Podstawowe informacje o produkcie
Dla specjalisty:
Farmakokinetyka
- Wchłanianie: Po podaniu doustnym naltrekson jest szybko i prawie całkowicie wchłaniany z przewodu pokarmowego. Biologiczna dostępność wynosi około 5-40% z powodu efektu pierwszego przejścia przez wątrobę.
- Metabolizm: Intensywny wątrobowy, głównie do 6-β-naltreksolu (aktywny metabolit).
- Wydalanie: Przede wszystkim z moczem, niewielka część z kałem.
- Czas działania (T½): Około 4 godziny (naltrekson), ok. 13 godzin (6-β-naltreksol).
- Początek działania: 30–60 minut po zażyciu.
- Pełny efekt terapeutyczny: po 7–10 dniach regularnego stosowania.
Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki
Naltrekson znajduje zastosowanie szczególnie w ramach terapii wspomagającej w leczeniu uzależnienia od alkoholu oraz opioidów. W polskich warunkach często przepisywany jest pacjentom pozostającym pod opieką poradni leczenia uzależnień lub lekarza psychiatry.
- Typowa dawka: 50 mg raz na dobę (najczęściej rano).
- Kontrola lekarska: Przed rozpoczęciem kuracji niezbędne jest wykluczenie aktywnego uzależnienia od opioidów (minimum 7–10 dni abstynencji!), wykonanie prób wątrobowych oraz bilansu ogólnego zdrowia.
- Monitorowanie: Regularne wizyty kontrolne (przynajmniej raz na 1–3 miesiące), możliwe okresowe badanie funkcji wątroby.
- Wsparcie psychoterapeutyczne: Zalecane jako element terapii skojarzonej.
- Samodyscyplina: Lek skuteczny tylko przy systematycznym stosowaniu!
Dawkowanie rano vs wieczorem – co wybrać?
- Rano: Większość pacjentów przyjmuje lek rano, co ułatwia zapamiętanie i sprzyja rutynie. Zmniejsza także ryzyko działań niepożądanych takich jak bezsenność.
- Wieczorem: Rzadziej zalecane; może powodować problemy ze snem. Wyjątkowo stosuje się, jeśli poranne nudności lub objawy uboczne są nasilone.
- Konsystencja: Zażywaj lek o tej samej porze każdego dnia, aby utrzymać stałe stężenie substancji w organizmie i ograniczyć ryzyko nawrotu.
Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo?
- Naltrekson można przyjmować z jedzeniem lub niezależnie od posiłków. U części osób przyjęcie leku podczas lub po śniadaniu zmniejsza ewentualne nudności.
- Polska dieta: W przypadku śniadań bogatszych w tłuszcze lub białko, nie odnotowano istotnych interakcji.
- Praktyczna wskazówka: Jeśli po zażyciu leku na czczo odczuwasz dyskomfort żołądkowy, następną dawkę przyjmij po posiłku.
Ostrzeżenia dotyczące interakcji
| Lek / Substancja | Typ interakcji | Opis skutku |
|---|---|---|
| Opioidy | Brak skuteczności opioidów | Naltrekson blokuje działanie morfiny, tramadolu, fentanylu itp. — nawet przy bólu nie zadziałają! |
| Leki hepatotoksyczne (np. paracetamol w dużych dawkach) | Nasilenie toksycznego działania na wątrobę | Monitorować próby wątrobowe, unikać przedawkowania paracetamolu. |
| Alkohol | Brak euforii po alkoholu, ryzyko hepatotoksyczności | Osoby z chorobą wątroby: konsultacja lekarska przed rozpoczęciem iw trakcie terapii. |
| Klonidyna, leki hipotensyjne | Możliwe nieznaczne działanie hipotensyjne | Zalecana ostrożność, monitorowanie ciśnienia. |
Wskazania — oficjalne oraz off-label
| Wskazanie | Status w Polsce |
|---|---|
| Leczenie uzależnienia od alkoholu | Oficjalnie zarejestrowane przez URPL, refundowane przez NFZ (2024) |
| Leczenie uzależnienia od opioidów | Oficjalnie zarejestrowane; rzadziej stosowane wobec leczenia substytucyjnego |
| Leczenie uzależnienia od nikotyny | Off-label (niezarejestrowane), tylko pod ścisłą kontrolą lekarza |
| Leczenie otyłości/napadowego objadania się (BED, bulimia) | Off-label (niezarejestrowane), czasem w połączeniu z bupropionem |
Dawkowanie według wskazań klinicznych
| Grupa pacjentów / Wskazanie | Dawka początkowa | Dawka podtrzymująca | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Dorośli (alkoholizm) | pod nadzorem!
Profil bezpieczeństwa i skutki uboczne
- Częste: nudności, ból głowy, bezsenność, nerwowość, bóle brzucha, uczucie zmęczenia, zmniejszenie apetytu
- Rzadziej: wysypki, bóle stawów i mięśni, podwyższone próby wątrobowe, biegunka, zawroty głowy
- Bardzo rzadko/poważne: uszkodzenie wątroby (żółtaczka, ból w prawym podżebrzu), reakcje alergiczne (obrzęk twarzy, trudności w oddychaniu – natychmiastowa pomoc medyczna!)
| Częstość | Typ objawu | Co robić? |
|---|---|---|
| ≥1/10 | Nudności, ból głowy, bezsenność | Rozpatrzyć zmianę pory podania, przyjmować po posiłku, zgłosić lekarzowi |
| 1/100–1/10 | Podwyższona aktywność enzymów wątrobowych | Kontrola laboratoryjna, możliwe zmniejszenie dawki |
| 1/1 000–1/100 | Swędzenie skóry, wysypka | Jeśli nasilone, kontakt z lekarzem |
| <1/10 000 | Objawy ostrego uszkodzenia wątroby, reakcje anafilaktyczne | Natychmiastowa pomoc medyczna |
Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania
- Przyjmuj lek zawsze zgodnie z zaleceniem lekarza.
- Nie przerywaj terapii nagle bez konsultacji z prowadzącym!
- Zażywaj o stałej porze – pomoże rutyna, np. po śniadaniu.
- Nie stosuj podwójnej dawki, jeśli pominąłeś jedną dawkę.
- Informuj lekarza o wszystkich innych zażywanych lekach/suplementach.
- Unikaj napojów alkoholowych podczas terapii – ochota może się zmniejszyć, ale nadal szkodzą wątrobie.
- Regularnie wykonuj zlecone badania kontrolne (ALT, AST, GGTP).
Alternatywne opcje leczenia – refundowane przez NFZ
- Disulfiram (Anticol, Esperal): Stary lek do leczenia uzależnienia od alkoholu, wywołujący nieprzyjemne reakcje po spożyciu alkoholu (zaczerwienienie, kołatanie serca). Plusy: tani, refundowany. Minus: Nie niweluje głodu alkoholowego, wymaga dużej motywacji pacjenta.
- Akamprozat (Campral): Lek dostępny w Polsce, refundowany, wskazany do utrzymania abstynencji alkoholowej. Plus: dobra tolerancja, minus: wymaga częstych dawek (3x dziennie).
- Bupropion/naltrekson (np. Mysimba): Zarejestrowane w leczeniu otyłości, off-label w leczeniu uzależnień. Plus: efekt synergistyczny, minus: nie u wszystkich skuteczny, droższy.
- Leczenie substytucyjne opioidowe (buprenorfina/nalokson): Dla uzależnienia od opioidów. Plus: kompleksowe leczenie, refundowane, minus: wymaga ścisłej kontroli medycznej.
Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce
- Rejestracja: URPL, WMiPB, Ministerstwo Zdrowia.
- Dostępność: wyłącznie na receptę (Rp), lek refundowany przez NFZ przy wskazaniach oficjalnych.
- Refundacja: 30%, 50% lub 100% (w szczególnych przypadkach), aktualizowana co roku przez listy refundacyjne MZ.
- Zalecenia Polskiego Towarzystwa Badań nad Uzależnieniami oraz Narodowego Programu Zdrowia: Naltrekson rekomendowany jako jeden z leków pierwszego wyboru.
Najnowsze badania i wytyczne kliniczne (2022–2025)
- Wytyczne PTBZ (2023): naltrekson uznawany za skuteczny i bezpieczny w długoterminowej terapii uzależnienia od alkoholu, szczególnie w połączeniu z psychoterapią.
- Meta-analiza (EMCDDA, 2024): potwierdza wyższą skuteczność naltreksonu w zapobieganiu nawrotom w porównaniu z placebo oraz disulfiramem.
- Prace Polskiej Sieci Badań nad Uzależnieniami (2022–2024) wskazują na korzystną tolerancję u starszych pacjentów i skuteczność także w ograniczeniu przymusu picia.
- Niedawno pojawiły się badania nad zastosowaniem naltreksonu w leczeniu objadania się i uzależnienia behawioralnego; na razie off-label, wymaga dalszych testów klinicznych.
Literatura:
Dostępność i dostawa
Naltrekson jest szeroko dostępny w większości aptek stacjonarnych i internetowych. Przeważnie występuje w następujących opakowaniach:
- 30 tabletek powlekanych (50 mg)
- 60 tabletek powlekanych (50 mg)
Orientacyjne ceny dla pacjenta w refundacji (2024): od 40 do 90 zł za 30 tabletek przy 30% odpłatności.
| Miasto | Dostępność w aptekach (średnia) | Dostawa e-recepty | Odbiór osobisty |
|---|---|---|---|
| Warszawa | >80% aptek | Do 24h, najczęściej do 2h | Natychmiast (z realizacją e-recepty) |
| Kraków | >70% | 24–36h | Natychmiast |
| Poznań | >75% | 24–48h | Do 4h |
| Wrocław | >80% | 24–36h | Natychmiast |
| Gdańsk | >60% | 36–48h | Do 4h |
FAQ – najczęstsze pytania pacjentów
- Czy w trakcie leczenia naltreksonem mogę nagle przestać pić alkohol?
Naltrekson pomaga ograniczyć ochotę na alkohol, ale decyzja o całkowitym zaprzestaniu spożycia powinna być podjęta z pomocą specjalisty i najlepiej stopniowo, aby uniknąć objawów odstawienia.
Minimalny zalecany czas to 3–6 miesięcy; w niektórych przypadkach terapia trwa 12 miesięcy i dłużej — decyduje lekarz na podstawie skuteczności i tolerancji leczenia.
Nie, naltrekson nie uzależnia. Można go bezpiecznie odstawić zgodnie z zaleceniami lekarza.
Wziąć następną dawkę o zwykłej porze; nie stosować podwójnej dawki, aby nadrobić pominiętą.
W większości przypadków nie, jednak w początkowym okresie terapii mogą wystąpić zawroty głowy lub senność — wówczas należy zachować ostrożność.
