Podstawowe informacje o produkcie
Informacje dla specjalistów
Esomeprazol jest lewoobracającym izomerem omeprazolu, który wiąże się nieodwracalnie z H+
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Szybkie, maksymalne stężenie osiągane po ok. 1–2 godz.
- Biodostępność: Około 64% po dawce 40 mg (wzrasta przy wielokrotnym stosowaniu).
- Metabolizm: W wątrobie (CYP2C19, CYP3A4); możliwe różnice osobnicze.
- Wydalanie: Głównie z moczem w postaci metabolitów.
- Czas półtrwania: Średnio 1,3–1,5 godz., wydłuża się w niewydolności wątroby.
- Czas działania: Hipersekrecja kwasu zahamowana na 24 h po przyjęciu 1 dawki dobowej.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Esomeprazol znajduje zastosowanie w leczeniu zgagi, choroby refluksowej przełyku, owrzodzeń żołądka (także spowodowanych przez Helicobacter pylori
Dawkowanie rano vs wieczorem
- Najczęściej zalecana jest dawka rano, na czczo – zapewnia to skuteczniejsze działanie przez cały dzień i zmniejsza występowanie objawów nocnych.
- U osób z nasilonymi objawami wieczorem lub w nocy, lekarz rozważa stosowanie przed snem. Wieczorne przyjmowanie daje lepszą kontrolę refluksu nocnego, ale nie zawsze zapewnia pełne zahamowanie wydzielania kwasu w ciągu dnia.
- Najważniejsza jest regularność – przyjmowanie o tej samej porze każdego dnia, zgodnie z zaleceniem lekarza lub farmaceuty.
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo
Esomeprazol powinno się przyjmować na czczo – około 30–60 minut przed pierwszym posiłkiem. Spożycie leku z jedzeniem może obniżać jego skuteczność, gdyż pokarm spowalnia i zmniejsza wchłanianie. Jeśli zapomnisz przyjąć lek przed śniadaniem, odczekaj minimum 2 godziny po poprzednim posiłku lub skonsultuj się z farmaceutą. Mając na uwadze polskie nawyki (obfite śniadania, kawa o poranku), warto pamiętać, by lek popić czystą wodą i nie zapijać mlekiem, kawą czy herbatą.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Interakcja | Opis | Zalecenie |
|---|---|---|
| Pokarm | Zmniejsza wchłanianie | Przyjmować na czczo |
| Alkohol | Nie wchodzi w bezpośrednią interakcję, ale może nasilać dolegliwości żołądkowo-jelitowe | Unikać nadmiernego spożycia alkoholu |
| Klopidogrel | Zmniejsza skuteczność klopidogrelu (osłabienie działania przeciwpłytkowego) | Stosować ostrożnie, konsultować z lekarzem |
| Diazepam, warfaryna, fenytoina | Esomeprazol może zwiększać poziom tych leków | Regularna kontrola laboratoryjna |
| Metotreksat | Może zwiększać stężenie metotreksatu we krwi | Konsultacja przy stosowaniu dużych dawek metotreksatu |
| Żelazo, ketokonazol | Zmniejszone wchłanianie tych leków w środowisku o wysokim pH | Stosować w odstępie kilku godzin od esomeprazolu |
Wskazania
| Wskazanie | Status | Uwagi |
|---|---|---|
| Choroba refluksowa przełyku (GERD) | Oficjalne | U dorosłych i dzieci >1 r.ż. |
| Erozja i owrzodzenie przełyku | Oficjalne | Skuteczne gojenie i zapobieganie nawrotom |
| Zaburzenia związane z nadkwaśnością (np. dyspepsja, zgaga) | Oficjalne | Doraźnie lub przewlekle |
| Eradykacja Helicobacter pylori (w skojarzeniu z antybiotykami) | Oficjalne | Standard w leczeniu potrójnym |
| Profilaktyka wrzodów żołądka i dwunastnicy w trakcie stosowania NLPZ | Oficjalne | Grupy ryzyka |
| Zespół Zollingera-Ellisona | Oficjalne | Leczenie długoterminowe |
| Off-label: zapobieganie powikłaniom przy przewlekłym stosowaniu glikokortykosteroidów lub po operacjach bariatrycznych | Off-label | Zgodnie z zaleceniami lekarza |
Dawkowanie wg wskazań klinicznych
| Wskazanie | Dorośli | Dzieci (zwykle >1 r.ż.) | Seniorzy |
|---|---|---|---|
| Choroba refluksowa przełyku | 20–40 mg/d. przez 4–8 tyg. | 10–20 mg/d. (masa ciała >20 kg) | Tak jak dorośli, możliwa redukcja obserwacyjna |
| Eradykacja H. pylori | 20 mg 2×/d. przez 7–14 dni + antybiotyki | 10–20 mg 2×/d. + antybiotyki | Bez zmian, zgodnie ze wskazaniem |
| Profilaktyka przy NLPZ | 20–40 mg/d. | Brak danych | Standardowa dawka lub niższa – wg oceny lekarza |
| Zespół Zollingera-Ellisona | 40 mg 2×/d. (możliwe wyższe dawki) | Brak danych | Indywidualnie |
Profil bezpieczeństwa / skutki uboczne
| Częstość | Działania niepożądane |
|---|---|
| Bardzo często (≥1/10) | Bóle głowy, biegunka, bóle brzucha, nudności, gazy |
| Często (≥1/100 do <1/10) | Obrzęki, zawroty głowy, suchość w jamie ustnej, osłabienie, wysypka |
| Rzadko (<1/1 000) | Reakcje alergiczne, obniżenie poziomu magnezu, drgawki, zaburzenia smaku, uszkodzenie wątroby |
| Bardzo rzadko (<1/10 000) | Agranulocytoza, śródmiąższowe zapalenie nerek, ciężkie reakcje skórne |
| Uwagi | Długotrwałe stosowanie może zmniejszać wchłanianie witaminy B12 i wapnia – ryzyko osteoporozy i złamań kostnych, zwłaszcza u seniorów |
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania
- Lek należy przyjmować regularnie, najlepiej o tej samej porze każdego dnia.
- Nie kruszyć ani nie rozgryzać tabletek – połknąć w całości popijając wodą.
- Przestrzegaj zaleceń dotyczących przyjmowania leku na czczo.
- Unikać samodzielnego przedłużania kuracji i stosowania wyższych dawek bez konsultacji lekarskiej.
- W przypadku wystąpienia niepokojących objawów (utrata masy ciała, trudności w połykaniu, krwawienia) bezzwłocznie zgłosić się do lekarza.
- Skonsultować z farmaceutą lub lekarzem każdą potencjalną interakcję lekową!
- Przed planowanymi badaniami diagnostycznymi przewodu pokarmowego poinformować lekarza o stosowaniu esomeprazolu.
Alternatywne opcje leczenia
- Inne inhibitory pompy protonowej dostępne w Polsce (refundowane przez NFZ):
- Omeprazol – tańszy, równie skuteczny w większości wskazań, ale większa dostępność w generykach.
- Pantoprazol – korzystnie wpływa na bezpieczeństwo stosowania, mniejsze ryzyko interakcji z klopidogrelem.
- Lanzoprazol – większa skuteczność w niektórych rodzajach owrzodzeń, szeroka dostępność.
- Rabeprazol – szybki czas działania, bardzo dobra tolerancja, rzadziej stosowany.
- Blokery receptora H₂ (np. ranitydyna – obecnie wycofana, famotydyna) – mniej efektywne w przewlekłej terapii.
- Leki zobojętniające (bez recepty) – doraźnie, do krótkotrwałego stosowania, nie leczą przyczyny dolegliwości.
Porównanie:
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Podmiot odpowiedzialny: Zarejestrowany przez URPL, baza Ministerstwa Zdrowia.
- Podlega kontroli jakości ze strony Inspektoratu Farmaceutycznego.
- Refinansowany przez NFZ w określonych wskazaniach (np. GERD, profilaktyka przy NLPZ); wysokość dopłaty zgodna z aktualnym obwieszczeniem MZ.
- Dostępny wyłącznie na podstawie recepty lekarskiej: e-recepta, recepta papierowa, recepta pro auctore/pro familiae (lekarz wypisuje dla siebie lub rodziny).
- Przestrzegaj zasad przechowywania leku zgodnie z informacją z ulotki dołączonej do opakowania.
Najnowsze badania i wytyczne kliniczne (2022–2025)
- Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii 2023: Zalecają IPP (z uwzględnieniem esomeprazolu) jako leczenie pierwszego rzutu w GERD, owrzodzeniach oraz eradykacji H. pylori.
- Nie ma potwierdzonego zwiększonego ryzyka nowotworzenia przy długotrwałym stosowaniu u osób bez czynników ryzyka; maksymalnie stosować najniższe skuteczne dawki.
- Według europejskich wytycznych ESPGHAN (2022) preferuje się esomeprazol w leczeniu pediatrycznym ze względu na wysoką skuteczność i profil bezpieczeństwa.
- Nowe badania (FINLAND, 2024; "Journal of Gastroenterology and Hepatology") nie wykazały istotnego zwiększenia ryzyka infekcji Clostridioides difficile podczas krótkotrwałej terapii.
- Europejska Agencja Leków (EMA) i Narodowy Fundusz Zdrowia rekomendują regularną ocenę potrzeby dalszego stosowania esomeprazolu przy przewlekłej terapii u seniorów.
Przykładowe źródła: Zalecenia PTG 2023; ESPGHAN Guidelines 2022; Obwieszczenia refundacyjne MZ; Journal of Gastroenterology and Hepatology 2024.
Dostępność i dostawa
| Opakowanie | Ilość tabletek/kapsułek | Przykładowa cena (PLN) | Czas dostawy (Warszawa, Kraków, Gdańsk, Wrocław, Poznań)* |
|---|---|---|---|
| Nexium 20 mg | 14/28 | ok. 25–60 | 1–2 dni robocze |
| Nexium 40 mg | 14/28 | ok. 40–90 | 1–2 dni robocze |
| Esomeprazol generyczny | 28/56 | ok. 15–50 | 1–3 dni robocze |
*Czas i cena mogą się różnić w zależności od apteki oraz formy dostawy (odbiór osobisty, wysyłka kurierska, apteki internetowe z dostawą na terenie Polski).
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy mogę łączyć Nexium z innymi lekami na żołądek?
Przed połączeniem esomeprazolu z preparatami zobojętniającymi lub innymi lekami osłaniającymi żołądek (np. alginiany) warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, by uniknąć obniżenia skuteczności lub niekorzystnych interakcji. - Czy są skutki uboczne długotrwałego stosowania esomeprazolu?
Przy długotrwałym stosowaniu mogą wystąpić niedobory magnezu, wapnia, witaminy B12, większe ryzyko złamań oraz infekcji przewodu pokarmowego. Lekarz regularnie oceni konieczność kontynuowania terapii. - Czy lek można stosować w ciąży lub podczas karmienia piersią?
Stosowanie esomeprazolu w ciąży i laktacji powinno być zawsze uzgodnione z lekarzem – w razie konieczności lekarz może zalecić preparat dopuszczony w tej grupie pacjentek. - Co zrobić, jeśli zapomnę przyjąć dawkę?
Przyjmij lek możliwie najszybciej po przypomnieniu sobie. Jeśli zbliża się już pora kolejnej dawki, pomiń pominiętą dawkę i kontynuuj leczenie zgodnie z zaleceniem. Nie należy stosować podwójnej dawki. - Czy mogę prowadzić samochód stosując Nexium?
Lek rzadko wpływa na sprawność psychomotoryczną, jednak niektóre osoby mogą czuć senność lub zawroty głowy; należy zachować ostrożność zwłaszcza na początku leczenia.
Wskazówka:
