską, co minimalizuje ryzyko dolegliwości żołądkowych i ułatwia zapamiętanie. Warto omijać potrawy bardzo bogate w potas (np. banany, suszone morele, orzechy) – szczególnie jeśli stosujemy dodatkowo inne leki wpływające na poziom potasu.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Interakcja | Zalecenie |
|---|---|
| Pokarm bogaty w potas (banany, pomidory, suplementy K+) | Unikać lub ograniczyć, ryzyko hiperkaliemii |
| Alkohol | Można spożywać z umiarem, ryzyko nasilenia działań niepożądanych |
| Inhibitory i induktory CYP3A4 (np. ketokonazol, erytromycyna, ryfampicyna) | Konieczne monitorowanie, możliwość zmiany dawki lub alternatywy |
| Inne diuretyki oszczędzające potas, ACEI, sartany | Monitorować poziom potasu, szczególnie u seniorów |
| Lit, digoksyna | Mogą wzrastać stężenia, potrzebna kontrola u lekarza |
Wskazania
| Wskazanie | Oficjalne (URPL/MZ) | Off-label |
|---|---|---|
| Niewydolność serca z dysfunkcją lewej komory po zawale | Tak | – |
| Nadciśnienie tętnicze (lekooporne) | Nie | Tak |
| Hiperaldosteronizm pierwotny | Nie | Tak |
| Przewlekła niewydolność serca (NYHA II–IV) | Tak | – |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Grupa pacjentów | Typowa dawka początkowa | Maksymalna dawka dobowa | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Dorośli (niewydolność serca po zawale) | 25 mg/doba | 50 mg/doba (1 lub 2 dawki podzielone) | Modyfikować wg. poziomu potasu i funkcji nerek |
| Dorośli (inne wskazania) | 25 mg/doba | 50 mg/doba | Indywidualizacja wg. zaleceń lekarza |
| Seniorzy (≥ 65 lat) | 25 mg/doba | 50 mg/doba | Nadzór nad potasem, możliwe niższe dawki |
| Dzieci i młodzież | Stosowanie ograniczone, brak badań i wskazań oficjalnych | – | Nie zaleca się rutynowego stosowania |
Profil bezpieczeństwa – działania niepożądane
- Częste (>1/100): hiperkaliemia (wysoki poziom potasu), zawroty głowy, ból głowy, zmęczenie, łagodne zaburzenia żołądkowo-jelitowe (biegunka, nudności)
- Rzadkie (<1/1000): zaburzenia rytmu serca, swędzenie, wysypki, ginekomastia (rzadziej niż po spironolaktonie), zaburzenia czynności wątroby
- Ostrzeżenia: U osób z przewlekłą chorobą nerek, cukrzycą lub stosujących jednocześnie ACEI/sartany ryzyko hiperkaliemii – wymagana regularna kontrola poziomu potasu.
Tabela możliwych działań niepożądanych
| Objaw | Częstość | Zalecane postępowanie |
|---|---|---|
| Hiperkaliemia | Częsta | Kontrola potasu, możliwa korekta dawki |
| Bóle głowy, zawroty | Częsta | Monitorować, zgłosić lekarzowi jeśli nasilone |
| Dolegliwości żołądkowo-jelitowe | Sporadyczna | Najczęściej łagodne, zwykle nie wymagają przerwania leczenia |
| Reakcje skórne | Rzadka | W przypadku rozległej wysypki odstawić lek i zgłosić się do lekarza |
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania (rada farmaceuty/poradnia)
- Stosuj lek codziennie o stałej porze – najlepiej rano z posiłkiem (zgodnie z nawykami żywieniowymi w Polsce)
- Unikaj potraw bogatych w potas i nadmiarowych suplementów diety
- Regularnie kontroluj poziom potasu i czynność nerek wg. zaleceń lekarza (szczególnie w pierwszych miesiącach leczenia)
- Nie przerywaj stosowania leku bez konsultacji z lekarzem – nagłe odstawienie może skutkować pogorszeniem stanu serca
- W razie pominięcia dawki – przyjmij ją jak najszybciej, pomiń tylko jeśli zbliża się pora kolejnej dawki. Nie stosuj dawki podwójnej!
- Omów z farmaceutą planowaną zmianę diety lub suplementację
Alternatywne opcje leczenia (leki refundowane przez NFZ)
- Spironolakton: starszy, tańszy lek oszczędzający potas, szeroko refundowany; wyższe ryzyko zaburzeń hormonalnych (ginekomastia, nieregularne miesiączki)
- Diuretyki tiazydowe (np. hydrochlorotiazyd, indapamid): skuteczne w nadciśnieniu, ale mogą powodować hipokaliemię
- Sartany (np. losartan, walsartan): stosowane w skojarzeniu, korzystnie wpływają na układ renina-angiotensyna
- ACEI (np. peryndopryl, ramipryl): podstawowe leki w leczeniu nadciśnienia i niewydolności serca
Wybór alternatywy zależy od indywidualnych przeciwwskazań i tolerancji. Inspra wyróżnia się selektywnością działania i mniejszym ryzykiem działań niepożądanych ze strony gruczołów dokrewnych w porównaniu ze spironolaktonem.
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Rejestracja: Lek zarejestrowany przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych (URPL)
- Status prawny: Wyłącznie na receptę (RP)
- Refundacja NFZ: Inspra jest refundowana w niewydolności serca po zawale mięśnia sercowego oraz niewydolności serca NYHA II–IV; odpłatność ryczałtowa lub 30% w zależności od wskazania
- Wymogi dotyczące recepty: Recepta powinna zawierać nazwę handlową lub INN, dawkę, okres stosowania, oraz stosujemy się do wytycznych MZ
Najnowsze badania i wytyczne kliniczne (2022–2025)
- Polskie Towarzystwo Kardiologiczne (PTK 2022/2023): Inspra rekomendowana w niewydolności serca ze zmniejszoną frakcją wyrzutową po przebytym zawale oraz jako alternatywa u osób nietolerujących spironolaktonu
- Europejskie wytyczne ESC 2023 i ESC-HFA 2022: Eplerenon wskazany w populacji z upośledzoną funkcją lewej komory, znacząco zmniejsza śmiertelność sercowo-naczyniową i ryzyko hospitalizacji (EMPHASIS-HF)
- Publikacje (2022–2025): Metaanalizy potwierdzają korzystny profil bezpieczeństwa i mniejsze ryzyko zaburzeń hormonalnych wobec spironolaktonu (Szymański J, Karolak J. "Antagoniści aldosteronu – nowe wyzwania i praktyka", Postępy Kardiol. Inter. 2023; Majewski M, "Eplerenon w nowoczesnej terapii niewydolności serca", Kardiol. Polska, 2024)
Dostępność i dostawa
Inspra występuje najczęściej w opakowaniach po 30, 50 i 100 tabletek, w dawkach 25 mg oraz 50 mg. Cena dla pacjenta z refundacją waha się w zakresie 30–80 zł
| Miasto | Orientacyjny czas dostawy z apteki internetowej | Odbiór w aptece stacjonarnej |
|---|---|---|
| Warszawa | 1–2 dni robocze | Tak (większość aptek) |
| Kraków | 1–2 dni robocze | Tak |
| Poznań | 2–3 dni robocze | Tak |
| Gdańsk | 2–3 dni robocze | Sporadycznie |
| Wrocław | 1–2 dni robocze | Tak |
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy Inspra można przyjmować razem z innymi lekami na serce?
Tak, często stosuje się lek w skojarzeniu z innymi lekami kardiologicznymi. Jednak konieczna jest kontrola u lekarza i regularne badania laboratoryjne (szczególnie potasu i kreatyniny). - Czy lek może być stosowany przez osoby starsze?
Tak, Inspra jest bezpiecznie stosowana u seniorów, ale konieczne jest monitorowanie poziomu potasu i czynności nerek – ryzyko hiperkaliemii jest wyższe w tej grupie. - Czy muszę ograniczać spożycie potasu w diecie?
Tak – unikaj potraw o bardzo wysokiej zawartości potasu, szczególnie w trakcie leczenia oraz jeśli przyjmujesz także inne leki wpływające na potas. - Co zrobić, jeśli zapomniałem przyjąć dawkę?
Przyjmij lek jak najszybciej po przypomnieniu, ale pomiń jeśli zbliża się czas kolejnej dawki. Nie stosuj dawki podwójnej! - Czy można prowadzić samochód podczas leczenia?
Tak, Inspra nie wpływa negatywnie na zdolność prowadzenia pojazdów, jednak w przypadku wystąpienia zawrotów głowy lub zmęczenia należy zachować ostrożność – szczególnie w początkowym okresie terapii.
