Amiloride

Amilorid – kompleksowy opis leku dla pacjenta

Dla specjalisty:

Farmakokinetyka

• Wchłanianie: Po podaniu doustnym biodostępność ok. 15–25% (wchłanianie nie jest pełne, ale wystarczające do działania klinicznego).
• Maksymalne stężenie: 3–4 godzin po podaniu.
• Metabolizm: Lek praktycznie nie jest metabolizowany w wątrobie.
• Wydalanie: Głównie przez nerki (w postaci niezmienionej), częściowo z kałem.
• Czas półtrwania: Około 6–9 godzin.
• Początek działania: 2–4 godzin po przyjęciu doustnym.
• Czas działania: Do 24 godzin (umożliwia podawanie raz dziennie).

Zastosowanie w codziennym życiu i dobre praktyki

Amilorid stosuje się najczęściej w terapii nadciśnienia tętniczego oraz obrzęków związanych z niewydolnością serca, marskością wątroby czy zespołami nerczycowymi. W Polsce często bywa składnikiem leczenia skojarzonego (np. z tiazydami – hydrochlorotiazydem), co ogranicza ryzyko niedoboru potasu. Typowe dawki:

Dawkowanie rano vs wieczorem

• Rano: Zmniejsza ryzyko nykturii (oddawania moczu w nocy), korzystniejsze dla rytmu dnia, ułatwia regularność stosowania.
• Wieczorem: Może być korzystne u osób, które zapominają o lekach w ciągu dnia, jednak częściej powoduje konieczność nocnego wstawania do toalety.
• Porada: W Polsce większość specjalistów zaleca przyjmowanie diuretyków rano, tuż po śniadaniu. Najważniejsze jest jednak systematyczne zażywanie – codziennie o podobnej godzinie.

Przyjmowanie z jedzeniem czy na czczo

• Lek można przyjmować zarówno podczas posiłku, jak i niezależnie od jedzenia – pokarm nie ma istotnego wpływu na wchłanianie amiloridu.
• U osób z wrażliwym żołądkiem zalecane jest przyjmowanie tabletki po śniadaniu lub kolacji, by uniknąć podrażnień przewodu pokarmowego.
• W polskiej diecie z tendencją do spożywania produktów bogatych w sól i ziemniaków wzmacnia się zalecenia dotyczące ograniczenia sodu podczas kuracji – konsultacja u dietetyka może być korzystna.

Ostrzeżenia dotyczące interakcji

Wskazania

Dawkowanie wg wskazań klinicznych

Wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania – porady farmaceuty

• Przyjmować lek codziennie o tej samej porze – najlepiej rano.
• Nie przyjmować podwójnej dawki w przypadku pominięcia jednej.
• Nie stosować suplementów potasu ani preparatów z magnezem bez konsultacji z lekarzem.
• Unikać jednoczesnego picia alkoholu.
• Ograniczyć spożycie soli kuchennej oraz zamienników soli z potasem.
• Regularnie wykonywać oznaczenie elektrolitów (K+, Na+) i kreatyniny.
• W razie objawów, takich jak osłabienie, zaburzenia rytmu serca, trudności w oddychaniu – natychmiast skonsultować się z lekarzem!

Alternatywne opcje leczenia (leki refundowane przez NFZ)

• Spironolakton – popularny diuretyk oszczędzający potas, częściej stosowany w niewydolności serca i obrzękach marskości wątroby; plusy: silniejsze działanie, minusy: częstsze działania hormonalne (np. ginekomastia).
• Eplerenon – nowoczesny antagonista aldosteronu, preferowany w niektórych przypadkach sercowych; plusy: mniej działań hormonalnych, minusy: wyższa cena, refundacja ograniczona.
• Preparaty tiazydowe wyłącznie – skuteczne w nadciśnieniu, ale wymagają często monitorowania potasu (ryzyko hipokaliemii).
• Preparaty złożone z amiloridem lub spironolaktonem, jak Tialorid, także refundowane w określonych wskazaniach przez NFZ.

Status prawny, rejestracyjny i refundacyjny w Polsce

• Lek zarejestrowany przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL).
• Status: wyłącznie na receptę (Rp), wystawianą przez lekarza.
• Refundacja: zgodnie z obwieszczeniami Ministra Zdrowia i listą refundacyjną NFZ – dostępny w 50% lub 100% odpłatności w niektórych wskazaniach (np. przewlekła niewydolność serca, marskość wątroby z obrzękami).
• Lek podlega ścisłemu nadzorowi farmaceutycznemu i lekarskiemu.

Najnowsze badania i wskazówki kliniczne (2022–2025)

Najnowsze polskie i europejskie wytyczne (ESC/ESH 2023) potwierdzają skuteczność amiloridu w terapii skojarzonej nadciśnienia tętniczego, szczególnie u pacjentów z niskim stężeniem potasu podczas leczenia tiazydami. W randomizowanych badaniach (np. PATHWAY-3, Król W. 'Nowe wytyczne leczenia nadciśnienia'), amilorid wykazał dobrą skuteczność i profil bezpieczeństwa przy monitorowaniu elektrolitów. Najnowsza literatura wskazuje także na możliwe miejsce amiloridu w strategiach terapeutycznych zespołu metabolicznego i marskości wątroby (Kloner RA et al., 2024, 'Diuretic therapy update in heart failure'; Przegląd Lekarski 2023, nr 4).

Dostępność i dostawa

FAQ — najczęstsze pytania pacjentów i odpowiedzi

1. Czy amilorid można przyjmować razem z innymi lekami moczopędnymi?
   Tak, często stosuje się go w połączeniu z lekami tiazydowymi; nie należy jednak łączyć go z innymi oszczędzającymi potas (np. spironolaktonem) bez kontroli lekarza.

Zaleca się badanie potasu i kreatyniny 1–2 tygodnie po rozpoczęciu leczenia i każdorazowo po zmianie dawki, a następnie co 3–6 miesięcy.
Zwykle nie, ale może powodować zawroty głowy – zaleca się ostrożność szczególnie po pierwszych dawkach.
Lek nadaje się do długotrwałego stosowania, jeśli jest dobrze tolerowany i pod kontrolą lekarza. Nie należy samodzielnie przerywać terapii.
Tak, należy ograniczyć sól i unikać zamienników soli z potasem. Większości pacjentów zaleca się zrównoważoną, niskosodową dietę.